Reed (Dil Kontaklı, Manyetik) Röle Nedir? Çalışması ve Özellikleri Nelerdir?

Reed (Dil Kontaklı, Manyetik) Röle Nedir? Özellikleri Nelerdir?

A- Reed Röle Nedir?

Cam gövde içine konmuş minik kontaklara sahip elemanlara reed röle denir.

Reed röleler mıknatıs gibi manyetik alan oluşturan elemanlarca kontrol edilebilen manyetik kontaklardır.

Temel olarak reed röle içinde gaz olan bir tüpün içinde 2 adet kontağın bulunmasıyla oluşturulmuş bir anahtarlama elemanıdır.

Reed rölelerde kontakların konumu doğal mıknatısla ya da elektromıknatıs ile değiştirilebilmektedir. 

B- Reed Rölenin Yapısı Nasıldır?

Reed rölelerde havası alınmış şeffaf cam ya da başka bir maddeden yapılmış olan muhafaza içinde bulunan kontakları Nikel – Demir alaşımından yapılır.

Demir-nikel alaşımı mini kontakların konumu sabit mıknatıs ya da elektromıknatısla değiştirilir.

Reed röle; uygulanan bir manyetik alan tarafından çalıştırılan bir elektrik şalteridir. Bell Telefon Laboratuvarlarında 1936'da Walter B. Ellwood tarafından icat edilmiştir.

En basit ve en yaygın haliyle, hava geçirmez bir şekilde kapatılmış cam zarfın içindeki bir çift ferromanyetik esnek metal bağlantıdan oluşur.

Uygulamada kullanılan reed rölelerin kontaklarının çekme ve bırakma zamanı 0,5 milisaniye, çalışma sayısı ise 1-2 milyon adet dolayındadır. Bazı model reed rölelerde akım geçişini kolaylaştırmak amacıyla kontakların bulunduğu bölüm %97 azot ve %3 hidrojen karışımı gaz ile doldurulmaktadır.

C- Reed Röle Kullanım Alanları Nelerdir?

Reed röle yanına yaklaşan bir mıknatısın, röle kontaklarını çekmesiyle çalışır.
Reed rölenin kullanım alanlarının başında hırsız alarm sistemleri gelir. Güvenlik amaçlı alarm sistemlerinin kimi modellerinde reed röleler kullanılmaktadır. Örneğin giriş kapısına reed röle (bazen reed sensör diye de geçmektedir) ve mıknatıs yerleştirilmekte, kapı açıldığında mıknatıs röleden uzaklaştığı anda kontak konumunu değiştirmekte ve dijital temelli ana devre uyarılmaktadır.

Çok katlı konutlara kurulan asansörlerin istenen katta durabilmesi için eskiden sınır anahtarları kullanılıyordu. Ancak daha düzgün çalıştığı için reed röleli yaklaşım anahtarı ve mıknatıstan oluşan algılama düzeneği de kullanılmaya başlanmıştır. Bu sistemde reed röleli eleman sabit durmakta, asansör kabinine bağlı olan mıknatıs manyetik alan ile kontakların konum değiştirmesini sağlamaktadır.

D- Reed Rölenin Çalışma, Prensibi Nasıldır?

Çeşitli hobi ve endüstriyel uygulamalarda kullanılabilir. Normal durumda açık devre (kesimde) halinde bulunur. Manyetik alana maruz kaldığında iletime geçer.

Tek Butonlu Köntaktör veya Röle İle Start Stop (Açma Kapama) Kumanda Devresi

Devrenin Çalışması : 

Devrede açma ve kapama işlemi için bir adet start butonu kullanılmıştır. Durdurma için stop butonu kullanılmamıştır.

Devrede kullanılan K kontaktörü start işlemi için, B kontaktörü ise stop işelemi için kullanılmaktadır. M kontaktörüne çalıştırılacak motor veya yük bağlanmalıdır.

Start butonuna basıldığında K kontaktörü çalışır. Açık kontakları kapanınca M kontaktörü ve motor da çalışmaya başlar.

Tekrar start butonuna basıldığında B kontaktörü çalışır. Kapalı kontağı açılınca M kontaktörü ve motorun çalışması durur.

Astronomik Zaman Rölesi Nedir? Bağlantısı Nasıl Yapılır?

Astronomik Zaman Rölesi Nedir? Bağlantısı Nasıl Yapılır?

Gün doğumu ve gün batımı saatlerini, bulundukları şehrin adı veya enlem/boylam bilgilerini kullanarak güncel tarih ve saate göre otomatik hesaplayan özel zaman rölelerine astronomik zaman rölesi adı verilir. Astronomik zaman röleleri, hiçbir sensöre ihtiyaç duymadan gün doğumu, gün batımı zamanlarında veya istenilen zaman dilimlerinde cihazların ve sistemlerin otomatik kontrol edilmesini sağlar. 32 adete kadar programlama imkanı sunan astronomik zaman röleleri haftanın her günü için ayrı ayrı programlanabilir.

DTR serisi astronomik zaman röleleri üzerinde bulunan LCD ekran, butonlar ve sahip olduğu kullanıcı dostu menü ile istenilen zamanlarda sistemlerin çalışması için kolaylıkla programlanır. Bununla birlikte DTR-PROG ayar yazılımı ile DTR cihazları üzerinden yapılan tüm ayarlar bilgisayar ortamında da yapılabilir. Bu ayarlar, DTR-IR-PROG cihazına yüklenerek uyumlu DTR’lerin, IR (Kızıl Ötesi Işın) ile temassız kolay ve hızlı programlanması sağlanır. DTR PROG modülü ile DTR cihazı üzerinde yapılan ayarlar aynı model diğer cihazlara aktarılarak programlama işlemi yerine getirilir. Modbus RS-485 haberleşmesine sahip DTR cihazları, Entbus yazılımı ile uyumlu çalışarak cihazları uzaktan izleme ve kontrol imkanı sunar.

DTR serisi astronomik zaman rölelerinde ek rezervler bulunur. Bu rezervler elektrik kesintisi durumunda ayarlanan tarih, zaman ve program bilgilerinin silinmesini engelleyerek kontrol edilen cihazların çalışmasına devam etmesini sağlar.

Kaynak: Entes

Elektrik Elektronikte Kullanılan Rölelerin Görevi, Tanımı ve Çalışma Prensibi

Rölelerin Görevi ve Çalışma Prensibi

Röle, elektromanyetik prensiple çalışan bir devre elemanıdır. Yani üzerinden akım geçtiği zaman oluşan manyetik alan ile çalışan devre elemanıdır.

Röle; bobin, palet ve kontaklar olmak üzere üç bölümden meydana gelir. Bobin kısmı rölenin giriş kısmıdır. Palet ve kontak kısmının bobin ile herhangi bir elektriksel bağlantısı yoktur. 

Röle çalıştığında bobin eloktromıknatıs görevi görerek paleti çeker. Böylece rölenin açık kontakları kapanır. Kapalı kontakları açılır. Rölenin enerjisi kesildiğinde palet geri gelir ve kontaklar eski konumuna geri döner.

Röle, başka bir elektrik devresinin açılıp kapanmasını sağlayan bir elektriksel anahtardır. Bu anahtar bir elektromıknatıs tarafından kontrol edilir. 1835'te Joseph Henry tarafından icat edilmiştir.

Rölenin kontakları normalde açık ("Normally Open - NO"), normalde kapalı ("Normally Closed - NC") veya kontakta değişen cinsten olabilir. 

Röleler transistör görevine benzer bir işlem görür. Örneğin, basit bir 3 bacaklı rölede akım verdiğiniz zaman şasedeki kol diğer taraftaki akımı açar yani kontrol için kullanılabilir. Transistörlerden farkı, direnç ile kullanma gereğinin olmamasıdır. Bobin iki kontağı mıknatısladığı zaman rölenin bir kontağı açılır bir kontağı kapanır.

Röleler düşük akımlar ile çalışan elektromanyetik bir anahtardır. 

Daha büyük akımlarla çalışan röle benzeri devre elemanlarına kontaktör denir.

Üzerinde bulunan elektromanyetik bobine rölenin türüne uygun olarak bir gerilim uygulandığında bobin mıknatıs özelliği kazanır ve karşısında duran metal bir paleti kendine doğru çekerek bir veya daha fazla kontağı birbirine irtibatlayarak bir anahtar görevi yapar.

Tristör ve triyakların imal edilmesinden sonra popülerliğini kaybeden röleler yine de birçok alanda hâlâ kullanılmaktadır. Tristör ve triyaklara göre tek avantajı, tek bir bünye içinde birden fazla anahtar kontağına sahip olabildiği için birden fazla yükü aynı anda açabilir veya kapatabilir hatta aynı anda bazı yükleri açıp bazıların kapatabilir olmasıdır. Bu işlem tamamen rölenin kontaklarının dizaynı ile ilişkilidir. 

Röleler hem A.C hem D.C‟de çalıştırmak üzere kullanılabilir. Genel olarak; röleler anahtar (switch) ve ölçen röleler olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca röleler çalışma, kullanılış maksadı ve devreye bağlanış şekline göre de gruplandırılır.