Aydınlatmada Kullanılan Lambaların Işık ve Renk Sıcaklığı (CCT) Kavramı Nedir?

Yeni bir LED lamba almaya gittiğimizde üzerindeki ifadeler ne anlama geliyor? Sarı ışık, sıcak ışık, parlak beyaz ışık? Doğru bir aydınlatma için bu konuda bilgi sahibi olmak çok önemli...

Renk sıcaklığı, ışığın ortamda oluşturduğu ışık rengi görselliğidir. Birimi Kelvin‘dir. 

Renk sıcaklığını, ışık kaynağının verdiği toplam ışık içerisindeki renkli ışıkların oranları belirler. Güneşli havalarda ışığın mavi bileşenleri artmakta ve Kelvin değeri yükselmektedir. Akkor ve halojen lambalarda kırmızı ve sarı bileşenleri baskın olduğunda Kelvin değeri düşer. Yapay ışık kaynaklarında en çok LED’lerde istenilen Kelvin derecesinde renk sıcaklığı üreten ürünler bulunmaktadır. Renk sıcaklıklarında değerlendirme şu şekildedir: 

Gün ışığı (6500 Kelvin ve üzeri) 

Soğuk beyaz (5300-6500 Kelvin arası)

Ilık beyaz (3300-5300 Kelvin arası)

Sıcak beyaz (3300 Kelvin ve altı)


Renk sıcaklığı seçimi

Aslında Kelvin olarak ifade edilen renk sıcaklığının, kullanıcı için fiziksel ısı ile ilgisi yoktur. Aksine güneşin parlak mavi ışıklarının etkili olduğu yaz zamanlarında gün ışığının renk sıcaklığı soğuk beyaz olarak tanımlanır. Mum ışığının verdiği turuncu-sarı yada amber rengi ışığı da biz sıcak beyaz olarak adlandırıyoruz. Yapay ışık kaynaklarında renk sıcaklığı genellikle 2500 ila 8500 kelvin derece aralığındadır.




Sıcak beyaz ışık (2500-3300 Kelvin)

2500 – 3300 kelvin renk sıcaklıkları ”sıcak ışık” olarak kabul edilir. Kırmızı, turuncu, sarı ve kahverengi genellikle evlerde kullanılan toprak tonu renklerdir, bu mekanlar için sıcak ışık renkleri uygundur. Sıcak ışık genellikle parlak soğuk ışığa göre daha yumuşak, iyi bir görüş ve rahat bir atmosfer sağlar. Bunun için yatak odaları ve yaşam alanlarında kullanılır.


Doğal beyaz ışık (4000-4500 Kelvin)

Sıcak ışık evlerde genel bir kabul görmesine rağmen, bazı kişiler doğal beyaz ışığı tercih edebiliyor. Doğal beyaz ışık 4000 – 4500 kelvin renk sıcaklığındadır. Yeşil, beyaz, ve mavi tonlarla dekore ortamlarda doğal beyaz ışık tercih edilir. Kişilerde ve çalışanlarda enerjik ve ferahlatıcı bir ruh hali yarattığı için ofis ve ev-ofislerde tercih edilir.

Aynı zamanda, 4000 – 4500 Kelvin renk sıcaklığındaki ışık detay görmemizi destekler ve nesnelerdeki kusurları daha kolay görmemizi sağlar. Bu sebeple temizliğin önemli olduğu yerler, makyaj odalarındaki aydınlatmalarda faydalıdır.


Soğuk beyaz ışık (5000-6500 Kelvin)

Teknik olarak bakarsak 5000 – 6500 kelvin ışık yaz güneşinin kelvin derecesidir. Yani böyle bir ışıkla aydınlatmada güneşi taklit etmiş olursunuz. 6500 kelvin ışıkta bulunan fazla mavi ışık dolayısıyla gözlerimiz için risk oluşmaya başlar. Bu sebeple bu ortamlarda çok uzun süreler kalmamak gereklidir. Çalışma ortamlarında soğuk beyaz ışık iş verimliliğini artırabilir, konutlar dışında ofislerde, garajda, mücevher mağazasında, deri ve ayakkabu mağazalarında, gümüş objelerin sergilenmesinde, spor alanlarında kullanılır.

Psikolojik olarak sıcak beyaz ışığın insanın ortam sıcaklığını 1 – 2 derece daha yüksek hissettiği bilinmektedir. Buna bağlı olarak, satış istatistiklerine göre kuzey ülkelerde daha çok sıcak beyaz, ekvator bölgesine yaklaştıkça soğuk beyaz ışık tercihleri artmaktadır. Son bir not, eğer uykusuzluk problemi yaşıyorsanız, seviyor olsanız bile akşamları soğuk beyaz ışık tercih etmeyin, sıcak beyaz ışıkla aydınlanın.


Algı ve renk sıcaklığı ilişkisi

Renk sıcaklığı ortamda bir ambiyans yaratmakla birlikte sizin duvar, mobilya ve objelerinizi görünür kılmasında da yardımcı olur. Soğuk tonlu renklerle donatılmış bir mekanda sıcak ışık kullanılması renklerin soluk ve cansız görülmesine sebep olabilir. Tam tersi sıcak ton renklerde donatılmış bir mekanda soğuk ışık kullanılması doğru bir yaklaşım olmaz. Bu sebeple objelerin, ortamın görünümü aydınlatma ışığının kalitesine bağlıdır. Ortamda bulunan renkler ışık renk sıcaklığı seçimini dolaylı olarak etkiler. Akıllı bir seçim ortam ambiyansını değiştirmekle kalmaz, güzel görünümler de oluşturur.

ledportali.com