Rezistans nedir?
Rezistanslar, elektrik enerjisini ısı enerjisine dönüştürmede kullanılan devre elemanlarıdır. İçlerinden elektrik akımı geçtiğinde ısınırlar.
Sadece rezistans değil herhangi ince bir telin üzerinden bir akım geçince bu tel de ısınacaktır. Akkor telli lambaların (ampuller) çalışma prensibi bu temele dayanır. Cam ampulün içinde, flaman adı verilen çok ince bir tel bobin vardır. Flamandan yeterli miktarda elektrik akımı geçtiğinde ısınır ve ışık yayar. Akkor lambalarda enerjinin yaklaşık yüzde 95'i ısıya dönüşür ve tamamen boşa harcanır. Bu yüzden enerji tasarruflu lamba veya LED kullanmak daha mantıklıdır. Akkor lambalar ısı yaysa da ampule dokunmadığınız sürece bu ısıyı çok hissetmezsiniz ve bu sıcaklık size zarar vermez.
Rezistans nasıl çalışır? Nerelerde kullanılır?
Tipik bir rezistans genellikle bir bobin şeklinde sarılmış ısı veren bir teldir. Elektrik akımı içinden geçtiğinde, elektrik enerjisini ısıya dönüştürür.
Rezistanslar genel olarak nikel bazlı veya demir bazlıdır. Nikel bazlı olanlar genellikle kromnikeldir. Kromnikel yüzde 80 nikel ve yüzde 20 kromdan oluşan bir alaşımdır.
Kromnikelin rezistanslar için en popüler malzeme olmasının çeşitli nedenleri vardır:
1- Yüksek bir erime noktasına sahiptir, yaklaşık 1400°C
2- Yüksek sıcaklıklarda bile oksitlenmez ve
3- Isındığında çok genleşme yapmaz.
Çok farklı çeşitlerde rezistanslar vardır. Rezistansın içinde bazen kromnikel olduğu gibi çıplak tel olarak kullanılır vey sağlam ve dayanıklı hale getirmek için seramik bir malzemeye gömülüdür. Elektrikli radyatörler ve elektrik sobaları uzun çubuk rezistans elemanlara sahiptir. Çünkü odanın geniş bir alanına ısı yaymaları gerekir. Elektrikli sobalar doğru boyutta sarılmış rezistanslara sahiptir.
Kromnikel rezistans telinin özdirenci yani 1mm2 kesitinde 1 metre uzunluğunda parçasının direnci 1,1 ohmdur. Bu bilgi kullanılarak istenilen güçte bir rezistans tasarlanarak sarılabilir.
Örneğin; 1mm2 kesitinde 10 metre uzunluğunda kromnikel tel parçasının direnci 11 ohm olur. Gerilim 220v ise akım I=V/R formülünden I=220/11=20 amper akım çeker. Rezistansın gücü P=U.I=220.20=4400 watt olur.
Rezistanlar; elektrik sobası, elektrikli su ısıtıcıları, ütü, saç kurutma makinası, elektrikli saç maşası, elektrikli çay ve kahve makinaları, elektrikli şohben, çamaşır makinaları gibi pek çok cihazda kullanılır.
