Yüksek Gerilim Tesislerinde Kullanılan Kesici (Disjonktör) Nedir?

Kesici (disjonktör);

Yüksek gerilimli ve büyük akımlı şebeke ve tesislerde, yük akımlarını açmaya ve kapamaya yarayan şalt cihazlarına kesici (disjonktör) denir.

Kesici Kullanılma Sebepleri; 

Yüksek gerilimli ve büyük akımlı şebekelerde devre açma işlemleri basit yapılı şalterlerle yapılamaz. Yük altında yapılan akım kesme işlemi esnasında arklar oluşmaktadır. Bu arklar, kontaklara zarar vererek kısa zamanda kullanılamaz hâle getirmektedir. Bu sebeple yüksek gerilimli ve büyük akımlı şebekelerde devre açma ve kapama işlemleri kesicilerle gerçekleştirilir.

Kullanılan Gerilime Göre Kesiciler Kullanıldığı gerilime göre kesiciler, 

1-) Alçak gerilim (AG) kesicileri
2-) Orta gerilim (OG) kesicileri
3-)Yüksek gerilim (YG) kesicileri olmak üzere üç çeşittir.

Yapısı ve Bölümleri

1- Sabit ve Hareketli Kontaklar;

Kesicide akımın iletimi ve kesimi için sabit ve hareketli olmak üzere iki tip kontak grubu vardır. Kesici devreye girdiğinde hareketli kontak sabit kontaktan ayrılarak enerjiyi keser.

2- Ark Söndürme Bölümü ( Hücresi );

Kontaklarda meydana gelen arkın söndürüldüğü kısımdır. Üretim aşamasında belirlenen yöntemlerle bu kısımda, oluşan arklar söndürülerek kontakların ve kesicinin zarar görmesi önlenerek ömrü uzatılır.

3- İşletme Mekanizması Çeşitleri;

Kesicilerde işletme ve çalışma esnasında açma ve kapama işlemleri çeşitli mekanizmalarla gerçekleştirilir. Bu mekanizmalar şunlardır: Elle kurmalı yaylı, Motorla kurmalı yaylı, Basınçlı havalı, Elektromanyetik bobinli

Arkın Söndürüldüğü Ortama Göre Kesici Çeşitleri

1- SF6 gazlı kesiciler
2- Vakumlu kesiciler
3- Basınçlı hava üflemeli kesiciler
4- Tam yağlı kesiciler
5- Az yağlı kesiciler
6- Manyetik üflemeli kesiciler

SF6 Gazlı Kesiciler;

Kontaklarda meydana gelen arkın özel bir gaz ile söndürüldüğü kesicilerdir. Elektro negatif bir gaz olan SF6 ( kükürt hekzaflorür ) kullanılır. Ark söndürme işlemi, SF6 gazının hareketli kontaktaki piston yardımı ile sıkıştırılıp ark üzerine püskürtülmesi ile gerçekleşir. Hacimlerinin küçük olması, özellikle kapalı mekanlarda kullanıma uygun olması, SF6 gazının iyi bir yalıtkan olması, çok sık bakım gerektirmemesi gibi nedenlerden dolayı OG ve YG sistemlerinde çok kullanılan bir kesici çeşididir.

Kesicilerin Montaj (Kullanım) Yerleri 

1. Şalt Merkezlerinde Üretilen elektrik enerjisinin toplandığı ve dağıtımının yapıldığı elektrik tesislerine şalt merkezleri denir.
2. Uzun Havai Hatların Bölünmesinde
3. Havai Hat Branşman Noktalarında
4. Direk Tipi Trafo Merkezlerinin OG Anahtarlama ve Sekonder Korumalarında
5. Geçici Arızaların Sıklıkla Yaşandığı Havai Hat Şebekelerinde
6. Bina Tipi Trafo Merkezleri OG Modüler Hücrelerinde