Ayarlı Dirençler, Trimpotlar, Potansiyometreler, Reostalar Sembolleri ve Çalışması

AYARLI DİRENÇLER

Ayarlı dirençler genel olarak trimpot, potansiyometre ve reostalardan oluşur.

a) Trimpotlar:

Devre direncinin bir veya birkaç defa ayarlandıktan sonra bu ayar değerinde sabit bı- rakıldığı yerlerde kullanılan dirençlerdir. İnce uçlu tornavida ile ayar yapılır. Düşük güce sahiptirler ve bu bakımdan elektronik devrelerde sıklıkla kullanılır.

b) Potansiyometreler:

Devre direncinin çok sık değiştirilmesi gerektiği yerlerde kullanılır. Direnç değerinin değişimi el ile değiştirilmeye müsait ince ayar çubuğu sayesinde yapılır. Tıpkı trimpotlar gibi düşük güce sahiptirler, bu bakımdan elektronik devrelerde kullanılmaya müsaittir. Genelikle cihazların ön paneline monte edilir. Potansiyometreler üç başlık altında toplanır. Bunlar; lineer potansiyometreler, logaritmik potansiyometreler, çok turlu potansiyometrelerdir.

Lineer potansiyometreler (doğrusal), potansiyometre milinin çevrilme açısına göre direnç değeri doğrusal olarak artar. Logaritmik potansiyometrelerde dönüş açısına göre direnç değişim doğru orantılı değildir, logaritmik olarak artar. Mili çevirirken önce direnç değişimi küçük, sona doğru direnç çok artar. Anti-logaritmik potansiyometrelerde ise önce direnç değişim yüksek, sona doğru direnç değişim az olur. Çok turlu potansiyometrelerde, her 360 derece bir tur olarak kabul edilir. Hassas ayar yapmak istenen yerlerde kullanılır. Tur sayısı artıkça hassasiyeti artar.

c) Reostalar:

Bu tip ayarlı direncin trimpotlar ve potasiyometrelerden ayrılan en büyük özelliği yüksek güçlü devrelerde kullanılabilmesidir. Dolayısıyla üzerinden yüksek akım geçebilir. Ayar yapılan ucu tel üzerinde hareket ettirilerek istenilen değere ayarlanır. Ayrıca reostaların ebatları trimpot ve potansiyometrelere göre oldukça büyüktür.