Üç Fazlı Asenkron Motorun Yıldız - Üçgen Yolverilen Motorun Dinamik Frenleme Devresi

Devrenin Çalışması:

Kumanda devresinde start butonuna basıldığında motor önce yıldız bağlantı çalışır.

Motor zaman rölesinin ayarlandığı kısa bir süre sonrasında üçgen bağlantılı çalışmaya devam eder.

Stop butonuna basıldığında dinamik frenleme devreye girer ve motor frenlenir.

Üç Fazlı Asenkron Motorun Elektriksel Kilitlemeli Dinamik Frenlemeli Devir Yönünü Değiştirme Devresi

Devrenin Çalışması:

Devrede ileri b2 butonuna basıldığında motor ileri yönde, geri b3 butonuna basıldığında motor geri yönde döner. 

İleri veya geri yönde çalışan motoru durdurmak için b1 durdurma butonuna basıldığında zaman rölesi ve DF kontaktörü enerjilenir. 

Kumanda devresinde DF kontağı, b1 durdurma butonunu mühürler, güç devresinde şebekeden ayrılan motora doğru gerilim uygulanır. 

Frenleme süresi sonunda zaman rölesi, kumanda devresindeki gecikmeli açılan kontağını açarak DF kontaktörünü ve zaman rölesini devreden çıkartır. 

Dolayısıyla frenleme süresi sona erer.

Üç Fazlı Asenkron Motorun Düz Zaman Röleli Dinamik Frenleme Devresi

Devrenin Çalışması:

Devrede çalışan motoru durdurmak için b1 durdurmu butonuna basıldığında zaman rölesi ve DF dinamik frenleme kontaktörü enerjilenir. 

Kumanda devresindeki normalde açık d kontağı, b1 butonunu mühürler, normalde kapalı DF kontağı açılarak C kontaktörünün enerjisi kesilir. Kapanan DF kontağı ile trafoya şebeke gerilimi uygulanır ve sekonder gerilimi köprü doğrulmaç ile doğrultulur. 

Güç devresinde ise C kontakları açılarak motor şebekeden ayrılır ve DF kontakları kapanarak stator sargılarına doğru gerilim uygulanır. 

Frenleme süresi sonunda (motor durduğunda), zaman rölesinin kumanda devresindeki d kontağı açılarak DF kontaktörü ve d zaman rölesinin enerjisi kesilir.

Böylece motor, frenlemeli olarak durmuş olur.

Üç Fazlı Asenkron Motorun Buton Kontrollü Dinamik Frenleme Devresi Güç ve Kumada Şeması

Buton kontrollü dinamik frenleme devresi

Devrede b2 başlatma (start) butonuna basıldığında C kontaktörü enerjilenir.

Güç devresindeki kontaklarını kapatarak motorun çalışmasını sağlar. Motoru durdurmak için b1 durdurma-fren butonuna basılır.

C kontaktörünün enerjisi kesilerek motor devresini açar.

Aynı zamanda DF (dinamik frenleme) kontaktörü enerjilenirken transformatör de şebekeye bağlanır.

DF kontaktörünün kontakları kapanınca köprü diyot çıkışları da motor uçlarına
bağlanır.

Yukarıda anlatılan durumlara göre motor kilitlenerek durur.

b1 butonundan elimizi çektiğimizde DF kontaktörünün ve transformatörün enerjisi kesilir.

Üç Fazlı Asenkron Motorlarda Dinamik Frenleme Nedir? Nasıl Yapılır?

Dinamik Frenleme

Alternitaf akım motorlarını durdurmak için şebeke enerjisi kesildikten sonra stator sargılarına doğru gerilim uygulanarak yapılan frenleme şekline dinamik frenleme denir. Bu frenlemeye elektriksel frenleme de denir.

Uygun bir kumanda devresi ile durdurma butonuna basıldığında stator sargılarından alternatif gerilim kesilir ve doğru gerilim uygulanır.

Daha önce değişken döner manyetik alanın meydana geldiği stator sargılarında bu kez, düzgün ve sabit bir manyetik alan meydana gelir. 

Sincap kafesli rotor sabit manyetik alan içinde kendi ataleti ile dönmeye devam ettiğinden rotor çubuklarında bir emk indüklenir. Geçen kısa devre akımından dolayı NS kutupları oluşur. İşte, rotor kutupları ile stator kutuplarının birbirini etkilemesi soncunda rotor kısa sürede durur. 

Frenleme bobinine uygulanacak doğru gerilimin değeri, motor gücüne ve stator sargılarından geçecek akıma göre değişir. Büyük güçlü motorlar büyük ebatlı olduğundan rotorun ataletinden dolayı durma süresi uzundur. Hâlbuki küçük güçlü motorların kendiliğinden durması daha kısa sürer. Bu nedenle frenleme bobinine büyük güçlü motorlarda daha fazla, küçük güçlü motorlarda daha az gerilim uygulanır.

Diğer yandan frenleme sırasında stator sargıları, geçen doğru akıma yalnızca omik direnç etkisi gösterir. Bu nedenle frenleme sırasında sargılardan geçen akımın, motorun normal çalışma akımını geçmemesine dikkat edilir. Aksi hâlde stator sargıları yanabilir.

Sargılara uygulanan doğru gerilim arttıkça frenleme süresi kısalır, gerilim azaldıkça frenleme süresi uzar.

Buton kontrollü dinamik frenleme devresi için tıklayınız...

Düz zaman röleli dinamik frenleme devresi için tıklayınız...

Ters zaman röleli dinamik frenleme devresi için tıklayınız...

İki yönde çalışan motorun dinamik frenleme devresi için tıklayınız...