Sesin Tanımı, Özellikleri, Ses Şiddeti Ölçümü, Gürültü, Desibelmetre Nedir?

Sesin Tanımı :

Maddesel bir ortamda (katı, sıvı veya gaz) meydana gelen titreşimler ses olarak isimlendirilir.

Işıkta olduğu gibi ses de oluşan bu titreşimlerin frekansına göre değişir. Bu değişik frekanstaki sesler müzikte farklı notalar olarak isimlendirilir.

İnsan kulağı, kulak zarı vasıtasıyla bu ses titreşimlerini hisseder ve beyinde duyma olayı gerçekleşir.

Işıkta belirli frekans aralığındaki renkleri görebildiğimiz gibi ses dalgalarını da belirli bir frekansa kadar duyabiliriz. 

Ses veren herşey titreşir. Bu titreşimler belli frekanslarda olmaktadır. İnsan kulağı 20Hz ile 20.000 Hz frekansı arasındaki sesleri duyabilir. Bazı canlılar bizim duyamadığımız yüksek frekanslı sesleri duyabilirler. Köpekler 50.000 Hz, kedi 65.000 Hz, yarasalar 120.000 Hz ve yunus balığı 150.000 Hz frekansına kadar olan sesleri duyabilirler.

Ses, yayılmak için mutlaka maddesel bir ortama ihtiyaç duyar. Yani boşlukta ses yayılmaz. Örneğin, ay yüzeyinde atmosfer olmadığından atom bombası patlaması bile olsa hiçbir ses duyulmaz. Ses, içinde bulunduğu ortamın yoğunluğuna göre değişik hızlarda yayılır.

Sesin hızı, ışık hızına göre çok azdır. Ses saniyede 340 m yol almaktadır. Sesin yayılma hızı ortamın sıcaklığına bağlıdır. Sıcaklık arttıkça yayılma hızı artar. Sesin yayılma hızı ortamına da bağlıdır. Ses en hızlı katı maddelerde yayılır.

Bir ses kaynağından çevreye yayılan ses dalgaları, sert bir yüzeye çarptıklarında doğrultularını değiştirerek yansımaya uğrar. Çevremizdeki seslerin bir kısmını yansıma sonucunda duyabilmekteyiz.

Ses Seviye Birimi, Desibel (db) 

Ses, atmosferde yayılırken yayılma doğrultusunda basınç farklılıkları oluşturur. Ses şiddeti bu basınç farkının büyüklüğüdür. Ses şiddeti birimi bel olarak ifade edilir. Bu büyük bir birim olduğu için 10 kat düşük olan desibel (db) kullanılır.

İnsan kulağı için ;

0 – 30 db arası kısık sesler, 

30 – 60 db arası gürültülü sesler, 

85 db den fazlası ise kulakta fiziksel hasarlar bırakabilecek ses şiddetidir. 

Örneğin, normal konuşma şiddeti 40 - 50 db civarıdır. Demir testeresi, küçük makineler 60 - 80 db civarında ses çıkarır. Asfaltları delen havalı kompresörler ise 90 db değerindedir. Bu şiddette sese uzun süre korumasız maruz kalmak kalıcı fiziksel hasarlara neden olabilir.

Ses Seviyesi Ölçü Aletleri, Desibelmetre

Ses seviyesini ölçen aletlere desibelmetre denir. Desibelmetre, ses şiddetini algılamak için bir mikrofon ve bu mikrofondan gelen sinyalleri değerlendirecek gövde kısmından oluşur. Mikrofondan gelen ses şiddetiyle orantılı elektrik sinyalini desibel cinsine dönüştürerek ekranına verir.