Aydınlatmada Kullanılan Hangi Lamba Tipi Sinek ve Böcekleri Kendine Çeker?

Akşamları odanızda oturuyorken veya yatağa girdiğinizde gelen sineklerden ve böceklerden hoşlanmıyorsanız, seçtiğiniz lamba tipine dikkat etmeniz gerekir. AAAS yıllık buluşmasında sunulan bir çalışma bu konu hakkında bilgi veriyor.

Elektrik lambaların yaygın kullanımı ile ciddi bir ışık kirliliği meydana geliyor ve yapay ışık ekolojileri oluşuyor. Böceklerin ekosistemler üzerinde oynadığı hayati rol de, yapay ışığa olan ilgilerinden dolayı etkileniyor olabilir. Yapılan bir araştırmada da, elektrikli lamba çeşitlerinin böceklerin ekolojileri üzerindeki potansiyel etkileri karşılaştırıldı.

8887 böcek ve örümceğin kullanıldığı araştırma kapsamında; floresan lambaya, akkor telli lamba, sıcak ışıklı LED lamba ve soğuk ışıklı LED lambaya, halojen lambaya, ve piyasada böcekleri yaklaştırmadığı iddia edilerek satılan sarı lambalara böceklerin ilgisinin derecesi belirlendi.

Araştırmanın sonuçlarına göre;

Böcekleri en çok akkor telli lamba çekiyor, daha sonra sırasıyla floresan lamba, halojen lamba, soğuk renk sıcaklığında LED lamba ve sarı lamba geliyor. Böcekleri en az çeken lambalar ise, ilginç bir şekilde böcekleri az çektiği iddia edilen lambalar değil.

Bulgulara göre, böcekleri en az çeken lamba sıcak renk sıcaklığındaki LED lambalar.

Yapılan bu araştırma, bütün ana lamba çeşitlerinin böceklerin ilgisine olan etkisini karşılaştıran ilk çalışma. Araştırmanın bulguları da, odanıza böcekleri çekmeyecek lamba tipini seçmenize yardımcı olmasının yanı sıra, böcekler üzerindeki ışık kirliliğinin etkisinin azaltılabilmesi için oldukça önemli.


Kaynak

Bilimfili - "Hangi Lamba Tipi Böcekleri Daha Çok Cezbediyor"

Led Lamba Alırken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

LED lambalar, fiyatlarının düşmesi, sağladığı enerji tasarrufu, 10 yılı bulan kullanım ömrü gibi nedenlerle günümüzde aydınlatmada çok kullanılmaktadır. Ancak LED lambalardan etkin bir şekilde faydalanabilmek için ürün üzerinde yazan teknik değerler hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Bunları aşağıdaki şekilde açıklayacak olursak....


Işık Akısı (Lümen)

Genellikle aldığımız lambaların aydınlatmasını gücüne wattına bakarak değerlendiririz. Ancak LED lambalarda bu alışkanlığımızdan vaz geçip iümen değerine bakmamız gerekir. Lambanın yaydığı ışık miktarı lümen birimi ile ifade edilir.

Daha iyi anlaşılması için; Bir tanesinin 5W 500 lümen, bir diğerinin 10W 450 lümen olan iki lambadan 10W olan lamba değil, 500lm olan 5W güçteki LED lamba daha çok ışık verir.


Renk Sıcaklığı (Kelvin)

Dikkat etmeniz gereken bir diğer konu da renk sıcaklığıdır. 2700K ve 3500K aralığı ev kullanıcıları için önerilir. Bu aralık sıcak beyaz olarak adlandırılır. Diğerleri ise, beyaz ve soğuk beyazdır.

Bazı tüketiciler, alışkanlıklarından ötürü soğuk beyaz rengin daha iyi olduğunu düşünebilir. Ancak ev kullanımı için tercih edilmesi gereken renk sıcak beyazdır.


Etkinlik Faktörü (lm/W)

Bir diğer terim de etkinlik faktörü. Lümen değerinin watt cinsinden güce bölünmesiyle elde edilir. Yani watt başına ne kadar ışık verdiğini belirtir. Eğer gerçekten verimli bir aydınlatma ile enerji tasarrufu sağlamak istiyorsanız, yüksek etkinlik faktörüne sahip LED lambaları tercih etmelisiniz.


Soğutma Performansı

Üreticiler, lambalara 50.000 saat, 100.000 saat gibi kullanım ömrü belirtebilir. Ancak bu rakamlar çoğu zaman LED üreticisinin, ürününe belirli koşullar altında yaptığı test sonuçları ile eriştiği rakamlardır.

Lamba üreticisinin bu kullanım ömrüne erişmesi için sıcaklık önemli bir husustur ve LED’in ömrünü doğrudan etkiler. Bu yüzden LED lambalar iyi bir termal tasarıma ve soğutucuya sahip olmalıdır.


Fonksiyon Kontrolü

Dim anahtarları, enkandesan lambalar ile çalışması için tasarlanmıştır. Devre tasarımları sebebiyle, LED lambaların bir çoğu dim anahtarlarıyla uyumlu değildir. Kısılabilir LED lambalar için daha fazla ödemeniz gerekebilir.

Dim anahtarları ile uyumlu LED lambaların kutularının üzerinde “dim edilebilir”, “kısılabilir” şeklinde ibareler yer alır. Eğer böyle bir ihtiyacınız varsa bunu kontrol etmelisiniz.

LED’ler geleneksel enkandesan ve halojen aydınlatmalar için kesinlikle iyi bir alternatiftir. LED’lerin en büyük avantajı uzun ömürlü olmalarıdır. Bu sebeple yıllarca kullanmayı planladığımız LED lambaları seçerken biraz daha titiz davranmalıyız.

aydinlatma.gen.tr

Aydınlatmada Kullanılan Lambaların Işık ve Renk Sıcaklığı (CCT) Kavramı Nedir?

Yeni bir LED lamba almaya gittiğimizde üzerindeki ifadeler ne anlama geliyor? Sarı ışık, sıcak ışık, parlak beyaz ışık? Doğru bir aydınlatma için bu konuda bilgi sahibi olmak çok önemli...

Renk sıcaklığı, ışığın ortamda oluşturduğu ışık rengi görselliğidir. Birimi Kelvin‘dir. 

Renk sıcaklığını, ışık kaynağının verdiği toplam ışık içerisindeki renkli ışıkların oranları belirler. Güneşli havalarda ışığın mavi bileşenleri artmakta ve Kelvin değeri yükselmektedir. Akkor ve halojen lambalarda kırmızı ve sarı bileşenleri baskın olduğunda Kelvin değeri düşer. Yapay ışık kaynaklarında en çok LED’lerde istenilen Kelvin derecesinde renk sıcaklığı üreten ürünler bulunmaktadır. Renk sıcaklıklarında değerlendirme şu şekildedir: 

Gün ışığı (6500 Kelvin ve üzeri) 

Soğuk beyaz (5300-6500 Kelvin arası)

Ilık beyaz (3300-5300 Kelvin arası)

Sıcak beyaz (3300 Kelvin ve altı)


Renk sıcaklığı seçimi

Aslında Kelvin olarak ifade edilen renk sıcaklığının, kullanıcı için fiziksel ısı ile ilgisi yoktur. Aksine güneşin parlak mavi ışıklarının etkili olduğu yaz zamanlarında gün ışığının renk sıcaklığı soğuk beyaz olarak tanımlanır. Mum ışığının verdiği turuncu-sarı yada amber rengi ışığı da biz sıcak beyaz olarak adlandırıyoruz. Yapay ışık kaynaklarında renk sıcaklığı genellikle 2500 ila 8500 kelvin derece aralığındadır.




Sıcak beyaz ışık (2500-3300 Kelvin)

2500 – 3300 kelvin renk sıcaklıkları ”sıcak ışık” olarak kabul edilir. Kırmızı, turuncu, sarı ve kahverengi genellikle evlerde kullanılan toprak tonu renklerdir, bu mekanlar için sıcak ışık renkleri uygundur. Sıcak ışık genellikle parlak soğuk ışığa göre daha yumuşak, iyi bir görüş ve rahat bir atmosfer sağlar. Bunun için yatak odaları ve yaşam alanlarında kullanılır.


Doğal beyaz ışık (4000-4500 Kelvin)

Sıcak ışık evlerde genel bir kabul görmesine rağmen, bazı kişiler doğal beyaz ışığı tercih edebiliyor. Doğal beyaz ışık 4000 – 4500 kelvin renk sıcaklığındadır. Yeşil, beyaz, ve mavi tonlarla dekore ortamlarda doğal beyaz ışık tercih edilir. Kişilerde ve çalışanlarda enerjik ve ferahlatıcı bir ruh hali yarattığı için ofis ve ev-ofislerde tercih edilir.

Aynı zamanda, 4000 – 4500 Kelvin renk sıcaklığındaki ışık detay görmemizi destekler ve nesnelerdeki kusurları daha kolay görmemizi sağlar. Bu sebeple temizliğin önemli olduğu yerler, makyaj odalarındaki aydınlatmalarda faydalıdır.


Soğuk beyaz ışık (5000-6500 Kelvin)

Teknik olarak bakarsak 5000 – 6500 kelvin ışık yaz güneşinin kelvin derecesidir. Yani böyle bir ışıkla aydınlatmada güneşi taklit etmiş olursunuz. 6500 kelvin ışıkta bulunan fazla mavi ışık dolayısıyla gözlerimiz için risk oluşmaya başlar. Bu sebeple bu ortamlarda çok uzun süreler kalmamak gereklidir. Çalışma ortamlarında soğuk beyaz ışık iş verimliliğini artırabilir, konutlar dışında ofislerde, garajda, mücevher mağazasında, deri ve ayakkabu mağazalarında, gümüş objelerin sergilenmesinde, spor alanlarında kullanılır.

Psikolojik olarak sıcak beyaz ışığın insanın ortam sıcaklığını 1 – 2 derece daha yüksek hissettiği bilinmektedir. Buna bağlı olarak, satış istatistiklerine göre kuzey ülkelerde daha çok sıcak beyaz, ekvator bölgesine yaklaştıkça soğuk beyaz ışık tercihleri artmaktadır. Son bir not, eğer uykusuzluk problemi yaşıyorsanız, seviyor olsanız bile akşamları soğuk beyaz ışık tercih etmeyin, sıcak beyaz ışıkla aydınlanın.


Algı ve renk sıcaklığı ilişkisi

Renk sıcaklığı ortamda bir ambiyans yaratmakla birlikte sizin duvar, mobilya ve objelerinizi görünür kılmasında da yardımcı olur. Soğuk tonlu renklerle donatılmış bir mekanda sıcak ışık kullanılması renklerin soluk ve cansız görülmesine sebep olabilir. Tam tersi sıcak ton renklerde donatılmış bir mekanda soğuk ışık kullanılması doğru bir yaklaşım olmaz. Bu sebeple objelerin, ortamın görünümü aydınlatma ışığının kalitesine bağlıdır. Ortamda bulunan renkler ışık renk sıcaklığı seçimini dolaylı olarak etkiler. Akıllı bir seçim ortam ambiyansını değiştirmekle kalmaz, güzel görünümler de oluşturur.

ledportali.com