Transformatör sargılarından birine uygulanan alternatif gerilimi elektromanyetik indüksiyon yolu ile diğer sargılarında aynı frekansta fakat değişik gerilime dönüştüren ve hareketli parçası olmayan elektrik makinesidir.
Zil Trafosunun Yapısı :
Küçük güçlü transformatörlere zil transformatörü denilmektedir.
220/3-5-8 volt, 220/4-8-12 volt ve 220/24 voltluk standart gerilimlerde üretilmektedir. Güçleri ise 10-20-50 watt olarak değişmektedir.
Zayıf akım trafosu, demir nüve ve sargılar olmak üzere iki bölümden meydana gelmiştir. Demir nüve, 0,35 -0,5 mm kalınlığındaki birer yüzeyleri yalıtılmış ince silisli sacların paketlenmesi ile yapılmıştır. Sargılar primer ve sekonder sargı olmak üzere iki adettir. Primer ve sekonder sargı birbiriyle elektriki bağlantısı olmayan bu iki sargıdır. İnce kesitli iletkenle çok sipirli olarak sarılan birinci sargıya primer sargı, kalın kesitli iletkenle az sipirli olarak sarılan ikinci sargıya ise sekonder sargı denir.
Primer sargıya 220 volt gerilim uygulanır. Sekonder sargıdan alınan düşük gerilim zil, kapı otomatiği, refkontak ve numaratör kapı otomatiği gibi zayıf akım devre elemanlarını çalıştırmak için kullanılır.
Mantel tipi nüvede zil trafosunun primer ve sekonder sargısı aynı makaraya sarılmıştır.
Çekirdek tipi nüvede zil trafosunun primer ve sekonder sargısı iki ayrı makaraya sarılmıştır.
Zil Trafosunun Çalışma Prensibi :
Transformatör prensip şemasında, primer sargıya alternatif gerilim uygulandığında, bobinden alternatif akım geçer. Bu akım, demir nüve üzerinde zamana göre yönü ve şiddeti değişen bir manyetik alan meydana getirir. Manyetik alan kuvvet çizgileri, sekonder sargı iletkenlerini keserek bir emk (elektro motor kuvvet) endükler. Bu şekilde aralarında hiç bir elektriki bağ olmadığı halde, primer sargıya uygulanan alternatif gerilimin etkisi ile sekonder sargıdan aynı frekanslı, düşük gerilim elde edilir. Transformatörün, sekonder sargısından düşük değerli alternatif gerilim uygularsak bu defa diğer sargısında aynı frekanslı yüksek gerilim alırız. Fakat fazla akım çekilemez. Transformatörler doğru akımda çalışmazlar.
