Doğru Akım DA Motorlarında Devir Dönüş Yönü Nasıl Değiştirilir?

Doğru akım motorlarında iki şekilde devir yönünü değiştirmek mümkündür.

1- Doğru akım motorunun endüvisine uygulanan akımın yönünü değiştirmek.

2- Doğru akım motorunun endüktöründeki manyetik alanın yönünü değiştirmek. Bunun için eğer motor kutupları sabit mıknatıslı ise N ve S kutuplarını oluşturan mıknatıslar yer değiştirilir. Eğer motor kutupları elektro mıknatıslı iseendüktöre uygulanan akımın yönü değiştirilmelidir.

Yukarıdaki işlemlerden sadece birinin yapılması doğru akım motorunun devir yönünün değiştirilmesi için yeterlidir. Eğer her ikisi birden yapılırsa dönüş yönü değişmez.

Doğru Akım DA Motorunun Çalışma Prensibi Nasıldır? Sol El Kuralı Nedir?

DA Motorunun Çalışma Prensibi :

Doğru akım motoru; "manyetik alan içindeki bir iletken tele elektrik akımı uygulandığında manyetik alan dışına itilir" prensibine göre çalışır. İletkenin hareket yönü sol el kuralına göre bulunur.

Sol El Kuralı :  Sol el baş parmaği açık, dört parmağı bitişiktutulur. Avuç içi N kutbuna bakacak, bitişik dört parmak akım yönünü göstercek şekilde tutulduğunda baş parmak iletken telin hareket yönünü gösterir.

DA motorlarında manyetik alan endüktörde oluşur. Küçük güçlü motorlarda endüktörde sabit mıknatıs, büyük güçlü motorlarda endüktörde iletken tellerle sarılmış elektromıknatıs bulunur.

İçinden akım geçen iletken teller ise endüvi sargılarında bulunur.

Endüvi üzeride ki iletkenlere fırça ve kolektör yardımıyla doğru gerilim uygulanır. Böylece endüvi üzerideki iletkenden akım geçer ve iletken tellerin etrafında manyetik alan oluşur.

Endüktör sargısının manyetik alanı (N–S), endüvi üzerinde manyetik alan oluşturan iletken veya iletken tel demetini dışa doğru iter. Bu itilme prensibi, doğru akım motorlarının çalışma esasını oluşturur. Bu itilme, mil etrafında dönme hareketini meydana getirir.

N ve S kutupları, endüviden geçen akım yönüne göre iletken veya iletken demetini manyetik ortamın dışına iter.

İletkenden geçen akım yön değiştirirse itilme yönü de değişir. İtilme yönünün değişmesi motorun dönüş yönünü de değiştirir.

Doğru Akım (DC, DA) Makinalarının (Dinamo, Motor) Yapısı Nasıldır? Hangi Parçalar Bulunur?

Doğru akım makineleri yapı olarak; dönen kısım (endüvi), duran kısım (endüktör), yatak, kapak, fırça ve kolektörden oluşur.

DA Makinalarının Parçalarının Görevleri :

Endüktör (Duran Kısım) :

Görevi manyetik alan meydana getirmektir. N ve S manyetik kutupları burada oluşur.

Endüktör sargısı DA makinesinin gövdesinde bulunur, vida veya somunlarla gövdeye tutturulur.

Endüktör, Doğru akım makinesinin özelliğine göre endüktör sargısı yapısal değişiklikler gösterir.

Küçük güçlü DA makinelerinde ve pilli oyuncakta daimi mıknatıs, endüktör olarak görev yapmaktadır.

Büyük güçlü DA makinelerinde bobin sargıları ile manyetik alan oluşturulur.

Doğru akım motorlarında kutup sayısı, alternatif akım makinelerinde olduğu gibi hız, indüklenen gerilim ve akımın frekansına bağlı değildir.

Burada kutup sayısı makinenin gücüne ve devir sayısına göre değişir. Endüktör, makinenin gücüne (büyüklüğüne, çapına) ve devir sayısına göre 2, 4, 6, 8 veya daha çok kutuplu olur.

Endüvi (Dönen Kısım) :

DA makinelerinde dönen, mekanik enerjinin alındığı kısımdır.

Doğru akım makinesinin yapısına göre çeşitli ebatlarda yapılmaktadır. Endüvi üzerinde kolektör ve preslenmiş sac paket bulunur.

Sac üzerindeki emaye yalıtkanlı iletkenlerden akım geçtiğinde motor olarak çalışır yani döner. Manyetik alan içindeki endüvi dışarıdan bir kuvvetle döndürülürse DA gerilim üretir yani dinamo görevi yapar.

Endüvi Periyodik aralıklarla endüvinin bakımının yapılması, kollektör yüzeyinin temizlenmesi gerekir.

Büyük, güçlü doğru akım makineleri yüksek akım çekmektedir. Bundan dolayı kollektöre iki ya da daha fazla fırça ile doğru gerilim uygulanır.

Endüvi üzerinde kolektör vardır ve bakır dilimlerden oluşur. Endüvide bulunan iletkenler bu dilimlere lehimlenerek yada presle bağlanır.

Fırça ve Fırça Yatağı :

Fırça, doğru akım makinesi motor olarak çalışıyorsa gerilim uygulanmasını sağlar. Doğru akım makinesinin özelliğine göre boyutu değişmektedir.

Fırçanın kolektörlere uygun basınçla basması gereklidir. Bu nedenle doğru akım makinelerinin fırçaları üzerinde baskı yayları bulunur.

Fırça, fırça yuvasına yerleştirilir. Baskı yayının gevşek ya da çok sıkı olması motorun verimli çalışmasını engeller.

Yatak Kapak ve Diğer Parçalar :

Doğru akım makinelerinin en önemli parçalarından biri de yataklarıdır. Endüvide olduğu gibi yataklarda periyodik bakım gerektirir. Bilezikli tip metal yataklar ya da bilyeli yatak kullanılır.

DA makinelerinin soğutulması için çeşitli tip yapıda pervaneler kullanılır.

Balast Nedir? Floresan Lambalarda Neden Kullanılır? Manyetik ve Elektronik Balast Arasındaki Fark Karşılaştırması

Floresan lamba gibi gaz deşarjlı lambaları çalıştırmak için ihtiyaç duyulan, uygun gerilimi ve akımı oluşturan cihazlara balast denir.

Balast, gaz deşarj lambalarına iletilen akımı sınırlar ve bu sayede lambanın yüksek akım çekerek bozulmasını engeller.

Balastın görevi yalnızca akımı sınırlayarak lambayı korumak değildir. Başlangıçta lambanın ateşlenmesi için ihtiyaç duyulan gerilimi de balast sağlar.

Gaz deşarjlı lambalar, ilk çalıştırıldığında yüksek gerilime ihtiyaç duyar. Yüksek gerilim altında elektrik arkı oluşur ve lamba içerisindeki gazları tetikler. Ark oluştuktan sonra balast, gerilimi düşürerek akımı sınırlamaya çalışır. Bu sayede lambanın ışık seviyesi sabitlenerek korunur.

Gaz deşarjlı lambalarda akım sınırlanmazsa lamba kontrolsüz bir şekilde ısınır ve arızalanır. Sıcaklığın güvenli aralıkta tutulması, lamba ömrü için son derece önemlidir.

Floresan lamba devresinde balast, floresan lamba flamanları ve starter birbirine seri bağlıdır. İlk anda enerji verildiğinde flamanlardan geçen akım floresan lamba içindeki gazı ısıtır. Bir iki saniye sonra starter açılır ve balast yüksek bir gerilim oluşmasını sağlar. Bu sayede floresan lamba tüpüdeki gaz içinden elektrik akımı geçerek floresan lamba ışık vermeye başlar. Floresan lamba ışık vermeye başladıktan sonra balast gerilimi ve akımı sınırlandırma görevi görür.

Balastlar, manyetik balast ve elektronik balast olarak ikiye ayrılır.

Manyetik balast oldukça basit bir tasarıma sahiptir. İçerisinde bakır sargılarla oluşturulmuş transformatör kullanılmaktadır. Bakır telin uzunluğu ve kalınlığı, balastın çıkış akımını belirler. Manyetik balastlar, büyük ve ağır yapıdadır.

Elektronik balastlar ise çıkış akımını kontrol etmek için elektronik devre elemanlarını kullanır. Elektronik balastlar ile akım çok hassas bir şekilde yönetilebilir. Elektronik balastlar, manyetik balastlara göre daha küçük ve çok daha hafiftir. Ek olarak, daha yüksek elektriksel verime sahiptir.

Modern uygulamaların neredeyse tamamında elektronik balastlar kullanılmaktadır. Çünkü, elektronik balastlar manyetik olanlara göre enerji tüketimini düşürerek enerjinin daha verimli kullanılmasını sağlamaktadır. Ayrıca elektronik balastlar, çıkış akımının kontrol edilmesini dolayısıyla ihtiyaç anında parlaklığın artırılıp azaltılmasını da sağlayabilir.

Manyetik balastlar bobinden oluştukları için reaktif güç tüketimine neden olurlar.

Manyetik balast kullanılan aydınlatma sistemlerinde, balastların elektronik olanlarda değiştirilmesi mümkündür.

Admitans Tanımı, Formülü, Birimi Nedir?

Admitans Tanımı :

Empedansın tersi yani elektrik akımına karşı gösterilen kolaylık olarak adlandırılır.

Admitans Y harfi ile gösterilir.

Admitans Formülü :

Y=1/Z

Admitans ve empedans değerlerinin çarpımı 1 sonucunu verir.

Y.Z=1

Admitans Birimi :

Admitan'ın birimi MKS sisteminde siemens (S) dir.

Bazı kaynaklarda empedans (direnç) birimi ohm'un tersi mho da admitans birimi olarak kullanılır.

Gençlerle Başbaşa (Ali Fuat Başgil) Kitap Sınavı Yazılı Test Soruları ve Cevap Anahtarı

1- Yazarın ilk resmi görevi nedir?

A) MEB Yüksek Öğretim Genel Müdür Yardımcılığı
B) Öğretmenlik
C) Sekreterlik
D) Muhasebecilik

2- “Zerdüz palan vursan da eşek, yine eşektir.” İfadesi karakter ile ilgili hangi görüşün ürünüdür?

A) Zor işlerle ilgilenmek dayanıklılık ister
B) Yapılan iş mükemmel olmalıdır
C) Huy değişebilir
D) Ne kadar cilalasan da huy değişmez

3- Aşağıdakilerden hangisi tembelliğin söylediklerinden değildir?

A) Adam sende… Çalışanlar ne olmuş sanki?
B) Üzme kendini şu ölümlü dünyada, çalışmak yıpranmaktır
C) Ne gerek var çalışanın da çalışmayanın da gideceği yer mezarlık değil mi?
D) Zaten suyu getiren de testiyi kıran da bir değildir.

4- Tembellik hangi kılığa giremez?

A) Yorgunluk bahanesi
B) iş yapar görünüp, yapmama
C) Yaptığı işin üzerine yoğunlaşma
D) Yalnızca tatlı dille gönül çelme

5- Gençlerimizin bir çoğununun usanıp bezmesinin, cesaretinin kırılıp ruhi perişanlığa düşmesinin ana sebebi yazara göre nedir?

A) Çalışıp öğrenmenin yolunu ve usulünü bilmemek ve manevi destekten mahrum olmak
B) Amaçlarının hemen gerçekleşmelerini istemek
C) Gayretli olmaları
D) Amaçlarını gerçekleştirecekleri vakti bulamamaları

6- Yazara göre düşmanlara karşı koymak için iki kuvvetli silah aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) İradeli olmak ve çalışmak
B) Gayretli ve dürüst olmak
C) Tembellikten uzak durmak, dürüst olmak
D) Birlik beraberliğin ve kardeşlik duygularının artırılması

7- Dünyayı oluşturan dört unsur aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Su, ateş, tahta, hava
B) Su, ateş, hava, toprak
C) Su, insan, bitki, toprak
D) Hayvanlar, insanlar, hava, su

8) Yazara göre insan mutluluğu nerede aramalıdır?

A) Her yerde
B) Kendi içinde
C) Mutsuzluğun bittiği yerde
D) Umutsuzluğun olmadığı yerlerde

9) Kitapta anlatılan irade terbiyesinin en iyi şekilde sonuç verebilmesi için ne yapmak gerekir?

A) Bu terbiyeye erken yaşlarda başlamak gerekir.
B) Ailenin irade terbiyesini vermesi gerekir.
C) İrade terbiyesi genetik bir özelliktir. Bu nedenle sonradan kazanılmaz.
D) İrade terbiyesinin okulda verilmesi gerekir.

10) Yazarın öğrenciliğinde karşılaştığı papaz asıl düşmanının kim olduğunu söylemiştir?

A) Cahiller
B) İrade terbiyesini kazanamamış olanlar.
C) Tembeller
D) Dinsizler

11) Ali Fuat BAŞGİL Samsun’un hangi ilçesindendir?

A) Bafra
B) Çarşamba
C) Havza
D) Vezirköprü

12) Mösyö Girard’ın, Ali Fuat BAŞGİL’e okuması için tavsiye ettiği kitabın adı nedir?

A) İrade Kahramanları
B) Başarının Yolları
C) İrade Terbiyesi
D) Karakter Eğitimi

13) Mösyö Girard’ın tavsiye ettiği kitapta aşağıdaki bölümlerden hangisi yoktur?

A) Fikri Çalışma ve İrade
B) Öğrenme Sanatı
C) Fikri çalışma
D) Fikri Çalışmanın Sırrı

14) Ali Fuat BAŞGİL, Mösyö Girard’ın tavsiye ettiği kitaba aşağıdaki bölümlerden hangisini ilave etmemiştir?

A) Saadet Arama
B) Saadet Felsefesi
C) Saadet İlmi
D) Saadeti Elde Etme

15) Ali Fuat BAŞGİL’e göre gençlerin bir çoğunun usanıp ,cesaretinin kırılması,Perişanlığa düşmesinin(başarısızlığının) temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A)Çalışmanın sıkıcı kabul edilmesi
B)Çalışacak yeterli kaynağın bulunmaması
C)Çalışmaya teşvik edici arkadaşların olmaması
D)Çalışmanın yolunu bilmemesi ve manevi destekten mahrum olması

Cevaplar Anahtarı :

1-A      2-D     3-D     4-C      5-A
6-A      7-B     8-B     9-A      10-D
11-B   12-C   13-D   14-A     15-D

Bataklığın Kıyısındaki Ev (Yeşim Saygın Armutak) Kitap Sınavı Yazılı Test Soruları ve Cevap Anahtarı

1. Peren'in kedisinin adı nedir?

A) Mandrake
B) Minnoş
C) Meraklı
D) Tekir

2. Peren bataklığın kıyısındaki eve geldiğinde kaç yaşındaydı?

A) 13
B) 14
C) 15
D) 16

3. Kuzey, yarasaya hangi ismi vermişti?

A) Makara
B) Merdane
C) Morg
D) Meşale

4. Küçük marketin sahibi kadının lakabı nedir?

A) Çılgın Bayan
B) Tombul Market
C) Minik Fare
D) Bayan Vampir

5. Kuzey'in küçük kardeşi, markette çalışan kızın lakabı nedir?

A) Küçük Vahşi
B) Minik Kuş
C) Atom Karınca
D) Uçan Kız

6. Peren'in büyükhalasının evinde tavan arasındaki küçük odada en çok dikkatini çeken nedir?

A) Tozlanmış, unutulmuş artık bakılmayan eski mektuplar, sehpalar ve kareli erkek paltosu
B) Duvarları kaplayan irili ufaklı çerçeveler ve onların içinden hep değişik ifadeyle bakan genç adam resmi
C) Büyükhalanın annesinden hatıra kalan seccade ve duvara asılı duran gaz lambası
D) Ceviz ağacından yapılmış olan ince uzun bir baston ve eskimiş iki çift araba lastiği

7. Kuzey ile Peren nerede buluşuyorlardı?

A) Bahçedeki ıhlamur ağacının yanında
B) Marketin yanındaki pastanede
C) Havuzlu meydanda
D) Okulun bahçesinde

8. Peren sabah mutfağa girdiğinde tezgâhın üstünde daha önce hiçbir yerde görmediği tuhaf bir aletle karşılaştı. Ne işe yaradığını düşünürken Büyükhalası, bir "usturlap" dedi. Peren de o da ne? diye sorunca Büyükhalasının cevabı ne oldu?

A) Dünya'nın bir günlük dönme hızını ölçer.
B) Ay'ın hareketlerini izlemeye yarar.
C) Dünya ile Güneş arasındaki mesafeyi ölçer.
D) Yıldızların yeryüzüne uzaklığını ölçer.

9. Kuzey, kardeşi ve Peren'in gittiği sinemada filmin adı nedir?

A) Kırmızı Rüzgâr
B) Mavi Umutlar
C) Eski Dostlar
D) Sevgili Büyükhala

10. Büyükhala, eşine hangi ismi vermişti? 

A) Fırtına Adam
B) Uçan Adam
C) Yaşlı Profesör
D) Usta Börekçi

Cevap Anahtarı :

1-A     2-B     3-C     4-D     5-A
6-B     7-C     8-D     9-A    10-B