Virtual reality - Sanal gerçeklik, kelime anlamı olarak gerçeğe yakınlık olarak nitelendirilebilir. Bir diğer tanımla, gerçeğe yakın simule edilmiş bir ortam oluşturmak için bilgisayar teknolojisinin kullanılmasıdır.
Gerçek ve hayalin birleştirilmesi sanal gerçekliktir.
Kullanıcılar önlerinde bir ekranı görüntülemek yerine, çeşitli aparatlar kullanarak üç boyutlu oluşturulmuş dünya ile etkileşime girebilirler. Bu üç boyutlu ortamdaki maddeleri manipüle edip bir dizi eylem gerçekleştirebilirler.
Kullanıcılar önlerinde bir ekranı görüntülemek yerine, çeşitli aparatlar kullanarak üç boyutlu oluşturulmuş dünya ile etkileşime girebilirler. Bu üç boyutlu ortamdaki maddeleri manipüle edip bir dizi eylem gerçekleştirebilirler.
Sanal Gerçeklik Ekipmanları
1- Bilgisayar tabanlı sanal gerçeklik başlıkları
Facebook tarafından geliştirilen Oculus Rift ve HTC tarafından geliştirilen Vive gibi sanal gerçeklik başlıkları, kablo ile bir bilgisayara bağlanılarak kullanılmaktadır. Bilgisayar veri kaynağı olarak kullanılmaktadır. Başlıkların içinde ayrıca bir görüntüleyici bulunmaktadır. Uygulamalarda bilgisayar işlemcisi kullanıldığı için daha gerçekçi simülasyonlara yer verilebilmektedir. Ancak kullanılan kablolar kullanıcının hareket alanını kısıtlamaktadır.
2- Mobil tabanlı sanal gerçeklik başlıkları
Bir akıllı telefon ile birlikte çalışan sanal gerçeklik uygulama türünde başlık bir bilgisayara bağlanmamakta ve kablo bağlantısı bulunmamaktadır. Kablosuz ve mobil tabanlı olduğu için kullanıcının hareketler bakımında daha esnek davranabilmesi söz konusudur. Bir akıllı telefonun bir sanal gerçeklik başlığı içine yerleştirilmesi ile kullanılmaktadır. Mobil cihaz hem görüntüleyici hem de veri kaynağı görevi görmektedir. Mobil cihazda bir sanal gerçeklik uygulaması açıldıktan sonra mobil cihazın başlığa yerleştirilmesi ya da mobil cihaz başlığa yerleştirildikten sonra mobil cihazdaki sanal gerçeklik başlatıcısı yardımıyla uygulamalara erişilmesi, sanal gerçeklik deneyimi yaşamak için yeterli olmaktadır.
Bir akıllı telefon ile birlikte çalışan sanal gerçeklik uygulama türünde başlık bir bilgisayara bağlanmamakta ve kablo bağlantısı bulunmamaktadır. Kablosuz ve mobil tabanlı olduğu için kullanıcının hareketler bakımında daha esnek davranabilmesi söz konusudur. Bir akıllı telefonun bir sanal gerçeklik başlığı içine yerleştirilmesi ile kullanılmaktadır. Mobil cihaz hem görüntüleyici hem de veri kaynağı görevi görmektedir. Mobil cihazda bir sanal gerçeklik uygulaması açıldıktan sonra mobil cihazın başlığa yerleştirilmesi ya da mobil cihaz başlığa yerleştirildikten sonra mobil cihazdaki sanal gerçeklik başlatıcısı yardımıyla uygulamalara erişilmesi, sanal gerçeklik deneyimi yaşamak için yeterli olmaktadır.
3- Bağımsız sanal gerçeklik başlıkları
Mobil sanal gerçeklikten farklı olarak bağımsız sanal gerçeklik başlıklarının veri kaynağı başlığın kendisidir. Başlık kendi donanımını barındırdığı için ikinci bir cihaza ihtiyaç duyulmamaktadır.
Mobil sanal gerçeklikten farklı olarak bağımsız sanal gerçeklik başlıklarının veri kaynağı başlığın kendisidir. Başlık kendi donanımını barındırdığı için ikinci bir cihaza ihtiyaç duyulmamaktadır.
Sanal gerçeklik teknolojisi
Belki de hiç Mars’a gidemeyeceksiniz; fakat sanal gerçeklik sayesinde oradaymış gibi hissedebileceksiniz. Sanal ve gerçeklik gibi birbirine zıt iki kelimenin bir araya gelmesiyle oluşan bu sanal gerçeklik teknolojisi tam olarak nedir?
“Sanal gerçeklik” teriminin kullanımı ilk olarak 1980’lerin ortalarında VPL Research’ın kurucusu olan Jaron Lanier’in “sanal gerçeklik” olarak adlandırdığı şeyi deneyimlemek için ihtiyaç duyduğu gözlük ve eldivenleri de içeren ekipmanı geliştirmeye başladığı zaman kullanıldı. O günden beridir de çılgın bir gelişim içerisinde.
Gerçek dünyamızı 5 duyu organımızla algılarız. Bu organlarımızla etkileşime girebildiğimiz şeyleri gerçek olarak nitelendiririz. Sanal gerçeklik bize bunların şuanda hepsini sağlayamıyor olsa da birçoğunu tecrübe edebilmemize olanak sağlar.
Sanal gerçekliğin ve teknolojisinin temel unsurlar olarak şunları saymak mümkün;
Belki de hiç Mars’a gidemeyeceksiniz; fakat sanal gerçeklik sayesinde oradaymış gibi hissedebileceksiniz. Sanal ve gerçeklik gibi birbirine zıt iki kelimenin bir araya gelmesiyle oluşan bu sanal gerçeklik teknolojisi tam olarak nedir?
“Sanal gerçeklik” teriminin kullanımı ilk olarak 1980’lerin ortalarında VPL Research’ın kurucusu olan Jaron Lanier’in “sanal gerçeklik” olarak adlandırdığı şeyi deneyimlemek için ihtiyaç duyduğu gözlük ve eldivenleri de içeren ekipmanı geliştirmeye başladığı zaman kullanıldı. O günden beridir de çılgın bir gelişim içerisinde.
Gerçek dünyamızı 5 duyu organımızla algılarız. Bu organlarımızla etkileşime girebildiğimiz şeyleri gerçek olarak nitelendiririz. Sanal gerçeklik bize bunların şuanda hepsini sağlayamıyor olsa da birçoğunu tecrübe edebilmemize olanak sağlar.
Sanal gerçekliğin ve teknolojisinin temel unsurlar olarak şunları saymak mümkün;
* Sanal dünya: Sanal gerçeklik deneyimini yaşayabilmek için öncelikli olarak üç boyutlu bir sanal ortama ihtiyaç vardır. Bu sanal ortam gerçek dünyada deneyimlenenleri taklit edebilmelidir.
* İmersiyon: Fiziksel olmayan bir ortamda fiziksel olarak var olma algısıdır.
* Duyusal geri bildirim: Sanal ortam mümkün olduğunca çok duyumuza hitap etmesi ve bu duyularımızı uyarması gerekir. Bu duyulara işitme, görme ve dokunma örnek verilebilir.
* Etkileşim: Sanal ortam kullanıcının eylemlerine hızlı ve doğru bir şekilde yanıt verebilmelidir. Aksi takdirde kullanıcı sanal ortamı algılamakta zorlanacaktır.
Sanal gerçeklik dendiği zaman çoğu kişinin aklına eğlence ve oyun sektörü gelse de birçok farklı sektörde kullanılmakta ve gelecek senelerde daha da çok kullanılacak gibi görünüyor. Üstelik sadece eğlenceyi sağlamakla kalmayacak aynı zamanda çeşitli eğitim faaliyetlerinde kullanmak da mümkün.
Sanal gerçeklik dendiği zaman çoğu kişinin aklına eğlence ve oyun sektörü gelse de birçok farklı sektörde kullanılmakta ve gelecek senelerde daha da çok kullanılacak gibi görünüyor. Üstelik sadece eğlenceyi sağlamakla kalmayacak aynı zamanda çeşitli eğitim faaliyetlerinde kullanmak da mümkün.
Sanal gerçeklik neden önemlidir?
Sanal gerçekliğin faydalarını şöyle maddeleyebiliriz:
Sanal gerçekliğin faydalarını şöyle maddeleyebiliriz:
* Sanal gerçeklik öğrenmek ve eğitim almak için mükemmel bir teknolojidir. Askeri eğitimlerde, uçuş eğitimlerinde, öğrenci eğitiminde kullanılabilir. Bu sayede risksiz ortamlarda eğitim alma şansı elde edilir.
* Sanal gerçeklik sayesinde mesafeler oldukça kısalır. İnsanlar yüzyıllardır mesafeleri azaltmak için uçaklar, uzay gemileri, otomobiller gibi teknolojileri kullanıyorlar. Başka bir ülkedeki biriyle sanal bir ortamda buluşabilirsiniz, konferanslara katılabilirsiniz, konserlere gidebilirsiniz.
* Şirketler için maliyet azaltılmasını sağlayabilir. Çalışanlarınızı eğitim yada konferanslar için başka şehirlere gönderdiğinizi düşünün. Sanal gerçeklik sayesinde yapmaları gereken tek şey sanal gerçeklik gözlüklerini takmaları.
* Karmaşık problemleri basitleştirebilir. Teorik olarak bildiğiniz bilgileri görselleştirerek daha iyi anlamanıza yardımcı olur.
* Sanal gerçeklik fiziksel bir engeli bulunan veya yaşlı bireyler için önemli bir teknolojidir. Bu teknoloji sayesinde bu insanlar oturdukları yerden yapma imkanı olmayan aktiviteleri deneyimleyebileceklerdir.
Sanal gerçekliğin kullanım alanları nelerdir?
Sanal gerçeklik modadan spora kadar birçok sektörde ve birçok alanda kullanılıyor ve gelişerek kullanılmaya devam edecek. Biz bazı önemli olanları size açıklamaya çalışacağız. İşte bazı sanal gerçeklik kullanım alanları:
Sanal gerçekliğin kullanım alanları nelerdir?
Sanal gerçeklik modadan spora kadar birçok sektörde ve birçok alanda kullanılıyor ve gelişerek kullanılmaya devam edecek. Biz bazı önemli olanları size açıklamaya çalışacağız. İşte bazı sanal gerçeklik kullanım alanları:
Askeri: Herhangi ciddi bir yaralanma olmadan askerler tehlikeli ortamlarda eğitilebilir, uçuş simülasyonlarıyla pilotlara eğitim verilebilir. Başarısız olunan senaryo tekrardan canlandırılarak eğitim pekiştirilebilir.
Sağlık: Sağlık sanal gerçekliğin en önemli kullanım uygulamalarından biridir. Ameliyat simülasyonlarıyla yeni doktorlar eğitilebilir, robotik cerrahi ile doktorlar ameliyat yapabilir, bazı psikolojik hastalıklar tedavi edilebilir.
İş hayatı: Yeni personellerin eğitimlerinde kullanılabilir, üzerinde çalışılan prototip aşamasındaki ürünler test edilebilir, toplantılar gerçekleştirilebilir.
Bilimsel gözlem: Fizik, biyoloji, astronomi, kimya gibi bir çok alanda kullanılabilir. Bilim insanlarının soyut kavramları görselleştirerek daha iyi anlamaları sağlanabilir, astronomik gözlemler gerçekleştirilebilir.
İnşaat: İnşa edilecek olan yapı sanal gerçeklik sayesinde zaman ve maliyetten tasarruf edilerek bir takım testler yapılabilir, tamamlanmış yapıdaki hatalar gözlemlenebilir ve önceden müdahale edilerek proje tekrardan revize edilebilir.
Eğitim: Okullarda birçok konuda eğitim verilirken sanal gerçeklikten yararlanılarak öğrencilerin ilgisini çekebilecek eğlenceli konular işlenebilir. Örneğin samanyolu galaksisi hakkında öğrenciler eğitilirken, çevrelerindeki unsurlarla etkileşime girerek daha çabuk algılamaları sağlanabilir.
Eğlence: Belki de en çok kullanılan alan eğlencedir. Sanal müzeler, sanal tema parkları, sanal tiyatrolar insanlara oradaymışçasına çevresiyle etkileşime geçmesini sağlayabilir. Örneğin Paris’e gitmeden Louvre Müzesi gezebilir, Şili’deki antik kent Machu Pichu’da tur atabilirsiniz.
Mühendislik: Tasarım aşamasındaki yapılar ya da maddeler tasarım sürecinde üç boyutlu olarak algılanabilir, oluşabilecek kusurlar önceden müdahale edilerek engellenebilir ve geliştirilebilir. Potansiyel riskler tespit edilebilir.
Sanal gerçeklik bize gerçekten oradaymış gibi hissedebileceğimiz bir ortam oluşturan ve gelişmekte olan bir teknolojidir. Birçok büyük çaplı firma bu teknoloji üstüne çalışmalar yapıyor ve geliştirmeye çalışıyor. Bahsettiğimiz gibi sadece eğlence amaçlı değil eğitici ve öğretici gibi daha farklı amaçlarla da kullanılmaktadır.
Sanal gerçekliğin tam olarak geleceğin en önemli teknolojilerinden biri olduğu ve başı çektiği rahatlıkla söylenebilir. Fakat uzmanlar uzun süre kullanımın insanların gerçekle olan iletişimini kesebileceğini ve asosyalliğe yol açabileceğini, psikolojik ve fiziksel olarak bazı sorunlar ortaya çıkarabileceğini vurgulamaktadır.
Sanal gerçeklik bize gerçekten oradaymış gibi hissedebileceğimiz bir ortam oluşturan ve gelişmekte olan bir teknolojidir. Birçok büyük çaplı firma bu teknoloji üstüne çalışmalar yapıyor ve geliştirmeye çalışıyor. Bahsettiğimiz gibi sadece eğlence amaçlı değil eğitici ve öğretici gibi daha farklı amaçlarla da kullanılmaktadır.
Sanal gerçekliğin tam olarak geleceğin en önemli teknolojilerinden biri olduğu ve başı çektiği rahatlıkla söylenebilir. Fakat uzmanlar uzun süre kullanımın insanların gerçekle olan iletişimini kesebileceğini ve asosyalliğe yol açabileceğini, psikolojik ve fiziksel olarak bazı sorunlar ortaya çıkarabileceğini vurgulamaktadır.
