Elektrik elektronik eğitimi ile ilgili bilgiler, kitap özetleri, kitap sınav soruları ve eğitime dair her şey
29 Haziran 2019 Cumartesi
Siyer Hz. Muhammet'in Hayatı Kitap Sınavı Yarışması Yazılı Test Soruları 21-40 ve Cevap Anahtarı 1. Düzey
21- Hz. Cebrail her yıl Ramazan ayında, her gece gelir, Ramazan’ın sonuna kadar Kur’an-ı Kerim’i Peygamberimizle (sav) karşılıklı okurlardı. Peygamber Efendimiz (sav) ve Hz. Cebrail’in Kur’an-ı Kerim’i bu şekilde okumalarına verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mahfil
B) Mukaddes
C) Mukabele
D) Menkıbe
22- Peygamber Efendimizin (sav) Hz. Hasan’ı öptüğünü gören Akra ibni Habis, ‘’Benim on çocuğum var. Onlardan hiçbirini öpmedim.’’ dedi. Bunun üzerine Peygamberimiz (sav) Akra’ya ne cevap vermiştir?
A) Babasından sevgi görmeyen, sevgi gösteremez.
B) Merhamet etmeyene merhamet edilmez.
C) Her çocuk Hasan gibi değildir ki öpülsün.
D) Sen de çocuklarını öpmelisin.
23- Peygamber Efendimizin çok sevdiği ve daima kullandığı özel koku aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sükte
B) Sütre
C) Suffe
D) Surre
24- Peygamber Efendimiz (sav), “Üç şey vardır ki bunlar kimde bulunursa, o kişi imanın tadını almıştır.” buyurmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri değildir?
A) Allah ve Resulünü her şeyden fazla sevmek
B) İnsanları ancak Allah için sevmek
C) Mallarını Allah yolunda harcamak
D) Ateşe atılmayı çirkin gördüğü gibi küfre dönmeyi çirkin görmek
25- Kendi kendine konuşurken; “Sen cahili bir hayatın karanlıklarında gezerken, onun sayesinde hidayete erdin. Sen şimdi onu kendinden daha çok sevmeyecek misin? Seni İslam gibi büyük bir şeref ile şereflendiren Peygamber Efendimizi (sav) her şeyden çok sevmelisin!” dedikten sonra Peygamber Efendimize giderek onu nefsinden de fazla sevdiğini söyleyen kimdir?
A) Hz. Ömer (ra)
B) Hz. Ebubekir (ra)
C) Hz. Osman (ra)
D) Hz. Ali (ra)
26- Peygamber Efendimiz (sav) bir bağda gezerken çok zayıf, yorgun bir deve gördü. Sonra oradakilere devenin sahibini sordu. Bir müslümana ait olduğunu öğrenince, Peygamber Efendimiz (sav) ona ne söylemiştir?
A) Bu hayvan hakkında Allah’tan korkmuyor musun?
B) Bu deve hastalıktan mı böyle zayıfladı?
C) Deveye yem alacak paran mı yok?
D) Deveyi satmak istersen parasını fazlasıyla veririm.
27- Bir yolculuk esnasında biri bir kuşun yumurtalarını aldı. Anne kuş etrafta ötüp çırpınınca, Peygamberimiz (sav): “Kim bunun yumurtalarını yuvasından alarak ona zulmetti.” diye sordu. Sahabelerden biri : “Ben yaptım.” deyince; Peygamberimiz (sav): “Kuşa merhamet et!
Onları aldığın yere koy” buyurdu.
Başka bir zaman, sahabelerden biri Peygamberimize (sav) ; “Hayvanlara iyilik etmede bize mükafat var mı?” diye sorunca cevap olarak; “Canlı her hayvan için mükafat vardır.” diye buyurdu.
Bu iki olaya göre;
1. Peygamberimiz (sav) hayvanlara zarar verenleri uyarmıştır.
2. Temizlik imanın yarısıdır.
3. Hayvanlara iyilik yapanlara da Allah katında mükafat vardır.
4. Peygamberimiz (sav) hayvanlara merhametli davranmamızı istemiştir.
Yukarıdaki sonuçlardan hangileri çıkarılabilir?
A) 1,3
B) 1,2,3
C) 1,3,4
D) 1,2,3,4
28- Tebük Savaşı’na hazırlık yapılıyordu. Ordunun ihtiyaçları için insanlardan yardımcı olmaları istenmişti. Sahabelerden biri gece boyunca çalıştı ve iki avuç hurma kazandı. Bunların bir avucunu ailesine, diğerini Peygamberimize (sav) götürdü.
Yukarıda kendisinden söz edilen sahabe kimdir?
A) Ebu Ukayl
B) Ebu Cafer
C) Ebu Ubeyde
D) Ebu Said
29- Aşağıdakilerden hangisi yeme - içme adabından değildir?
A) Suyu içerken üç defa nefes almak
B) Besmele çekerek yemeğe başlamak
C) Sağ elimizle yemeğe başlamak
D) Yemekte kusur aramak
30- Aşağıdakilerden hangisi Peygamber Efendimizin (sav) uykudan uyandığında yaptığı duadır?
A) Bizi öldürdükten sonra dirilten Allah’a hamd ederim.
B) Gecenin şerrinden sabahın aydınlığına kavuşturan Allah’a hamdolsun.
C) Ey Allah’ım! Beni bir sabaha daha kavuşturduğun gibi cennete de kavuştur.
D) Allah’ım beni, annemi, babamı ve bütün Müslümanları koru.
31- “Şüphesiz ki Ey Peygamber! Onların söylediklerinin seni üzmekte olduğunu biliyoruz. Aslında onlar seni yalanlamıyorlar. Fakat o zalimler açıktan açığa Allah’ın ayetlerini inkâr ediyorlar.’’ (En’am Suresi, 33)
Yukarıdaki ayet hangi İslam düşmanı için indirilmiştir?
A) Ebu Leheb
B) Ebu Cehil
C) Ebu Süfyan
D) Ümeyye bin Halef
32- Öncelikli selam verme konusunda aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Duran yürüyene selam verir.
B) Az olanlar çok olanlara selam verir.
C) Küçük büyüğe selam verir.
D) Yürüyen oturana selam verir.
33- Hurmalık bakımından Medine'nin en zengini idi. En sevdiği malı ise Beyruha hurmalığıydı." Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça gerçek iyiliğe asla erişemezsiniz. Her ne harcarsanız Allah onu hakkıyla bilir.” ayeti inince bu sahabe Hz. Peygamberin (sav) yanına giderek; “Ya Resulullah benim en sevdiğim Beyruha'dır. Artık o Allah için sadakadır.” dedi. En çok sevdiği hurma bahçesini Allah yolunda harcayan bu değerli sahabe kimdir?
A) Ebu Ubeyde Bin Cerrah
B) Hz. Ebubekir
C) Abdurrahman Bin Avf
D) Ebu Talha
34- 1. Namazdan sonra tesbihat yapmak sünnettir.
2. En önemli ibadet namazdır.
3. Bütün ibadetlerin özü namazdır.
4. Namaz sonrası tesbihatta otuz üçer defa “ Sübhanallah, Elhamdulillah, Allahu Ekber” okunur.
5. Namaz en büyük zikirdir.
Namazla ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) 1, 3, 5
B) 2, 3, 4,
C) 1, 3 ,4 ,5
D) 1, 2, 3, 4, 5
35- Kıyamet gününde Allah’ın huzurunda insanların en kötüsü kimlerdir?
A) Temizliğine dikkat etmeyip, dağınık ve kirli elbiseler giyenler
B) Hayvanlarakötü davranıp eziyet edenler
C) Bir kısım insanlara başka türlü, diğerlerine başka türlü konuşan ikiyüzlü insanlar
D) Hastalandığı zaman mümin kardeşini ziyaret etmeyen kimseler
36- Bir sahabe Peygamber Efendimize (sav):
“Ey Allah’ın Resulü, anne ve babamın vefatlarından sonra da onlara iyilik yapma imkânım var mı, ne ile onlara iyilik yapabilirim?” diye sormuştur. Peygamber Efendimizin (sav), bu soruya cevap olarak aşağıdakilerden hangisini söylememiştir?
A) Onlara dua et.
B) Onlar için Allah’tan günahlarının affedilmesini iste.
C) Onları çok sev ve sakın öf bile deme.
D) Anne ve babanın akrabalarını ziyaret et.
37- Aşağıdakilerden hangisi müşriklerin Haşim ve Muttalip oğullarına uyguladıkları boykot maddelerinden biri değildir?
A) Onlara kız verilmeyecek ve onlardan kız alınmayacak.
B) Onlara bir şey satılmayacak ve onlardan bir şey satın alınmayacak.
C) Onlarla oturulmayacak, konuşulmayacak, görüşülmeyecek.
D) Onların Kâbe’de ibadet etmelerine izin verilmeyecek.
38- Kalbinde Kur’an’dan bir miktar bulunmayan kimse ........................... benzer.’’
Yukarıda verilen hadiste noktalı yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Harap eve
B) Batmış gemiye
C) Kokusuz güle
D) Yırtık elbiseye
39- “Önce .................. almalı, sonra Allah’a ................... etmeliyiz”.
Yukarıdaki boşluklara gelecek en uygun kelimeler aşağıdakilerden hangileridir?
A) Abdest - tevekkül
B) Gönül - yardım
C) Tedbir - tevekkül
D) Abdest - İnfak
40- Bir Cuma günü insanların işlerini bırakıp kirli ve terli elbiselerle mescide gelmeleri ve mescide kötü koku yayılması üzerine Peygamber Efendimizin (sav) onlara söylediği söz aşağıdakilerden hangisidir?
A) Evde namazınızı kılsaydınız daha iyi olurdu.
B) Camiye gelmeseydiniz daha iyi olurdu.
C) Koku sürünseydiniz daha iyi olurdu.
D) Yıkanıp gelseydiniz daha iyi olurdu.
Cevap Anahtarı :
21-C 22-B 23-A 24-C 25-A
26-A 27-C 28-A 29-D 30-A
31-B 32-A 33-D 34-D 35-C
36-C 37-D 38-A 39-C 40-D
Siyer Hz. Muhammet'in Hayatı Kitap Sınavı Yarışması Yazılı Test Soruları 1-20 ve Cevap Anahtarı 1. Düzey için tıklayınız....
Siyer Hz. Muhammet'in Hayatı Kitap Sınavı Yarışması Yazılı Test Soruları 41-60 ve Cevap Anahtarı 1. Düzey
Siyer Hz. Muhammet'in Hayatı Kitap Sınavı Yarışması Yazılı Test Soruları 1-20 ve Cevap Anahtarı 1. Düzey
1- Gerçek müslüman insanların ............................ ve ............................... güvende olduğu kimsedir.
Yukarıdaki hadiste noktalı yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri gelmelidir?
A) Elinden / Dilinden
B) Elinden / Gözünden
C) Dilinden / Sözünden
D) Elinden / Ayağından
2- Sahabelerden biri “Ben burada Peygamberimizin (sav) yanında olmama rağmen, onu birkaç saat görmezsem dünyam kararıyor, ne yaptığımı bilemiyorum. Yarın cennete girsem bile Peygamberimiz (sav) orada başka peygamberlerle, sıddıklarla, şehitlerle yüce makamlarda beraber olacak, ben onunla olamayacağım....” dedi.
Bu sahabeyi duyan Peygamber Efendimizin (sav), verdiği cevap aşağıdakilerden hangisidir?
A) Merhamet etmeyene merhamet edilmez.
B) Kişi sevdiği ile beraberdir
C) Hayra vesile olan hayrı yapan gibidir.
D) Bizi aldatan bizden değildir.
3- “Peygamber Efendimize (sav) on yıl hizmet ettim. Yanlış yaptığım bazı işlerde bir defacık bile bana surat asmadı, beni azarlamadı ve hoşuna gitmeyen hiçbir şey için bana öf bile demedi.”
Yukarıdaki sözlerin sahibi olan ve Peygamberimizin (sav) çocuklara karşı insanların en şefkatlisi olduğunu söyleyen sahabe kimdir?
A) Hz. Zeyd
B) Hz. Ali
C) Hz. Enes
D) Hz. Cafer
4- Aşağıdakilerden hangisi camiye gitmek ve cemaatle namaz kılmanın önemini anlatan hadislerden biri değildir?
A) Cemaatle kılınan namaz, tek başına kılınan namazdan yirmi yedi derece daha faziletlidir.
B) Yiyiniz, içiniz, giyininiz. Fakat bunları yaparken israfta bulunmayınız.
C) Kim sabah - akşam camiye gelirse, her gidiş gelişinde Allah-u Teala o kimseye
cennetteki ikramını hazırlar.
D) Bir kimsenin bulunduğu yer, camiye ne kadar uzak ise namaza giderken o kadar fazla sevap kazanır.
5 -Bir sahabe, Peygamber Efendimize (sav) sordu:
- Ya Rasulullah! Kime iyilik edeyim?
- ..............
- Sonra kime iyilik edeyim?
- ..............
- Sonra kime iyilik edeyim?
- ..............
- Sonra kime iyilik edeyim?
- ..............
Peygamber Efendimizin (sav) yukarıdaki sorulara sırasıyla verdiği cevaplar aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Babana / Babana / Babana / Annene
B) Annene / Babana / Amcana / Halana
C) Annene / Annene / Annene / Babana
D) Babana / Annene / Teyzene / Dayına
6- Okçuların, okçular tepesini terk etmesinden dolayı müslümanların bozguna uğradıkları savaş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hendek
B) Bedir
C) Mute
D) Uhud
7- Kur’an-ı Kerim hangi ayda inmeye başlamış ve kaç yılda tamamlanmıştır?
A) Ramazan ayı - 13 yıl
B) Muharrem ayı - 23 yıl
C) Recep ayı - 13 yıl
D) Ramazan ayı - 23 yıl
8- Yahudilerin ileri gelenleri, Peygamberimize (sav) gelerek anlaşamadıkları bazı insanlar aleyhinde (kendilerini kayırarak) hüküm vermesini istediler. Eğer bunu yaparsa Müslüman olacaklarını söylediler.
Peygamberimiz (sav) bu tekliflerini neden kabul etmedi?
A) İnsanlar arasında hükmedince adaletle hükmederdi.
B) Yahudilerin yalancı olduklarını biliyordu.
C) Yahudilerin Müslüman olmalarını istemiyordu.
D) Bu işi kendi görevi olarak görmüyordu.
9- Peygamber Efendimiz (sav), “Üç kimsenin duası makbuldür, bunların kabul edilişinde şüphe yoktur.” demiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri değildir?
A) Zulme uğrayanın duası
B) Misafirin duası
C) Çocuğun babasına duası
D) Ana babanın çocuklarına duası
10- Aşağıdakilerden hangisi Peygamber Efendimizin (sav) yalan ile ilgili hadislerinden biri değildir?
A) Yalancının mumu yatsıya kadar yanar.
B) Kişiye yalan olarak, her duyduğunu anlatması yeter.
C) Bir mümin asla yalancı olamaz.
D) İnsanları güldürmek için yalan yanlış konuşan kimsenin vay haline!
11- “Sizin en hayırlınız Kur’an’ı ................... ve onu ......................inizdir.”
Yukarıdaki hadiste boş bırakılan yerlere aşağıdaki kelimelerden hangisi getirilmelidir?
A) Öğrenen - Öğreten
B) Okuyan - Yazabilen
C) Öğrenen - Yazabilen
D) Yazabilen - Öğreten
12- Müminin, mümin üzerinde altı hakkı vardır.
Peygamber Efendimizin (sav) hadisine göre aşağıdakilerden hangisi bu altı haktan biri değildir?
A) Hasta olduğunda onu ziyaret etmek
B) Karşılaştığında ona selam vermek
C) Anne ve babasına hürmet etmek
D) Yanında da olsa, uzakta da olsa iyiliğini istemek
13- Peygamber Efendimizin (sav) hicretten sonra Medine’ye vardığında yaptığı ilk iş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir mescid inşa etmek
B) Müşriklerle savaşmak
C) Müslümanlar arasında kardeşlik ilan etmek
D) Yahudiler ile anlaşmalar yapmak
14- Bir gün yaşlı bir kadın Peygamberimize (sav) gelerek, Cennete girmek için kendisine dua etmesini istedi. Bunun üzerine Peygamberimiz (sav), “Yaşlı kadınlar Cennete giremez! diye ona takıldı.”
Peygamberimiz (sav) bu sözü ile aşağıdakilerden hangisini anlatmak istemiştir?
A) Cennete girmek için yaşlanmamak gerektiğini
B) İnsanların cennette genç yaşlarında olacağını
C) Kadınlar yaşlanınca çok huysuz olduğunu
D) Dua isteyen kadının günahının çok olduğunu
15- Bir gün Peygamberimizi (sav) görmek isteyen yaşlı bir adam geldi. Ona yer açmakta cemaat biraz ağır davranınca, Peygamberimiz (sav) orada bulunanlara aşağıdakilerden hangisini söylemiştir?
A) Küçüğümüze merhamet etmeyen, büyüğümüze saygı göstermeyen bizden değildir.
B) Allah’ın kullarının kalplerine yerleştirdiği merhamettir ve Allah, ancak merhametli kullarına rahmet eder.
C) Ben sizlere yük olsun diye
gönderilmedim. Ben ancak rahmet olarak gönderildim.
D) Bir kimse yumuşak davranmazsa, hayırdan da mahrum kalır.
16- Peygamberimiz (sav), hicret edip Medine'ye geldiği zaman, Yahudilerle anlaşma yapmıştı. Onlar ise, bir Müslüman kadının örtüsüne el atıp alay ettiler ve bir Müslüman’ı şehit ettiler. Böylece anlaşmayı bozdular.
Peygamber Efendimiz (sav) ile yaptıkları anlaşmayı bozdukları için Medine’den çıkarılan bu yahudi kabilesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Beni Kurayza Yahudileri
B) Beni Kaynuka Yahudileri
C) Beni Nadr Yahudileri
D) Beni Hayber Yahudileri
17- Aşağıdakilerden hangisi Peygamber Efendimize (sav) verilen en büyük mucizedir?
A) Miraç’a çıkması
B) Ay’ın ikiye yarılması
C) Kur’an-ı Kerim
D) Göğsün yarılması
18- Kul ............................... zaman, yaptığı şeyin kötü kokusundan melek ondan tam bir mil (1600 metre) uzaklaşır.
Yukarıdaki hadiste noktalı yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
A) Yalan söylediği
B) Cimri davrandığı
C) Korkak davrandığı
D) Küfürlü konuştuğu
19- Peygamber Efendimiz (sav) , şöyle buyurmuştur: "Muhakkak ki kıyamet günü ümmetim .............. izlerinden dolayı el, yüz ve ayaklarında nurlar parlayarak çağırılır. Sizden kim nurunu çoğaltabilirse çoğaltsın."
Hadis-i Şerife göre boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) Namaz
B) Parmak
C) Abdest
D) Hac
20- Peygamber Efendimiz (sav) şöyle buyurmuştur: “İnsanoğlu öldüğü zaman bütün amellerinin sevabı sona erer. Yalnız şu üç şey bunun dışındadır...”
Aşağıdakilerden hangisi bu üç şeyden biri değildir?
A) İstifade edilen ilim
B) Sadaka-i cariye
C) Namaz
D) Hayırlı evlat
Cevap Anahtarı :
1-A 2-B 3-C 4-B 5-C
6-D 7-D 8-A 9-C 10-A
11-A 12-C 13-A 14-B 15-A
16-B 17-C 18-A 19-C 20-C
Siyer Hz. Muhammet'in Hayatı Kitap Sınavı Yarışması Yazılı Test Soruları 21-40 ve Cevap Anahtarı 1. Düzey için tıklayınız...
Siyer Hz. Muhammet'in Hayatı Kitap Sınavı Yarışması Yazılı Test Soruları 41-60 ve Cevap Anahtarı 1. Düzey için tıklayınız...
26 Haziran 2019 Çarşamba
Sineklerin Tanrısı (William Golding) Kitabının Özeti, Konusu, Tahlili
Kitabın Adı : Sineklerin Tanrısı
Kitabın Yazarı : William Golding
Kitap Hakkında Bilgi :
"Sineklerin Tanrısı", günümüzde bir atom savaşı sırasında, ıssız bir adaya düşen bir avuç okul çocuğunun, geldikleri dünyanın bütün uygar törelerinden uzaklaşarak, insan yaradılışının temelindeki korkunç bir gerçeği ortaya koymalarını dile getirir.
Kitabın Özeti :
Sineklerin Tanrısı, Ralph ile Domuzcuğun tanışmasıyla başlar. On iki yaşlarında olan Ralph, iyi huylu, zeki, güzel bir çocuktur. Deniz Kuvvetlerinde bin başı olan babası gelip onları kurtarıncaya kadar, bu ıssız adada, yetişkinlerin baskısından uzak, çok hoş vakit geçireceklerine inandığından, sevinç içindedir. Aynı sevinci paylaşmayan Domuzcuk düşünmektedir. Burası bir adadır diye düşünür. Bir çare düşünüp kurtulmanın yollarını bulmazlarsa ölünceye dek burada kalacaklardır. Onun için hemen örgütlenmeleri gerekmektedir. Adanın şurasına burasına dağılmış çocukları bir araya getirmeli, kaç kişi olduklarını saptayan listeler hazırlanmalı, bir toplantı yapıp kurtuluş çareleri düşünülmelidir.
Domuzcuğun önerisi üzerine Ralph, sudan çıkardıkları şeytanminaresi biçiminde bir deniz kabuğunu boru gibi öttürerek çocukları toplantıya çağırır. Toplantıda ilk alınan kararlardan biri, şeytanminaresini elinde tutana söz hakkı verilmesidir. Böylece, her toplantıdan önce öttürülen bu güzel deniz kabuğu, demokratça bir düzen içinde herkesin dilediği gibi konuşmasının, yani düşünce özgürlüğünün bir simgesi olur.
Bu deniz kabuğundan tüm adada duyulan bir ses çıkarabilenin doğuştan bir önder olduğunu sezmişçesine, çocuklar oy birliği ile Ralph’ı şef seçerler. Bu karara karşı çıkan tek kişi Jack’dır. Jack ile Ralph arasında iktidarı elde etme savaşı çıkmadan önce Ralph, Jack’ın etkileyici kişiliğine kapılır; onula dost olmak ister. Hızlı koşamadığı, kayalara çabuk tırmanamadığı için, Ralph, Domuzcuğa pek önem vermez ilkin. Ama olaylar geliştikçe, şefliğinin sorumluluğu altınca ezildikçe, Domuzcuğun değerini anlar. Kendisinin şef olduğunu ve Domuzcuğun hiçbir zaman şef olamayacağını bildiği halde, kafasını Domuzcuk gibi işletebilme yeteneğinden yoksun olduğunun farkındadır. İşte bu yüzden Domuzcuk, Ralph’ın akıl hocası olur. Tek başına bir beyin takımı işini görür. Ralph şefliğinin sorumluluğunu artık taşıyamayacak kadar umutsuzluğa düşünce de, Domuzcuğun direnmesi ve ona destek olması sayesinde görevini sürdürür.
İlk toplantıda olumlu kararlar alınır. Gene domuzcuğun önerisiyle, sahilde barınaklar yapılması ve açıktan geçecek gemilere işaret vermek üzere, dağın tepesinde bir ateş yakılması kararlaştırılır. Hiçbir zaman sönmemesi gereken bu ateş, çocukların kurtuluş umudunun bir simgesi, bu ıssız adayla dünya arasında tek haberleşme aracıdır.
Zamanla tüm adaya egemen olan korku, altı – yedi yaşındaki küçüklerin önce yılan gibi şeyden sonra da bir canavardan yakınmalarıyla başlar. Kendi benliğinde de bir canavar gizlediği için, adada bir canavarın gizlenebileceğine aklı yatar Jack’ın. Domuzcuk, küçüklerin geceleri doğal olarak duydukları korkunun bir simgesi olan bu canavara inanmaz. O aydınlık kafasını işleterek, böyle hayal ürünü yaratıklardan değil, ancak insanlardan korkulması gerektiğini söyler. Ralph da canavara ilkin inanmaz. Ama bir süre sonra dağın doruğuna konan korkunç şeyi gecenin karanlığında kendi gözleriyle görünce, canavarın varlığını yadsıyamaz hale gelir.
Çocukların canavar sandıklar, ölü bir paraşütçüdür aslında. Şefliğinin sorumluluğu altında ezilen Ralph, büyüklerin dünyasından küçüklere yardım edebilecek, yol gösterebilecek bir işaret beklemiştir.
Adanın üstünde bir hava savaşı sürüp gittiği sırada ışık saçan bir patlama olur; ta yükseklerden düşen ölü paraşütçü, çocukların tek umudu olan ateşin bir daha yakılmasını engellercesine, dağın doruğuna konar. Paraşüt rüzgârdan şiştikçe, ölü olan pilot canlıymış gibi hareket eder. Çocukların canavara inanmalarıyla birlikte, Jack ile Ralph arasındaki düşmanlık açığa çıkar. Şimdiye dek hep Ralph’ın öttürdüğü deniz kabuğu ile artık Jack çocukları toplantıya çağırır. Ralph’ı korkaklık açısından Domuzcuğa benzetmekle, gerçek bir şef olmamakla suçlayan Jack, bir darbe yapıp iktidarı ele geçirmek için kıyasıya bir savaş verir.
Domuzcuk, kafasını işleterek dağın doruğunda canavardan ötürü yakılamayan ateşin kumsalda yakılmasını önermiştir ama, Jack ile kabilesi geceleyin barınaklara bir baskın yapıp Domuzcuğun tek camlı gözlüğünü çalarlar. Adada ateş yakmanın tek yolu da, Domuzcuğun gözlüğünün merceği ile kuru yaprakları tutuşturmak olduğu için, çocukların kurtuluş umudu olan ateş artık hiç yanmayacaktır; çünkü Jack, açıktan geçen gemilere işaret vermek için değil, ancak avladığı domuzları kızartabilmek için gözlüğü çalmıştır. Böylece çocuklar, korkularının ürünü olan canavarla birlikte, belki ölünceye dek bu adada kalacaklardı.
Adada canavar olmadığına sadece Domuzcuk ve Simon inanmaktadır. Simon bunu kanıtlamak için dağın tepesine çıkar ve canavar sandıklarının ölü bir paraşütçü olduğunu anlar. Bu haberi vermek için hemen ormana koşar. O sırada Jack ve ekibi gene bir domuz avlamışlar ve şölen tadında ayin yapmaktadırlar. Simon bir anda kendini bu kabilenin oluşturduğu halka içinde bulur. Jack ve ekibi Simon’ı canavar sanarak ve kan dökme isteğine yenik düşüp onu vahşice öldürürler. Artık adada iyi ve kötü diye bir şey kalmaz. Jack ve adamlarının Domuzcuk’un gözlüğünü çalması ise bardağı taşıran son damla olur. Hakkını aramaya giden Ralph ve Domuzcuk dikkate alınmaz. Domuzcuk adanın en kötü kişisi olan Roger tarafından öldürülür. Artık Ralph için kaçış avı başlatılır ve tüm ada ateşe verilir. Ralph, yakalanırsa Jack ve diğerleri tarafından öldürüleceğinden emindir. Ralph için her şeyin bittiği, ölümle burun buruna geldiği sırada dumanı gören bir askeri gemi adaya çıkar.
Ralph sendeleyerek ayağa kalktı, başını kaldırdı. Siperli kocaman bir kasket gördü. Kasket beyazdı ve yeşil siperliğin üstünde bir taç, bir çapa altın renkli dallar vardı. Beyaz denizci giysisini, apoletleri,üniformanın önündeki sıra sıra yıldızlı düğmeleri gördü. Bir deniz subayı, kumda durmuş, başını eğmiş, hem tetikte hem de hayretle Ralph’e bakıyordu.
-Aranızda yetişkinler yani büyükler var mı diye sordu.
Ralph konuşamadı başıyla hayır dedi.
-Subay neşeli bir yüzle Ralph’e dumanınızı gördük dedi, kaç kişisiniz diye sordu.
-Ralph kafasını sallayarak bilmiyorum dedi ve sessizce subaya baktı. Ralph’ın gözlerinden yaşlar boşandı, hıçkıra hıçkıra, titreye titreye ağladı. Buraya geleli ilk kez kendini koyuveriyor ağlıyordu. Ralph’ın acısı, öteki çocuklara da geçti; onlarda titremeye, hıçkıra hıçkıra ağlamaya başladılar. Ve çocuklar arasında Ralph, kirli bedeni, karmakarışık saçları, silinmemiş burnuyla, çocukluk döneminin bitmesine, insan yüreğinin karanlığına ve Domuzcuk denilen o gerçek, o akıllı arkadaşın havalara uçup ölmesine ağladı.
Bu gürültülerin arasında kalan subay, duygulanmış, ne yapacağını da biraz şaşırmıştı. Çocuklar toparlanmaya vakit bulsun diye, sırtını çevirdi; uzaktaki biçimli kruvazöre bakarak bekledi.
Kitabın Yazarı : William Golding
Kitap Hakkında Bilgi :
"Sineklerin Tanrısı", günümüzde bir atom savaşı sırasında, ıssız bir adaya düşen bir avuç okul çocuğunun, geldikleri dünyanın bütün uygar törelerinden uzaklaşarak, insan yaradılışının temelindeki korkunç bir gerçeği ortaya koymalarını dile getirir.
Kitabın Özeti :
Sineklerin Tanrısı, Ralph ile Domuzcuğun tanışmasıyla başlar. On iki yaşlarında olan Ralph, iyi huylu, zeki, güzel bir çocuktur. Deniz Kuvvetlerinde bin başı olan babası gelip onları kurtarıncaya kadar, bu ıssız adada, yetişkinlerin baskısından uzak, çok hoş vakit geçireceklerine inandığından, sevinç içindedir. Aynı sevinci paylaşmayan Domuzcuk düşünmektedir. Burası bir adadır diye düşünür. Bir çare düşünüp kurtulmanın yollarını bulmazlarsa ölünceye dek burada kalacaklardır. Onun için hemen örgütlenmeleri gerekmektedir. Adanın şurasına burasına dağılmış çocukları bir araya getirmeli, kaç kişi olduklarını saptayan listeler hazırlanmalı, bir toplantı yapıp kurtuluş çareleri düşünülmelidir.
Domuzcuğun önerisi üzerine Ralph, sudan çıkardıkları şeytanminaresi biçiminde bir deniz kabuğunu boru gibi öttürerek çocukları toplantıya çağırır. Toplantıda ilk alınan kararlardan biri, şeytanminaresini elinde tutana söz hakkı verilmesidir. Böylece, her toplantıdan önce öttürülen bu güzel deniz kabuğu, demokratça bir düzen içinde herkesin dilediği gibi konuşmasının, yani düşünce özgürlüğünün bir simgesi olur.
Bu deniz kabuğundan tüm adada duyulan bir ses çıkarabilenin doğuştan bir önder olduğunu sezmişçesine, çocuklar oy birliği ile Ralph’ı şef seçerler. Bu karara karşı çıkan tek kişi Jack’dır. Jack ile Ralph arasında iktidarı elde etme savaşı çıkmadan önce Ralph, Jack’ın etkileyici kişiliğine kapılır; onula dost olmak ister. Hızlı koşamadığı, kayalara çabuk tırmanamadığı için, Ralph, Domuzcuğa pek önem vermez ilkin. Ama olaylar geliştikçe, şefliğinin sorumluluğu altınca ezildikçe, Domuzcuğun değerini anlar. Kendisinin şef olduğunu ve Domuzcuğun hiçbir zaman şef olamayacağını bildiği halde, kafasını Domuzcuk gibi işletebilme yeteneğinden yoksun olduğunun farkındadır. İşte bu yüzden Domuzcuk, Ralph’ın akıl hocası olur. Tek başına bir beyin takımı işini görür. Ralph şefliğinin sorumluluğunu artık taşıyamayacak kadar umutsuzluğa düşünce de, Domuzcuğun direnmesi ve ona destek olması sayesinde görevini sürdürür.
İlk toplantıda olumlu kararlar alınır. Gene domuzcuğun önerisiyle, sahilde barınaklar yapılması ve açıktan geçecek gemilere işaret vermek üzere, dağın tepesinde bir ateş yakılması kararlaştırılır. Hiçbir zaman sönmemesi gereken bu ateş, çocukların kurtuluş umudunun bir simgesi, bu ıssız adayla dünya arasında tek haberleşme aracıdır.
Zamanla tüm adaya egemen olan korku, altı – yedi yaşındaki küçüklerin önce yılan gibi şeyden sonra da bir canavardan yakınmalarıyla başlar. Kendi benliğinde de bir canavar gizlediği için, adada bir canavarın gizlenebileceğine aklı yatar Jack’ın. Domuzcuk, küçüklerin geceleri doğal olarak duydukları korkunun bir simgesi olan bu canavara inanmaz. O aydınlık kafasını işleterek, böyle hayal ürünü yaratıklardan değil, ancak insanlardan korkulması gerektiğini söyler. Ralph da canavara ilkin inanmaz. Ama bir süre sonra dağın doruğuna konan korkunç şeyi gecenin karanlığında kendi gözleriyle görünce, canavarın varlığını yadsıyamaz hale gelir.
Çocukların canavar sandıklar, ölü bir paraşütçüdür aslında. Şefliğinin sorumluluğu altında ezilen Ralph, büyüklerin dünyasından küçüklere yardım edebilecek, yol gösterebilecek bir işaret beklemiştir.
Adanın üstünde bir hava savaşı sürüp gittiği sırada ışık saçan bir patlama olur; ta yükseklerden düşen ölü paraşütçü, çocukların tek umudu olan ateşin bir daha yakılmasını engellercesine, dağın doruğuna konar. Paraşüt rüzgârdan şiştikçe, ölü olan pilot canlıymış gibi hareket eder. Çocukların canavara inanmalarıyla birlikte, Jack ile Ralph arasındaki düşmanlık açığa çıkar. Şimdiye dek hep Ralph’ın öttürdüğü deniz kabuğu ile artık Jack çocukları toplantıya çağırır. Ralph’ı korkaklık açısından Domuzcuğa benzetmekle, gerçek bir şef olmamakla suçlayan Jack, bir darbe yapıp iktidarı ele geçirmek için kıyasıya bir savaş verir.
Domuzcuk, kafasını işleterek dağın doruğunda canavardan ötürü yakılamayan ateşin kumsalda yakılmasını önermiştir ama, Jack ile kabilesi geceleyin barınaklara bir baskın yapıp Domuzcuğun tek camlı gözlüğünü çalarlar. Adada ateş yakmanın tek yolu da, Domuzcuğun gözlüğünün merceği ile kuru yaprakları tutuşturmak olduğu için, çocukların kurtuluş umudu olan ateş artık hiç yanmayacaktır; çünkü Jack, açıktan geçen gemilere işaret vermek için değil, ancak avladığı domuzları kızartabilmek için gözlüğü çalmıştır. Böylece çocuklar, korkularının ürünü olan canavarla birlikte, belki ölünceye dek bu adada kalacaklardı.
Adada canavar olmadığına sadece Domuzcuk ve Simon inanmaktadır. Simon bunu kanıtlamak için dağın tepesine çıkar ve canavar sandıklarının ölü bir paraşütçü olduğunu anlar. Bu haberi vermek için hemen ormana koşar. O sırada Jack ve ekibi gene bir domuz avlamışlar ve şölen tadında ayin yapmaktadırlar. Simon bir anda kendini bu kabilenin oluşturduğu halka içinde bulur. Jack ve ekibi Simon’ı canavar sanarak ve kan dökme isteğine yenik düşüp onu vahşice öldürürler. Artık adada iyi ve kötü diye bir şey kalmaz. Jack ve adamlarının Domuzcuk’un gözlüğünü çalması ise bardağı taşıran son damla olur. Hakkını aramaya giden Ralph ve Domuzcuk dikkate alınmaz. Domuzcuk adanın en kötü kişisi olan Roger tarafından öldürülür. Artık Ralph için kaçış avı başlatılır ve tüm ada ateşe verilir. Ralph, yakalanırsa Jack ve diğerleri tarafından öldürüleceğinden emindir. Ralph için her şeyin bittiği, ölümle burun buruna geldiği sırada dumanı gören bir askeri gemi adaya çıkar.
Ralph sendeleyerek ayağa kalktı, başını kaldırdı. Siperli kocaman bir kasket gördü. Kasket beyazdı ve yeşil siperliğin üstünde bir taç, bir çapa altın renkli dallar vardı. Beyaz denizci giysisini, apoletleri,üniformanın önündeki sıra sıra yıldızlı düğmeleri gördü. Bir deniz subayı, kumda durmuş, başını eğmiş, hem tetikte hem de hayretle Ralph’e bakıyordu.
-Aranızda yetişkinler yani büyükler var mı diye sordu.
Ralph konuşamadı başıyla hayır dedi.
-Subay neşeli bir yüzle Ralph’e dumanınızı gördük dedi, kaç kişisiniz diye sordu.
-Ralph kafasını sallayarak bilmiyorum dedi ve sessizce subaya baktı. Ralph’ın gözlerinden yaşlar boşandı, hıçkıra hıçkıra, titreye titreye ağladı. Buraya geleli ilk kez kendini koyuveriyor ağlıyordu. Ralph’ın acısı, öteki çocuklara da geçti; onlarda titremeye, hıçkıra hıçkıra ağlamaya başladılar. Ve çocuklar arasında Ralph, kirli bedeni, karmakarışık saçları, silinmemiş burnuyla, çocukluk döneminin bitmesine, insan yüreğinin karanlığına ve Domuzcuk denilen o gerçek, o akıllı arkadaşın havalara uçup ölmesine ağladı.
Bu gürültülerin arasında kalan subay, duygulanmış, ne yapacağını da biraz şaşırmıştı. Çocuklar toparlanmaya vakit bulsun diye, sırtını çevirdi; uzaktaki biçimli kruvazöre bakarak bekledi.
Fahrenheit 451 (Ray Brandbury) Kitabının Özeti, Konusu, Tahlili
Kitabın Adı : Fahrenheit 451
Kitabın Yazarı : Ray Brandbury
Kitabın Konusu :
1953 yılında kaleme alınmış distopya türünde bir romandır. Roman yazıldığı tarihten 500 yıl sonrasını anlatır. Geleceğin Amerika’sında, itfaiyecilerin görevinin söndürmek olmadığı, kitapları yakmak olduğu bir zaman dilimi. Gelecekte artık yanan şeyler evler, arabalar ya da maddi şeyler değildir. Daha manevi olan, ruhumuzu besleyen ve tam olarak bu nedenden dolayı da yakılan kitaplardır.
Kitabın Özeti :
Guy Montag adındaki itfaiyeci işini seven biridir. Yanmayan evlerin icadından sonra itfaiyecilere yeni bir görev verilmiştir. Kitapları yakmak görevi.
Montag yirmi yaşından beri on yıldır kitap yakıyordur. Öyle eski ve işe yaramayan kitapları değil, tüm kitapları. Çünkü kitaplar insanların düşünmelerine, eleştirmelerine ve sorgulamalarına neden oluyordu.
Montag, yıllarca gecenin bir yarısında yola çıkışını, alevlerin kitapları tutuşturup yok etmesini hiç sorgulamadan işine devam eder. Çünkü kitapları yakmakla toplumun mutlu olmasını sağladığını düşünmektedir. Bundan da zevk almaktadır. Çünkü şiirler acıdır, romanlar insanı düşünmeye zorlar. Oysa düşünmeyen eğlenen insanlar mutludur.
17 yaşındaki Clarisse adlı genç kızla karşılaşana dek yaptığının aslında nasıl bir yanlış olduğunun farkında değildir. Bir gece yarısı itfaiye merkezinden çıkıp, evine giderken bu kızla karşılaşır. Kızın aslında kendilerinin komşusu olduğunu anlar. Yolda sohbet ederler. Kız, yavaş yavaş onu düşünmeye sevk eder. Yaktığın kitapları hiç okuduğun oldu mu? diye sorar. Montag, bunun yasaya aykırı olduğunu söyler.
Daha sonraki günlerde kız, Montag'ı iyice düşünmeye ve sorgulamaya alıştırmıştır. Bu aşamadan sonra Montag’ın hayatındaki bütün yanlışlar doğrularla yer değiştirir. İşini, eşini, yaşayışını yeniden değerlendirir. Sorguladıkça hatasını anlar, anladıkça ise değiştirmek için çaba sarf eder.
Artık kitapları yakmak istememektedir. En son yakmak için gittiği evden kurtardığı kitapları gizlice evine getirir. Karısı kitabı bulur. Montag, karısı Mildred ile kitaplar arasında bağ kurmak ister. Montag bu yolda yalnız olduğunu, eşinin tek mutluluğunun televizyon olduğunu fark eder.
Sadece eşi değil, herkesin evinde duvarların tamamını kaplayan televizyonlar yer alır. Bu televizyonlar aracılığıyla, insanları aptallaştırıp uyuşturmak için tek kanallı ve sürekli bir takım öğütler veren yayınlar yapılmaktadır. Televizyon yayını başladığı anda hipnotize olmuş gibi herkes yayında yer alan bilgileri tekrarlamaya başlar. Bu şekilde son derece itaatkâr bir toplum modeli ortaya çıkar.
Montag, karısının kitaplara zarar vermemesi ve kendisine yardımcı olması için adeta yalvarır.
Monatg, aynı şeyi evinde toplanan komşu kadınları için de yapar. Onlara kitabın zararlı olmadığını göstermek için, bir şiir okur. Karısı ve diğer kadınlar bu şiirden çok rahatsız olup ve Montag’ı itfaiye şefine şikâyet ederler. Şef gelir ve Montag’ın evini yakar. Bu yakma esnasında Montag, bir fırsatını bulup, ateş püskürten hortumu itfaiye şefine tutar ve onu öldürür. Böylece kendisini ve kitaplarını kurtarıp oradan kaçmayı başarır.
Bundan sonra Montag’ı uzun ve sıkıntılı bir yolculuk bekler. İlk önce, eskiden tanıştığı Profesör Faber’in yanına gider. Ona çaldığı bir İncili verir ve kendisine anlamını öğretmesini söyler. “Beni eğitmen için sana ihtiyacım var” der. Faber, onu kitaplar konusunda, toplumun geldiği nokta konusunda aydınlatır.
Daha sonra tekrar yola koyulur. Zor şartlarda kaçmaya çalışır, çünkü onu takip edip öldürmek için tüm şehir ayaktadır. Kendisi gibi kaçıp saklanan bir gruba rast gelir. Bu grup, kitapların kaybolmasının önüne geçmek için, önemli kitapları tek tek ezberlemişlerdir. İçlerinden birisi şöyle der: “Biz de kitap yaktık. Kitapları okuruz, sonra bulunmalarından korkarak yakarız. Mikrofilme çekme işe yaramıyor. En iyisi onları, kimsenin şüphelenip bulamayacağı yaşlı kafalara saklamak. Hepimiz tarih, edebiyat, uluslararası hukuk, Byron, Tom Paine, Machiavelli veya İsa'nın bölümleri ve parçalarıyız.”
Amaçları, ihtiyaç duyulan bilgiyi, dokunulmamış ve temiz olarak saklamaktır. Bunun için saklanmaktadırlar. Eski yollardan giderek, geceleri tepelerde yatmaktadırlar. Çünkü eğer onlar yok olurlarsa bilgi de yok olacaktır.
Bunlar kendilerini örgüt olarak adlandırmaktadırlar. Örgütün esnek bir yapısı olduğunu söylerler. Yakalanmamak için yüzlerine ve parmaklarına plastik ameliyat yaptırırlar.
Bu arada polis onun izini kaybetmiş ve hiç alakası olmayan birini oymuş gibi televizyonda göstermek için öldürürler ve yayınlarlar. Artık Montag ölü biridir.
Bu sırada şehirde savaş çıkar. Bilgilerini birbirine anlatan ve bu şekilde bilgilenen grup savaştan geriye kalanlara yardım etmek için şehre doğru yola çıkar.
Doğru Akım (DA, DC) Makinalarında Kömütasyon Nedir? Bozan Etkenler ve Kolaylaştırıcı Etkenler Nelerdir?
Komütasyon Nedir?
Doğru akım makinelerinde (motor, dinamo) endüvideki bir bobinde, kolektör dilimleri ve fırçalar yardımıyla akımın yön değiştirmesi olayına komütasyon denir.
Bir doğru akım elektrik makinesi, normal çalışırken indüklenen karşılıklı gerilimler aynı polariteye sahiptir. Endüvi sargılarından akım geçerken her kutbun altındaki iletkenlerden geçen akımın yönü, iletkenlerden geçen akım yönü ile aynıdır.
Endüvi ile beraber hareket eden iletkenlerdeki akımın yönü, iletkenin bir kutbun altından diğer kutbun altına geçmesiyle yön değişikliğine uğrar. Bobin iletkenlerinden geçen akımın bu yön değiştirmesi olayına komütasyon denir.
Akım yön değiştirirken kollektörler ve fırçalar da yardımcı olur. Endüvi hızla dönerken bobinden geçen akımın yön değiştirmesi çok hızlıdır. Bundan dolayı bobin üzerinde Lenz Kanununa göre alanın azalmasını önleyecek şekilde küçük bir öz indüksiyon emk’sı indüklenir. Bu gerilim de komütasyon sırasında fırça ve kollektör arasında ısınma oluşturur ve elektriksel ark (şerare) meydana getirir.
Komütasyon durumu Doğru akım elektrik makinelerinde kaçınılmazdır. Komütasyon sebebiyle ark oluşumu fırça ve kollektör aşınmasına yol açar. Bu durum için bir takım önlemler vardır. Bu önlemler aynı zamanda komütasyonu kolaylaştırıcı etkiler de gösterir.
Komütasyonu Bozan Etkenler Nelerdir?
Elektriki arızaların dışında mekaniki olarak da birçok arızalar meydana gelebilir.
1- Endüvideki kollektör dilimleri arasındaki mikaların yüzeyden taşmış olması durumunda fırçalar kollektör yüzeyine iyi basamayacağı için ark oluşur. Bu durumu önlemek için mikalar bakır yüzeyden 1 – 1,5 milimetre aşağıda olmalıdır.
2- Kollektörün yuvarlak olmaması, ısı etkisi ile endüvinin yuvarlaklığının bozulması. Bu durumu önlemek için kollektörler sık olarak kontrol edilmelidir.
3- Fırçaların fırça tutucusuna bağlanışındaki bir hata olması veya fırçaların kollektör yüzeyine uygun basınçla basmaması durumunda komütasyon bozulur. Bu basınç normalde 150—250 gr/cm civarındadır ve bu baskı bir yay ile sağlanır. Yay basıncı sık olarak kontrol edilmelidir.
4- Kömür ile fırça yuvası arasındaki boşluğun fazla olması veya az olması, fırçalar arasındaki uzaklığın eşit olmaması ve fırçaların düşük kalitede olması da ark meydana gelmesine sebep olur.
Komütasyonun zor olduğu durumlarda geçiş direnci yüksek olan fırçalar kullanılır. Bu sayede komütasyondaki bobinde akımın yön değiştirmesi çok kolaylaşır. Ayrıca, fırçalar kollektör yüzeyine uyacak şekilde alıştırılması sağlanmalıdır.
Arkın önlenmesi için komütasyonu kolaylaştırıcı önlemler nelerdir?
1- Fırçaları kaydırmak
2- Yardımcı kutup kullanmak.
1- Fırçaları Kaydırmak :
Fırçaların dönüş yönünde kaydırılması esasına dayanan bu yöntem, bobin üzerinde meydana gelen gerilime karşı bir etki ile sönümleme mantığına dayanır. Bu durumda kısa devre olan bobin, nötr eksen üzerinde değil de kutupların etkisinde olan bölgelere gelir. Böylece zıt kutbun etkisi ile bobin üzerindeki gerilime zıt bir etki yapılarak negatif etki ortadan kaldırılır ve arkın meydana gelmesi engellenip komütasyonun daha kolay gerçekleşmesi sağlanır.
Fırçalar, endüvinin dönüş yönünde bir miktar kaydırıldığında, üzerindeki akımın yönü değişir. Bobin zıt kutbun etkisi altına gireceği için öz indüksiyon emk’sının etkisi yok olur. Akım kolay bir şekilde yön değiştirir ve yön değiştirme sırasında ark oluşmaz. Akım hızlandırılmış komütasyon eğrisini izler.
2- Yardımcı Kutup Kullanarak :
Yardımcı kutup yönteminin mantığı, fırçaları nötr ekseninden kaydırmadan nötr eksende sabit tutar. Bobinin diğer kutbun etkisine girerken üzerinde meydana gelecek özindükleme emk’sının yok edilmesi ve bundan dolayı fırçalarda ark meydana gelmesinin önlenmesine dayanır. Nötr ekseni üzerine yerleştirilmiş olan yardımcı kutuplar, bobinin kurtulduğu kutbun zıttı olacak şekilde kutuplandırılır. Bu yöntem genellikle modern DC elektrik makinelerinde tercih edilir.
Yardımcı kutuplardan endüvi akımı geçirildiği için, yüke göre değişen endüvi manyetik alanına karşılık aynı oranda ve zıt yönde yardımcı kutbun değeri de herhangi bir ayarlamaya gerek kalmadan değişir.
Yardımcı kutupları bulunan bir Doğru akım makinesinin hem endüvi reaksiyonuna karşı hem de komütasyonu kolaylaştırıcı görevini yardımcı kutuplar yapar.
Doğru akım makinelerinde (motor, dinamo) endüvideki bir bobinde, kolektör dilimleri ve fırçalar yardımıyla akımın yön değiştirmesi olayına komütasyon denir.
Bir doğru akım elektrik makinesi, normal çalışırken indüklenen karşılıklı gerilimler aynı polariteye sahiptir. Endüvi sargılarından akım geçerken her kutbun altındaki iletkenlerden geçen akımın yönü, iletkenlerden geçen akım yönü ile aynıdır.
Endüvi ile beraber hareket eden iletkenlerdeki akımın yönü, iletkenin bir kutbun altından diğer kutbun altına geçmesiyle yön değişikliğine uğrar. Bobin iletkenlerinden geçen akımın bu yön değiştirmesi olayına komütasyon denir.
Akım yön değiştirirken kollektörler ve fırçalar da yardımcı olur. Endüvi hızla dönerken bobinden geçen akımın yön değiştirmesi çok hızlıdır. Bundan dolayı bobin üzerinde Lenz Kanununa göre alanın azalmasını önleyecek şekilde küçük bir öz indüksiyon emk’sı indüklenir. Bu gerilim de komütasyon sırasında fırça ve kollektör arasında ısınma oluşturur ve elektriksel ark (şerare) meydana getirir.
Komütasyon durumu Doğru akım elektrik makinelerinde kaçınılmazdır. Komütasyon sebebiyle ark oluşumu fırça ve kollektör aşınmasına yol açar. Bu durum için bir takım önlemler vardır. Bu önlemler aynı zamanda komütasyonu kolaylaştırıcı etkiler de gösterir.
Komütasyonu Bozan Etkenler Nelerdir?
Elektriki arızaların dışında mekaniki olarak da birçok arızalar meydana gelebilir.
1- Endüvideki kollektör dilimleri arasındaki mikaların yüzeyden taşmış olması durumunda fırçalar kollektör yüzeyine iyi basamayacağı için ark oluşur. Bu durumu önlemek için mikalar bakır yüzeyden 1 – 1,5 milimetre aşağıda olmalıdır.
2- Kollektörün yuvarlak olmaması, ısı etkisi ile endüvinin yuvarlaklığının bozulması. Bu durumu önlemek için kollektörler sık olarak kontrol edilmelidir.
3- Fırçaların fırça tutucusuna bağlanışındaki bir hata olması veya fırçaların kollektör yüzeyine uygun basınçla basmaması durumunda komütasyon bozulur. Bu basınç normalde 150—250 gr/cm civarındadır ve bu baskı bir yay ile sağlanır. Yay basıncı sık olarak kontrol edilmelidir.
4- Kömür ile fırça yuvası arasındaki boşluğun fazla olması veya az olması, fırçalar arasındaki uzaklığın eşit olmaması ve fırçaların düşük kalitede olması da ark meydana gelmesine sebep olur.
Komütasyonun zor olduğu durumlarda geçiş direnci yüksek olan fırçalar kullanılır. Bu sayede komütasyondaki bobinde akımın yön değiştirmesi çok kolaylaşır. Ayrıca, fırçalar kollektör yüzeyine uyacak şekilde alıştırılması sağlanmalıdır.
Arkın önlenmesi için komütasyonu kolaylaştırıcı önlemler nelerdir?
1- Fırçaları kaydırmak
2- Yardımcı kutup kullanmak.
1- Fırçaları Kaydırmak :
Fırçaların dönüş yönünde kaydırılması esasına dayanan bu yöntem, bobin üzerinde meydana gelen gerilime karşı bir etki ile sönümleme mantığına dayanır. Bu durumda kısa devre olan bobin, nötr eksen üzerinde değil de kutupların etkisinde olan bölgelere gelir. Böylece zıt kutbun etkisi ile bobin üzerindeki gerilime zıt bir etki yapılarak negatif etki ortadan kaldırılır ve arkın meydana gelmesi engellenip komütasyonun daha kolay gerçekleşmesi sağlanır.
Fırçalar, endüvinin dönüş yönünde bir miktar kaydırıldığında, üzerindeki akımın yönü değişir. Bobin zıt kutbun etkisi altına gireceği için öz indüksiyon emk’sının etkisi yok olur. Akım kolay bir şekilde yön değiştirir ve yön değiştirme sırasında ark oluşmaz. Akım hızlandırılmış komütasyon eğrisini izler.
2- Yardımcı Kutup Kullanarak :
Yardımcı kutup yönteminin mantığı, fırçaları nötr ekseninden kaydırmadan nötr eksende sabit tutar. Bobinin diğer kutbun etkisine girerken üzerinde meydana gelecek özindükleme emk’sının yok edilmesi ve bundan dolayı fırçalarda ark meydana gelmesinin önlenmesine dayanır. Nötr ekseni üzerine yerleştirilmiş olan yardımcı kutuplar, bobinin kurtulduğu kutbun zıttı olacak şekilde kutuplandırılır. Bu yöntem genellikle modern DC elektrik makinelerinde tercih edilir.
Yardımcı kutuplardan endüvi akımı geçirildiği için, yüke göre değişen endüvi manyetik alanına karşılık aynı oranda ve zıt yönde yardımcı kutbun değeri de herhangi bir ayarlamaya gerek kalmadan değişir.
Yardımcı kutupları bulunan bir Doğru akım makinesinin hem endüvi reaksiyonuna karşı hem de komütasyonu kolaylaştırıcı görevini yardımcı kutuplar yapar.
Doğru Akım Makinelerinde Endüvi Reaksiyonu Nedir? Giderme Yöntemleri Nelerdir?
Endüvi Reaksiyonu :
Endüvi sargılarından geçen akımın meydana getireceği manyetik alanının, kutup manyetik alanına gösterdiği tepkiye endüvi reaksiyonu denir.
Endüviden geçen akımın oluşturduğu bu etki ile ana kutupların bir bölümünde alan zayıflaması olurken diğer bölümde alan kuvvetlenmesi oluşur.
Endüvi sargılarında herhangi bir akım yok iken kutupların oluşturduğu manyetik akı, endüvi üzerinde düzgün bir dağılım yapar. Nötr bölgede bulunan bobinde indüklenen emk sıfır olduğundan, nötr bölge düzgün bir komitasyon için fırçaların yerleştirileceği yer olarak seçilir.
Normal dağılımda kutup alanı ile endüvi alanı birbirine diktir. Endüvi yüklendiğinde her iki akı da aynı anda makine üzerinde gösterildiğinde oluşacak olan manyetik akı dağılımı bozulur.
Endüvi manyetik akısının toplam manyetik akı dağılımına olan etkisine endüvi reaksiyonu denir.
Endüvi reaksiyonundan dolayı kutup ayaklarının bir tarafında manyetik kuvvet çizgilerinde azalma görülür. Kutup ayağının bir tarafındaki manyetik akının azalması, kutbun diğer tarafındaki manyetik akının artışı tarafından karşılanamaz. Bu nedenle endüvi reaksiyonu toplam akıyı azaltacağından endüvide indüklenecek olan emk E = K. φ. n formülüne göre azalır.
Endüvi reaksiyonunu giderme yöntemleri :
1. Kutup Ayaklarını Tarak Şeklinde Yapmak
2. Kutup Ayaklarına Oyuklar Açmak
3. Yardımcı Kutup Kullanmak
4. Kompanzasyon Sargısı Kullanmak
1- Kutup Ayaklarını Tarak Şeklinde Yapmak :
Kutupları oluşturan sacların bir kulakları kesilerek bir ters bir düz gelecek şekilde birbirine perçinlenmesiyle kutup ayağı oluşturulur. Kutup ayağının uç kısmındaki kesit yarıya indirildiğinden çok az bir manyetik akı artışında kutuplar doyuma ulaşır. Ana kutup alanı ve nötr ekseninde az bir kayma meydana getirilmiş olur. Bu yöntemle fırçaların kaydırılması önlenmiş olur ancak endüvi reaksiyonunun etkisi tam olarak ortadan kaldırılmamıştır. Kutup ayaklarının tarak şeklinde yapılması
2- Kutup Ayaklarına Oyuklar Açmak :
Ana kutuplar üzerine kutup ekseni paralel olacak şekilde oluklar açılarak endüvi alanının yolu ve dolayısıyla manyetik direnci arttırılmış olacağından endüvi akısının etkisi azaltılmış olur. Kutuplarına oyuklar açılacak makinelerde kutupların doyma sınırının yüksek olması gereklidir. Açılacak olan oyuklar ana manyetik akıyı azaltmayacak şekilde olmalıdır. Aksi halde endüvide indüklenen emk da bir azalma söz konusu olur. Yöntem endüvi reaksiyonunun etkisini tam olarak ortadan kaldırmaz. Sabit güçlü makinelerde kullanılmalıdır.
3- Yardımcı Kutup Kullanmak :
Endüvinin meydana getirdiği alan nötr ekseni doğrultusundadır. Eğer bu bölgedeki alana eşit ve zıt yönde bir alan meydana getirirsek, her iki alan birbirini yok edeceğinden endüvi alanının etkisi ortadan kalkar. Nötr eksenine yerleştirilen yardımcı kutuplar kullanılır. Yardımcı kutupların meydana getireceği alanın endüvi alanına eşit olması için endüvi akımı yardımcı kutup sargılarından da geçirilir. Endüvi dönüş yönüne göre ana kutuptan sonra gelen yardımcı kutuplar ana kutbun tersi olarak adlandırılır. Endüvi reaksiyonunun etkileri tam olarak önlenemez. Çünkü yardımcı kutbun alanı ana kutupların altındaki bölgede etkili olmaz.
4- Kompanzasyon Sargısı Kullanmak :
Büyük güçlü makinelerde endüvi reaksiyonunun etkisi gidermede kullanılan yöntemdir. Kompanzasyon sargıları ana kutuplar altına açılan oyuklara yerleştirilir. Kompanzasyon sargılarından geçen akım endüvi sargılarından geçen akımın tersi yönündedir. Bu nedenle oluşacak olan manyetik alanlar birbirinin tersi yönünde olur. Oluşacak olan manyetik alanların birbirine eşit olması için endüvi sargılarından geçen akım kompanzasyon sargılarından da geçirilir. Böylece endüvi alanının etkisi ortadan kaldırılmış olur.
Endüvi sargılarından geçen akımın meydana getireceği manyetik alanının, kutup manyetik alanına gösterdiği tepkiye endüvi reaksiyonu denir.
Endüviden geçen akımın oluşturduğu bu etki ile ana kutupların bir bölümünde alan zayıflaması olurken diğer bölümde alan kuvvetlenmesi oluşur.
Endüvi sargılarında herhangi bir akım yok iken kutupların oluşturduğu manyetik akı, endüvi üzerinde düzgün bir dağılım yapar. Nötr bölgede bulunan bobinde indüklenen emk sıfır olduğundan, nötr bölge düzgün bir komitasyon için fırçaların yerleştirileceği yer olarak seçilir.
Normal dağılımda kutup alanı ile endüvi alanı birbirine diktir. Endüvi yüklendiğinde her iki akı da aynı anda makine üzerinde gösterildiğinde oluşacak olan manyetik akı dağılımı bozulur.
Endüvi manyetik akısının toplam manyetik akı dağılımına olan etkisine endüvi reaksiyonu denir.
Endüvi reaksiyonundan dolayı kutup ayaklarının bir tarafında manyetik kuvvet çizgilerinde azalma görülür. Kutup ayağının bir tarafındaki manyetik akının azalması, kutbun diğer tarafındaki manyetik akının artışı tarafından karşılanamaz. Bu nedenle endüvi reaksiyonu toplam akıyı azaltacağından endüvide indüklenecek olan emk E = K. φ. n formülüne göre azalır.
Endüvi reaksiyonunu giderme yöntemleri :
1. Kutup Ayaklarını Tarak Şeklinde Yapmak
2. Kutup Ayaklarına Oyuklar Açmak
3. Yardımcı Kutup Kullanmak
4. Kompanzasyon Sargısı Kullanmak
1- Kutup Ayaklarını Tarak Şeklinde Yapmak :
Kutupları oluşturan sacların bir kulakları kesilerek bir ters bir düz gelecek şekilde birbirine perçinlenmesiyle kutup ayağı oluşturulur. Kutup ayağının uç kısmındaki kesit yarıya indirildiğinden çok az bir manyetik akı artışında kutuplar doyuma ulaşır. Ana kutup alanı ve nötr ekseninde az bir kayma meydana getirilmiş olur. Bu yöntemle fırçaların kaydırılması önlenmiş olur ancak endüvi reaksiyonunun etkisi tam olarak ortadan kaldırılmamıştır. Kutup ayaklarının tarak şeklinde yapılması
2- Kutup Ayaklarına Oyuklar Açmak :
Ana kutuplar üzerine kutup ekseni paralel olacak şekilde oluklar açılarak endüvi alanının yolu ve dolayısıyla manyetik direnci arttırılmış olacağından endüvi akısının etkisi azaltılmış olur. Kutuplarına oyuklar açılacak makinelerde kutupların doyma sınırının yüksek olması gereklidir. Açılacak olan oyuklar ana manyetik akıyı azaltmayacak şekilde olmalıdır. Aksi halde endüvide indüklenen emk da bir azalma söz konusu olur. Yöntem endüvi reaksiyonunun etkisini tam olarak ortadan kaldırmaz. Sabit güçlü makinelerde kullanılmalıdır.
3- Yardımcı Kutup Kullanmak :
Endüvinin meydana getirdiği alan nötr ekseni doğrultusundadır. Eğer bu bölgedeki alana eşit ve zıt yönde bir alan meydana getirirsek, her iki alan birbirini yok edeceğinden endüvi alanının etkisi ortadan kalkar. Nötr eksenine yerleştirilen yardımcı kutuplar kullanılır. Yardımcı kutupların meydana getireceği alanın endüvi alanına eşit olması için endüvi akımı yardımcı kutup sargılarından da geçirilir. Endüvi dönüş yönüne göre ana kutuptan sonra gelen yardımcı kutuplar ana kutbun tersi olarak adlandırılır. Endüvi reaksiyonunun etkileri tam olarak önlenemez. Çünkü yardımcı kutbun alanı ana kutupların altındaki bölgede etkili olmaz.
4- Kompanzasyon Sargısı Kullanmak :
Büyük güçlü makinelerde endüvi reaksiyonunun etkisi gidermede kullanılan yöntemdir. Kompanzasyon sargıları ana kutuplar altına açılan oyuklara yerleştirilir. Kompanzasyon sargılarından geçen akım endüvi sargılarından geçen akımın tersi yönündedir. Bu nedenle oluşacak olan manyetik alanlar birbirinin tersi yönünde olur. Oluşacak olan manyetik alanların birbirine eşit olması için endüvi sargılarından geçen akım kompanzasyon sargılarından da geçirilir. Böylece endüvi alanının etkisi ortadan kaldırılmış olur.
Doğru Akım (DA, DC) Motor Çeşitleri ve Bağlantı Şekilleri Nelerdir? Kompunt Motorlar
Doğru Akım Motor Çeşitleri ve Bağlantı Şekilleri
Doğru akım motorları endüvi ve endüktör sargılarının bağlantı şekillerine üç çeşittir:
1- Şönt motorlar için tıklayınız...
2- Seri motorlar için tıklayınız...
3- Kompunt Motorlar :
Uyartım sargısı endüviye hem seri hem de paralel bağlanan motorlara kompunt motor (bileşke alanlı) denir.
Kompunt motorların seri ve şönt sargı olmak üzere iki uyartım sargısı vardır.
Seri sargı endüviye seri bağlı olup şönt alanı kuvvetlendirecek (eklemeli) veya zayıflatacak (çıkarmalı) yönde çalışır.
Kompunt motorlar yapılış bakımından şönt ve seri motorların birleşmesinden meydana gelir.
Kompunt motor başlangıçta n gibi bir devir sayısına sahiptir. Çünkü motorda bulunan şönt sargı, küçük de olsa bir akım çeker ve bir Ø manyetik akısı oluşur.
Bağlantı şekillerine göre ;
1- Ters kompunt
2- Eklemeli kompunt gibi çeşitleri vardır.
Ters kompunt motorda yükselen veya hiç değişmeyen devir sayısı elde edilebilir.
Eklemeli kompunt motorda devir sayıları sabit değildir.
Eklemeli kompunt motorda yol alma momenti oldukça yüksektir.
Buna karşın ters kompunt motorda yol alma momenti düşüktür.
Kompunt Motorun Kullanıldığı Yerler :
Eklemeli kompunt motorlar, seri motora benzer bir özellik gösterir. Bu nedenle seri motorun kullanıldığı yerlerde kullanılabilmektedir. Özellikle vinç, asansör ve hadde makinelerinde yaygın olarak kullanılır.
Ters kompunt motorlar ise fazla yol alma momenti istemeyen fakat yük ile devir sayısının değişmemesi gereken sinema makinelerinde, televizyon anten yönlendiricilerinde, dokuma tezgâhlarında ve buna benzer uygulamalarda kullanılır.
1- Şönt motorlar için tıklayınız...
2- Seri motorlar için tıklayınız...
Doğru akım motorları endüvi ve endüktör sargılarının bağlantı şekillerine üç çeşittir:
1- Şönt motorlar için tıklayınız...
2- Seri motorlar için tıklayınız...
3- Kompunt Motorlar :
Uyartım sargısı endüviye hem seri hem de paralel bağlanan motorlara kompunt motor (bileşke alanlı) denir.
Kompunt motorların seri ve şönt sargı olmak üzere iki uyartım sargısı vardır.
Seri sargı endüviye seri bağlı olup şönt alanı kuvvetlendirecek (eklemeli) veya zayıflatacak (çıkarmalı) yönde çalışır.
Kompunt motorlar yapılış bakımından şönt ve seri motorların birleşmesinden meydana gelir.
Kompunt motor başlangıçta n gibi bir devir sayısına sahiptir. Çünkü motorda bulunan şönt sargı, küçük de olsa bir akım çeker ve bir Ø manyetik akısı oluşur.
Bağlantı şekillerine göre ;
1- Ters kompunt
2- Eklemeli kompunt gibi çeşitleri vardır.
Ters kompunt motorda yükselen veya hiç değişmeyen devir sayısı elde edilebilir.
Eklemeli kompunt motorda devir sayıları sabit değildir.
Eklemeli kompunt motorda yol alma momenti oldukça yüksektir.
Buna karşın ters kompunt motorda yol alma momenti düşüktür.
Kompunt Motorun Kullanıldığı Yerler :
Eklemeli kompunt motorlar, seri motora benzer bir özellik gösterir. Bu nedenle seri motorun kullanıldığı yerlerde kullanılabilmektedir. Özellikle vinç, asansör ve hadde makinelerinde yaygın olarak kullanılır.
Ters kompunt motorlar ise fazla yol alma momenti istemeyen fakat yük ile devir sayısının değişmemesi gereken sinema makinelerinde, televizyon anten yönlendiricilerinde, dokuma tezgâhlarında ve buna benzer uygulamalarda kullanılır.
1- Şönt motorlar için tıklayınız...
2- Seri motorlar için tıklayınız...
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
İyi Geceler Bay Tom (Michelle Magorian) Kitap Sınavı Yazılı Soruları ve Cevap Anahtarı
Kitabın Adı: İyi Geceler Bay Tom Kitabın Yazarı: Michelle Magorian Kitap Sınavı Soruları ve Cevap Anahtarı 1. Will'in kollarındaki morlu...
-
Cep telefonu ve tablet şarj cihazlarında USB kablolarla sık sık karşılaşıyoruz ve kullanıyoruz. Aynı zamanda bu cihazlara ve bilgisayarl...
-
Kitabın Adı : Kiraz Ağacı ile Aramızdaki Mesafe Kitabın Yazarı : Paola Peretti Kitap Hakkında Bilgi : Yazarın kendi yaşam hikâyesinden esinl...