Kitabın Adı : Monte Kristo Kontu
Kitabın Yazarı : Alexander Dumas
Kitap Hakkında Bilgi :
Kaptan Edmond Dantes, nişanlısı Mersedes ile evlenmeyi düşünürken dostlarının kurduğu bir tuzak sonucu Napolyon ajanı olduğu gerekçesi ile düğün günü Savcı Villefort tarafından tutuklanır.
Hapishanede Abbe Farya'yla tanışan Dantes, her şeyi daha berrak görmeye başlar ve intikam hırsıyla dolar. Farya, ona gizli kalmış bir hazineden de söz eder. 14 yıl sonra hapisten kaçarak kurtulan Dantes, hazineyi ele geçirir. Kendini Monte Kristo kontu olarak tanıtmaya başlayan Dantes, kendisini hapse attıranların, zaaflarını bulup cezalandırmaya başlar.
Monte Kristo Kontu, Türk edebiyatındaki ilk çeviri romanlarından birisi olma özelliği de taşır. Romanda Tepedelenli Ali Paşa’dan söz edilmiş olması da eseri bizim için önemli kılmaktadır.
Olaylar Tepedelenli Ali Paşa’nın Balkanlarda, Napolyon’un ise Fransa’ya hâkim olduğu yıllarda geçmektedir. Bu bakımdan romandaki olayların zamanının 1810- 1840 yılları arasında geçtiği tahmin edilebilir.
Kitabın Özeti :
Pierre Morrel’in sahibi olduğu gemide 2. kaptan olarak çalışan Edmond Dantès’in Firavun adlı gemisi Akdeniz'deki son seferinin geri dönüşündedir. Geminin I. Kaptanı hastalanıp ölünce Dantes, Firavun gemisinin I. Kaptanı olur.
Geminin kaptanı ölmeden önce Dantes’e eğer kendisine bir şey olursa, Elbe Adası'na uğramasını söyleyerek kendisi için bir takım işler yapmasını tembih eder. Kaptanın son isteğini karşılamakta tereddüt etmeyen Dantes, sürgünde olan ve Napoleon’a taraftar olduğu bilinen Elbe adasına giderek kaptanın isteklerini yerine getirir.
Tecrübesiz olmasına rağmen fırtınalı bir havada gemisini Marsilya limanına demirlemeyi de başarır. Dantes, kendisini büyük bir özlemle bekleyen babasına ve nişanlısı Mersedes’e kavuşmak için sabırsızlanmaktadır. Gemi sahibi Morrel olayları öğrenmiş, fırtınaya rağmen gemisini Marsilya’ya ulaştırabilen Dantes’e çok iyi bir iş teklif eder. Böylece yıllardır maddi sorunlar yaşayan Dantes ve nişanlısı Mersedes için bu haber büyük bir müjde olmuştur. Dantes ve Mersedes bu haber üzerine evlilik düşleri kurmaya başlamıştır. Dantes bir sonraki seferde geminin kaptanı olacaktır.
Dantes yıllardır, Katalan bir ailenin kızı olan Mercedes'i sevmekte, Mercedes de ilgisine karşılık vermektedir. Ancak kardeşi gibi sevdiği kuzeni Fernand onları kıskanmaktadır. Dantes’in gemisinde çalışan bir muhasebeci olan Danglars, yolda aralarında çıkan bir tartışma yüzünden Dantes'den nefret etmektedir. Elbe adasına çıkışlarının sebebini çok iyi bildiği halde, bunun arkasında başka şeyler varmış gibi patronu Morrel'e anlatır ve ona Dantes'in adadan Paris'e teslim etmek için aldığı bir mektuptan söz eder.
Dantes yıllardır beklediği düğününün olduğu akşam, çözemediği bir iftira ile, kendisini savcının karşısında bulmuştur. Dantes, düğün günü salondan alınarak savcının karşısına çıkartılır. Krala karşı Napoleoncularla işbirliği yapmakla suçlanmaktadır. Savcı, Elbe Adası'nda sürgünde olan imparatorun destekçilerinden Paris'e yolladıkları bir mektuptan söz etmektedir.
Tek suçunun kaptanının son isteğini yerine getirmek için Elbe'ye gitmek olduğunu söyleyen Dantes, savcıya tüm bildiklerini anlatır. Elbe'de bizzat Napoleon'la görüşmüş ve imparatorun adamlarından, Paris'teki arkadaşlarına teslim edilmek üzere, bir mektup almıştır. Mektubu aynen savcıya teslim eder.
Savcı, eski bir Napoleon destekçisinin oğlu olan Villefort'tur. Babasının bu durumu artık Kral'a hizmeti tercih eden savcı için çok kötü bir durum olacaktır. Gerard de Villefort daha da yükselmek babasını ve kendisini kurtarmak için bu mektubu yok etmek ister. Dantes'in Savcı Gerard de Villefort’a verdiği mektup, yakında Kral'a karşı ayaklanma başlatacak olan Napoleoncuların planlarını içermektedir. Savcı Gerard de Villefort babasına gönderilen bu mektubu yırtacak ama haberi gidip bizzat Kral'a söyleyerek Kralın güvenini kazanacaktır. Ve bu sayede mesleğinde ilerleme şansını yakalayacaktır.
Savci kendi babasının adı geçtiği için Dantes'den onu sorgulayacak olanlara asla bu mektuptan söz etmemesini ve yakında kendisini bu beladan kurtaracağına söz verir. Fakat kurtulmak umudunda olan Dantes, İf Şatosu denilen bir adaya mahkûm olarak yollanır.
Önceleri savcının kendisine vereceği sözü tutacağını ve İf’teki günlerinin kısa olduğunu düşünen Dantes, tam 14 yıl boyunca hapis kalacaktır. Napoleon üç aylık kısa bir dönemin ardından Kral'a karşı yaptığı savaşı kaybeder. Bu bakımdan da Dantes’in kurtulma umudu kalmamıştır.
İmparatorun kısa iktidarında da Dantes hapishaneden kurtulamaz. Babası imparatorun destekçisi olan Villefort, bu dönemde de gücünden bir şey kaybetmez. Dantes'e tüm bu olanlardan sonra bile destek vermeyi sürdüren patronu Morell ve Mercedes'te tüm çabalarına rağmen, onu hapsolduğu adadan kurtaramaz.
Dantes, hapishanede Abbe Farya adında İtalya kökenli bir rahiple tanışır. Rahip boş vakitlerinde Dantes’i eğitmektedir. Rahip ona Monte Kristo adasındaki bir hazineden söz etmektedir. Bu adadaki definenin yerini ve planlarını Dantes’e iyice açıklamıştır. Beraber kaçacak ve adadaki defineyi bulacaklardır.
Rahip yaptığı çalışmalar yanlış anlaşıldığı için İf Şatosu'na atılmıştır. Gardiyanlar onun hazine konusundaki saçmalıklarına gülmektedir. Abbe Farya, tünel kazarak kaçmayı düşünmektedir. Dantes, Monte Kristo Kontu kişiliğini onun sayesinde kazanmış ve her konuda eğitimli birisi olmuştur. Farya ile hücrede geçirdiği zamanlar saf, tecrübesiz Dantes için adeta bir okul olmuş, hayatı, onun gerçeklerini tanımasında mühim rol oynamıştır. Üstelik bu yıllar boyunca her şeyi düşünerek kendisine ihanet edenleri ve yaptıkları oyunları tek tek çözümlemiştir.
Dantes bu yaşlı ihtiyar ile hapishaneden kaçmak için tünel kazmaya devam eder. Tünelin bittiği gün ihtiyar ölür. Bir denizin ortasındaki şatoda ölen mahkûmlar torbaya konularak denize atılmaktadır. Farya'nın yerine torbaya giren Dantes , Farya zannedilerek denize atılır. Torbadan çıkan Dantes bir kaçakçı gemisi bulur ve gemiye binerek kurtulur.
Hapishaneden kurtulmayı başaran Dantes için yeni bir dönem başlamıştır.
Dantes’in nişanlısı Mersedes, savcıya götürülen Dantes gelmeyince kraliyet başsavcısı muavini Wilfor'la görüşerek nişanlısının akıbetini sormuştur. Wilfor ona yalan söyleyerek Dantes'in bir kraliyet düşmanı ve Bonapartçı olduğu için hapse atıldığını söyler. Mersedes de çaresiz bir şekilde evine döner. Bu arada Danglars’da Dantes'i kurtarmak için teşebbüse geçer fakat Savcı Wilfor Danglar'ı tehdit eder. Danglar da vicdan azabıyla hiç bir şey yapamadan durmak zorunda kalmıştır.
Dantes, kaçakçı gemisinde kendine güven duyulmasını sağlar ve gemidekilere sözünü dinletmeye başlar. Kendisini gemisi batmış bir kaptan olarak tanıtır. Zaten çok iyi olan denizcilik bilgileri gemidekilerin ona inanmalarının sebep olmaktadır. Dantes, gemidekilere hazineden ve Monte Kristo adasından söz eder. Definenin olduğuna inandırdığı gemicileri adaya götürmeye ikna eder.
Adaya geldiklerinde defineyi bulamazlar gemidekiler ona çok öfkelenmişlerdir. Dantes ayağı kırılmış gibi yaparak adada kalır gemiciler onu bırakarak giderler. Dantes, yaptığı araştırmalardan sonra hazinenin yerini bulur ve onu alır. Dantes artık bu hazine sayesinde, istediği her yere gidebilecek, her şeyi yapabilecektir. En önemlisi de onu bu duruma düşürenlerden öcünü alabilecektir. Dantes hazineyi elde edince, Monte Kristo kontu olur.
Dantes ilk olarak babasının evine gider ama babası Louis Dantes, oğlu duruşmaya götürüldükten sonra uzun süre haber alamayınca kendini asarak intihar etmiştir.
Nişanlısı Mersedes ise ortada yoktur. Burada kendisini Lord Vilmor olarak tanıtır. Mercedes’in akıbetini soruşturan Dantes, Mercedes’in en yakın dostu olan Kuzeni Fernand de Morcef ile evlendiğini öğrenmiştir. Fernand de Morcef, Dantes hapse düştükten sonra evvelden beri sevdiği bir kadın olan Mercedes’i evlenmeye ikna etmiştir. Uzun süre Edmond'dan haber bekleyen ve umudunu kesen Mersedes, artık zengin bir adam olan Fernand'la evlenmiş Fernand’dan Albert de Morcef adlı bir oğlu olmuştur. Dantes, Monte Kristo Kontu kimliği ile Mercedes ile tanışır. Mercedes onu görünce tanır, fakat Dantes Mercedes’e kimliğini açıklamaz, Monte Kristo kontu olduğunu söyler.
Tepedelenli Ali Paşa'ya hizmet veren Fernand, Ali Paşa'ya ihanet ederek Tepedelenli Ali Paşanın yakalanmasını sağlamış ve bu ihanetinden dolayı da yüksek bir rüşvet alarak zengin olmuştur.
Daha sonra eski düşmanları Danglar, Fernand ve onu suçsuz olduğunu bile bile hapse attıran Kraliyet savcı muavini Wilfor'u bulup kazandığı hazine sayesinde onlardan öcünü almak için uğraşmaya başlar. Dantes, kuzeni Fernand ve Mersedes'ten intikam almak için önce Fernand’ın üzerine yürür.
Fernand ve Mercesdes’in oğulları olan Albert de Morcef’i, kendisine bağlı bir haydut olan Luigi Vampa'ya kaçırttırır. Sonra da bu haydutların elinden o çocuğu kurtararak Fernand ve Mercedes’in güvenini kazanır.
Tepedelenli Ali Paşa'nın kızı olan Haydee’yi Fernand de Morcef esir tüccarına satmış, kont ise onu bulup himayesine almıştır. Kont onu cariyesi olarak tanıtmaktadır. Haydee zamanla konta âşık olur ve Fernand’ın babasına yaptığı ihaneti Konta anlatır.
Savcı Villefort ile Hermine Danglars'ın oğlu olan Benedetto, evden kaçmış ve çeşitli suçlara bulaşmıştır. Kont Savcıyı güç duruma düşürmek için oğlu Benedetto’yu buldurup Paris'e Andre Kavalkanti adıyla getirtir. Kont, Savcı Vilefort’u tuzaklara düşürmüş, tüm kirli ilişkilerini birer birer açığa çıkarmıştır.
Kont, Fernand’ın Tepedelenli Ali Paşa’ya ihanet ederek servet edindiğini ve Fernand’ın savaş suçu işlediğini ortaya çıkartmaya başlar. Kendini soylu bir aileden gelmiş gibi göstermek için Morcefsoy adını alan Fernand vatana ihanet suçlaması ile karşı karşıya kalır. Tepedelenli Ali Paşa'nın kızı Haydee'nin tanıklığıyla suçlu bulunarak vatana ihanet suçlamasıyla idamına karar alınmıştır.
Kont iflas etmiş olan eski patronu Mösyö Morel’i iflastan kurtarır. Hapse girince ona yardımcı olmak için uğraşan eski patronuna yardım etmiş ama Morrel kendisini kurtaran kişinin kim olduğunu bir türlü öğrenemeyecektir.
Savcı Vilefort, Danglar, Mercedes ve Fernand teker teker cezalarını çekmişlerdir. Kont teker teker bütün düşmanlarından intikamını aldıktan sonra bir mektup bırakarak bir gemiye binip ortalıktan kaybolmuştur.
