Kosinüsfimetre Nedir? Bir Fazlı ve Üç Fazlı Kosinüsfimetre ile Güç Kat Sayısını Ölçme Devresi

Kosinüsfimetre ile güç kat sayısını ölçme 

Güç kat sayısının endirekt yöntemlerle ölçülmesi, maliyet ve ölçüm açısından sağlıklı bir yöntem değildir. Güç kat sayısının değerinin doğrudan ölçülmesi gerekir. 

Doğrudan güç kat sayısını ölçen aletlere kosinüsfimetre denir.

Kosinüsfimetre çeşitleri 

Kosinüsfimetreler, faz şekline göre bir fazlı ve üç fazlı olmak üzere iki çeşit imal edilir. Üretim şekline göre analog ve dijital olarak imal edilir.

Kosinüsfimetre bağlantısında dikkat edilecek hususlar 

Kosinüsfimetrelerin akım bobinleri seri, gerilim bobinleri paralel bağlanacaktır. Gerilim bobinleri çalışma ( etiket ) değerlerine dikkat edilmelidir. Kosinüsfimetre akım trafolu çalışması gerekiyor ise buna dikkat edilmelidir, akım trafosu sekonder ucunun birisi mutlaka topraklanmalıdır. Bunun sebebi akım trafosu sekonder tarafı açık devre bırakılırsa oluşabilecek yüksek gerilim toprağa verilmesi içindir.
Kosinüsfimetre devreye bağlantıları

Kosinüsfimetreler 1 fazlı ve 3 fazlı devrelerde kullanılabilir. Bir fazlı kosinüsfimetrelerde akım bobini seri, gerilim bobini paralel bağlanır. 

Bir fazlı kosinüsfimetre devreye bağlantısı 

Üç fazlı kosinüsfimetrelerde üç adet gerilim bobini vardır ve bobinler en az 380 voltluk gerilim değerlerinde olmalıdır. Akım bobini seri bağlanır.

Üç fazlı kosinüsfimetre devreye bağlantısı

Bir Fazlı Elektrik Devrelerinde Ampermetre Voltmetre Wattmetre Yardımıyla Güç Kat Sayısı Ölçme Devresi

Güç Katsayısı Ölçme
İşletmelerde aktif enerji haricinde çekilen reaktif enerji reaktif sayaçlar aracılığı ile ölçülüp eğer miktarı belirlenen sınırları geçmişse ücreti elektrik dağıtımı ve satışı yapan firma tarafından alınmaktadır. Reaktif güç faydalanılmayan güç olup bu gücün azaltılması çeşitli yöntemler ile mümkündür. Güç kaybının önlenmesi için güç faktörünün düzeltilmesi gerekir.

Güç katsayısı iki yöntemle ölçülür: 

1- Direkt ( kosinüsfimetre ile) veya 

2- Endirekt Ampermetre, voltmetre ve wattmetre bağlı devre ile ölçülebilir.

Direkt ölçen aletlere kosinüsfimetre veya güç faktörü metre adı verilir.

Ampermetre Voltmetre Wattmetre Yardımıyla Güç Kat Sayısı Ölçme Devresi

Yukarıdaki bağlantı yapıldığında devrenin I=akımı ampermetre ile, U=gerilimi voltmetre ile ve P=gücü ölçü wattmetre ile ölçülür. 

Daha sonra Cosφ=P/U.I formülü ile Cosφ değeri hesaplanır. Böylece Cosφ değeri bulunmuş olur.

Cosφ Güç Katsayısı Tanımı, Formülü Nedir?

GÜÇ KAT SAYISI 

Alternatif akım devrelerinde, devreye uygulanan şebeke gerilimi ile devre akımı arasındaki φ açısı, devrede bulunan omik, endüktif ve kapasitif dirençlere bağlı olarak değişmektedir. 

Sistemin küçük olan güç kat sayısının daha büyük bir değere (yani 1'e) yükseltilmesi için yapılan işlemlerin tümüne, güç kat sayısının düzeltilmesi veya kompanzasyon denir. 

Güç Katsayısı Tanımı : Bir alternatif akım devresindeki aktif ( P ) gücün, görünür ( S ) güce oranına devrenin güç katkayısı denir. 

P = U x I x Cosφ 

S = U x I 

Cosφ = P / S

Cosφ : Alternatif akım devreleri güç ölçmelerinde, devre endüktif veya kapasitif ise böyle devrelerde akım ile gerilim arasında faz farkı vardır. Bu fark açı ile gösterilip bu açının kosinüsüne güç kat sayısı veya güç faktörü denir.

Kompanzasyon amacıyla yapılan güç katsayısı düzeltme işlemlerinde Cosφ değerinin Cosφ=1 değerine yaklaşması sağlanmaya çalışılır.