Redüktör Nedir? Kullanım Amacı Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Redüktör nedir?

Redüktör mekanik, elektrik ve hidrolik sistemlerde kullanılan redüktör yüksek torklar üreterek elektrik motorlarının çıkışından düşük beygir gücü veya düşük hız alabilmeyi sağlayan kapalı dişli sistemdir. Diğer bir ismi de dişli kutusudur.
Redüktör ne işe yarar?

Redüktörde dişliler kullanılarak hız/devir düşürülür ve yüksek tork elde edilir. Redüktör sabit devirli elektrik motorlarından değişken devirli bir dönme hareketi elde etmek için motorun çıkış şaftına bağlanır.

Yapı olarak dişli çarklar, dişli yataklar ve millerden oluşan redüktörler alüminyum, demir, çelik gibi malzemelerden üretilmektedir. Dişlileri sürekli yağlı olmalıdır.

Dişli çark sisteminin kullanım amacı nedir?

Miller arasında devinim ve güç iletmek
Farklı dönme yönleri elde etmek
Küçük hacimde büyük bir çevrim oranı oluşturmak
Dönen iki eleman arasında devinim bakımından bağımsızlık sağlamak

Redüktör nerelerde kullanılır?

Redüktörlü motor çoğunlukla ağır cisimleri hareket ettirmek için çok fazla güce ihtiyaç duyulan uygulamalarda kullanılır. Çimento, metal işleme, madencilik, güç dağıtımı, demiryolu, plastik, çimento vs.. gibi segmentlerde redüktörlere rastlanabilir. Kullanılan uygulamalardan bazıları:
Vinçler
Konveyörler
Taşıyıcılar
Mikserler
Değirmenler
Kırıcılar
Ekstruderler vs..

Redüktörün avantajları nelerdir?

Redüktörün en önemli avantajı motorları dişlilerle ayrı ayrı tasarlama ve entegre etme adımını ortadan kaldırarak tasarım ve uygulamayı basitleştirmesi ve mühendislik maliyetlerini azaltmasıdır.

Entegre bir ünite olduğu için, akuplaj ihtiyacını ortadan kaldırır ve olası hizalama sorunlarını da ortadan kaldırır.

Karmaşık bir yapıda değildir, kullanımı kolaydır.

Daha az bakım maliyeti oluşturur.

Ses seviyesi azdır.

Daha az güç tüketir.

Az yıpranırlar ve kullanım ömürleri uzundur.

Redüktör tipleri nelerdir?

Aşama sayısına göre; 

1 kademeli redüktörler
2 kademeli redüktörler
Çok kademeli redüktörler

Dişli çeşidine göre; 

Düz Dişli Redüktör
Sonsuz Vidalı Redüktör
Helisel Dişlili Redüktör
Konik Dişlili Redüktör
Ayna-Mahruti( Konik-Helisel) Dişli Redüktör
Hypoid Dişlili Redüktör
Harmonik Redüktör
Paralel Dişli Redüktör
Planet Dişli Redüktör
Spinea Reduktor
Hoya Planet Reduktor
Redüktör seçimi

Redüktör seçerken aşağıdaki parametrelere dikkat edilmelidir: 

Uygulama (konveyör, mikser vs..)
1 günde kaç saat çalışacağı
Motor gücü ve hızı
İstenen çıkış hızı ve torku
Montaj pozisyonu
İtme yükü
Silindir çapı

Bir Fazlı Yardımcı Sargılı Asenkron Motorun Devir Yönünün Değiştirilmesi Devresi ve Çalışması

Devrenin Çalışması:

Yardımcı sargılı asenkron motorun devir yönünü değiştirmek için  ya ana sargı uçları sabit tutulup yardımcı sargı uçları yer değiştirilir ya da yardımcı sargı uçları sabit tutulup ana sargı uçları yer değiştirilir.

Bu devrede ana sargı uçları sabit tutulup yardımcı sargı uçları yer değiştirilmektedir. Devrenin kumanda kısmı elektriksel kilitlemeli devir yönü değiştirme devresidir.

İleri yön start butonuna basıldığında I kontaktörü enerjilenir. I kontaktörünün açık kontakları kapanır, kapalı kontakları açılır. Önündeki açık I kontağı kapandığı için A.S. (ana sargı) enerjilenir. Yardımcı sargı; I kontağı, S.A. (santrifüj anahtar) ve kondansatör üzerinden enerjilenerek I kontağı üzerinden devresini tamamlar. Motor ileri yönde dönmeye başlar, motor devrini alınca S.A. açılarak yardımcı sargı ve kondansatörü devreden çıkarır. Motor sadece ana sargı ile ileri yönde dönmeye devam eder. Stop butonuna basıldığında motor durur. S.A. eski konumuna geri gelir.

Geri yön start butonuna basıldığında G kontaktörü enerjilenir. G kontaktörünün açık kontakları kapanır, kapalı kontakları açılır. Önündeki açık G kontağı kapandığı için A.S. (ana sargı) enerjilenir. Yardımcı sargı; G kontağı, yardımcı sargı, kondansatör, S.A. (santrifüj anahtar) ve G kontağı üzerinden enerjilenerek devresini tamamlar. İleri yöne göre geri yönde yardımcı sargı uçlarından ters yönde akım geçişi olmaktadır. Motor geri yönde dönmeye başlar, motor devrini alınca S.A. açılarak yardımcı sargı ve kondansatörü devreden çıkarır. Motor sadece ana sargı ile geri yönde dönmeye devam eder. Stop butonuna basıldığında motor durur. S.A. eski konumuna geri gelir.

Bir Fazlı Yardımcı Sargılı Asenkron Motoru Kontaktör Yardımı İle Bir Yönde Sürekli Çalıştırma Kumanda ve Güç Devresi

Devrenin Çalışması:

Bu devrede kumanda ve güç devresi ayrı değil beraberdir.

Start butonuna basıldığında M kontaktörü enerjilenir ve kontakları konum değiştirir.

M kontaktörünün devredeki üç adet açık kontağı kapanarak mühürlemeyi gerçekleştirir ve bir fazlı motorun A.S. (ana sargının) ile Y.S. (yardımcı sargının) enerjilenerek çalışmasını sağlar.

Bir fazlı motor hem ana sargı hem de yardımcı sargı ile dönmeye başlar.

Motor devrini aldıktan sonra S.A (santrifüj anahtar) açılarak yardımcı sargı ve kondansatörü devreden çıkarır.

Motor sadece ana sargı ile çalışmaya devam eder.

Stop butonuna basıldığında motor durur.

S.A. (santrifüj anahtar) eski konumuna geri gelir ve bir sonraki çalışmaya hazır olur.

Devrede ana sargı ile yardımcı sargı arasında faz farkı meydana getirmek için yardımcı sargıya seri bir kondansatör bağlanmıştır.