Momo (Michael Ende) Kitabının Özeti, Konusu, Tahlili

Kitabın Adı : Momo

Kitabın Yazarı : Michael Ende

Kitap Hakkında Bilgi :

Zaman, yaşamın kendisidir. Ve yaşamın yeri yürektir.

Momo, büyük bir kentin tiyatro harabelerinde yaşayan küçük bir kızdır. Buldukları ya da kendisine hediye edilenler dışında hiçbir şeyi yoktur. Ancak olağanüstü bir yeteneği vardır: Momo, muhteşem bir dinleyicidir ve bunun için oldukça bol zamanı vardır.

Bir gün hayaletimsi topluluk “duman adamlar” ortaya çıkar. İnce hesaplı planlar kurup insanların zamanını çalarlar. Onları durduracak tek kişiyse Momo’dur.
Momo elinde bir çiçek, koltuğunun altında bir kaplumbağa ve gizemli Hora Usta’nın da yardımıyla koskoca duman adamlar ordusunun karşısında tek başına durur. Acaba Momo, zamanı çalan adamları tek başına alt edebilecek midir?

Toplumumuz ve günümüz insanının zaman algısı ve zamanı okuması üzerine bir masal olan Momo’yla Michael Ende, Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü’ne layık görülmüştür. Pek çok kez sinemaya uyarlanan Momo, kırktan fazla dile çevrilmiş, tüm dünyada 7 milyonun üzerinde satılmıştır.


Kitabın Özeti :

Küçük bir çam ormanının içine gizlenen, çok fazla tarlanın olduğu, evlerin ve kulübelerin giderek yoksullaştığı yerde bir amfitiyatro harabesi vardır. Son günlerde bu harabe unutulmuş gibidir. Harabe korunmaya değer bulunmadığı için kendi haline terk edilmiştir. Harabeyi en iyi tanıyanlar yalnızca yakın çevrede yaşayan insanlardır.

Çevre halkı arasında son zamanlarda harabede bir kız çocuğunun yaşadığı söylentisi çıkar. Bu konuda kimse emin değildir. Kızın adının Momo veya buna benzer bir şey olduğu söylenir. Kızın yaşını bilen yoktur. Üstü başı ve saçları kir içindedir. Çevre halkı bir gün Momo ile konuşup kim olduğunu, nereden geldiğini öğrenmek için harabeye gelir. Momo en başta çevre sakinlerinin kendisini oradan kovacağını düşünerek onlarla konuşmaz. Sonrasında gelenlerin iyi insanlar olduğunu görür ve onlarla konuşmaya başlar.

Momo tek başına yaşayan kimsesiz biridir. İnsanlar önce bu çocuğu sahiplenmek ister. Ama kimse bu sorumluluğu tek başına almaya cesaret edemez. Harabe amfitiyatroyu düzenleyerek herkesin bu kız çocuğunun bakımında sorumlu olması kabul edilir.

Duvar ustası Nicola, Momo'nun odasını düzenleyerek resim yapar. Odasına karyola, yatak, masa ve sandalye koyarlar. Momo yanına gelen insanları çok iyi dinler. Herkesin dilinde bir sözcük dolanır: “Sen bir Momo’ya git.” Momo geldikten sonra harabe çocuklarla dolar taşar. Momo onlara orijinal fikirler üreterek oyunlar bulmasına yardımcı olur. Çocuklar harabede çok eğlenir.

Momo’nun en yakın arkadaşları Beppo ve Gigi’dir. Yaşı ilerlemiş olan Beppo sabahtan akşama kadar kaldırımları süpüren bir çöpçüdür. Yıkık tiyatronun yakınında taş, teneke ve çinko parçalarından yaptığı bir kulübede oturur. Herkes Beppo’yla alay eder. Çünkü Beppo bir soruya cevap vermeden önce çok düşünür. Hatta öyle ki bazen bir gün düşündüğü bile olur. Kelimelerin anlamlarına çok dikkat eder. Gigi ise dalgın bakışlı, genç, yakışıklı ve sürekli gülümseyen biridir. Gigi çok zengin olup refah içinde yaşamak ister. Belli bir işi yoktur. Ne iş olsa yapar. Kendisine Turist Rehberi Gigi demektedir. Bulundukları yere gelen turistlere rehberlik eder. Turistlere hikayeler uydurup anlatır. Kimisi ilgiyle dinlerken kimisi de arkasına bakmadan gider. Gigi, Momo geldikten sonra daha güzel hikayeler anlatmayı öğrenir.

Herkes mutlu mesut, sevdiklerine zaman ayırarak yaşamaya devam ederken bir anda ortaya duman adamlar çıkar. Zaman tasarrufçusu olduğunu iddia eden duman adamlar insanların her işini çabucak yapmalarını isteyerek kalan zamanlarıyla kendileri beslenir. Duman adamların vazgeçemediği, yaşam kaynağı olan diğer seçenek ise sigaralarıdır. Duman adamların amacı, insanları yok ederek kendileri dünyada hüküm sürmekdir. Momo duman adamların planlarına engel olmaya çalışır. Duman adamları herkese anlatmaya başlar ve onlara inanmamalarını söyler. Bunu gören duman adamlar olayların daha kötüye gideceğini anlayınca olaya el atar. Artık herkes yoğundur, harabeye çocuklar dahil kimse gelip gitmez.

Momo da yeni arkadaşı Kassiopeia adlı kaplumbağa ile gezinmeye çıkar. Kassiopeia olacakları yarım saat önceden bilebilmektedir. Momo’yu da böylelikle duman adamların elinden kurtararak Hora Usta’ya götürür.

Zaman bekçisi olan Hora Usta, Momo’ya yardım ederek duman adamların yok edilmesi için uğraşır. Hora Usta uyur ve zaman çiçeğini Momo’ya verir. Momo çiçek solmadan önce duman adamların inine girerek onları yok etmelidir. Momo duman adamları takip eder. Zorla da olsa duman adamların bulundukları yeri keşfederek onların sonsuza kadar yok olmalarını sağlar.

Artık herkes yine eskisi gibi mutlu, huzurlu, birbirine vakit ayırarak yaşamaya devam eder.

Momo (Michael Ende) Kitap Sınavı Yazılı Test Soruları ve Cevap Anahtarı için tıklayınız...

Yeşil Yol (Stephen King) Kitabının Gerçek Hikayesi

George Stinney Jr., ABD’de 20. yüzyılda ölüme mahkum edilen en genç insandı.

George Stinney Jr. 14 yaşındadır. Kendisi Afrika asıllı zenci bir Amerika'lıdır.

11 yaşındaki Betty ve 7 yaşındaki Mary olmak üzere iki beyaz kızı öldürmekle suçlandı. Cesetler gencin ailesiyle birlikte ikamet ettiği evin yakınında bulundu.

Yerel polis tarafından itirafa zorlandı. Mahkemede iki saatlik duruşmanın ardından hızlıca idam sırasına yollandı.

Amerika Birleşik Devletleri tarihinde elektrikli sandalye ile idam edilen en genç insan 14 yaşındaki George Stinney Jr. 'dir.

George Stinney Jr., Güney Carolina’daki, siyahilerin ve beyazların bir demiryolu ile ayrıldığı Alcolu kasabasında yaşıyordu. Ailesi yaşamakta olduğu şirket lojmanından, çocuklarının iki beyaz kızı sopayla döverek öldürdüğü gerekçesiyle suçlanmasının ardından atıldı.

24 Mart 1944 tarihli mahkeme tutanaklarına göre, 11 yaşındaki Betty June Binnicker ve 7 yaşındaki Mary Emma Thames, Alcolu kasabasının siyahların yaşadığı bölgesinde bisikletle dolaşıp çiçek arıyorlardı. Evlerinin kapısının önünde duran Stinney ve küçük kız kardeşi Aime’yi gördüklerinde durup onlara çarkıfelek çiçeklerini nerede bulabileceklerini bilip bilmediklerini sordular. Bu iki küçük kızın hayattayken görüldüğü son andı.

O gün Binnicker ve Thames isimli kız çocukları evlerine dönmediler.

Kızların ortadan kaybolması Alcolu’da yaşayan, aralarında George’un babasının da bulunduğu yüzlerce insanı kızları aramak için bir araya getirdi. Arama, ertesi sabah küçük kızların cansız bedenlerinin, kafaları ezilmiş halde suyla dolu bir çukurun içinde bulunmasıyla son buldu. Aynı gün, öğleden sonra 14.30’da adli tabip A. C. Bozard her iki kıza da otopsi yaptı. Ölüm sebeplerinin “keskin olmayan bir cisimle kafaya alınan darbe” olduğunu açıkladı. Bozard, Binnicker ve Thames’in kafalarına çok sayıda darbe aldığı ve kullanılan nesnenin orta boy, yuvarlak başlı bir balyoz olduğu sonucuna vardı.

Clarendon ilçesi polisi, bir görgü tanığının Binnicker ve Thames’i en son George Stinney ile konuştuklarını gördüğünü söylemesi üzerine ailenin evine gitti.

George derhal kelepçelenerek Sumter İlçesi hapishanesine götürüldü. Burada, yanında hiçbir görgü tanığı veya avukat olmadan kilitli bir odada iki saat boyunca sorgulandı. Polislerin açıklamasına göre Stinney cinayetleri işlediğini itiraf etmişti. Kızlardan birine tecavüz etmek istemiş, bunda başarılı olamayınca da Binnicker ve Thames’i öldürmüştü.

Cinayetlerden bir ay sonra, Clarendon İlçe mahkemesinde Stinney’in duruşması başladı. Stinney’i, mahkemenin atadığı beyaz bir avukat olan Charles Plowden savunuyordu. Plowden’ın savunması çok zayıf ve kısaydı. İki saatlik duruşma boyunca, Plowden hiçbir görgü tanığını kürsüye çağırmadı. Savcının iddiaları üzerinde şüphe oluşturabilecek hiçbir kanıt ortaya koymadı. Stinney’e karşı öne sürülen en önemli kanıt kendisinin itirafıydı. 10 dakikalık tartışmanın ardından, tamamı beyazlardan oluşan mahkeme jürisi Stinney’i birinci derece cinayetten suçlu buldu. Aynı gün hakim çocuğu elektrikli sandalye ile idama mahkum etti.

16 Haziran 1944’te, kolunun altında İncil bulunan George Stinney Jr., Colombia’daki Güney Carolina Eyalet Hapishanesi’nin infaz odasına girdi. Yetişkinler için tasarlanmış olan elektrikli sandalyeye oturdu ve bağlandı. Yüzüne takılmış olan maske o yaştaki bir çocuk için çok büyüktü. Yetkililer Stinney’in vücuduna 2.400 volt elektrik verdiklerinde, yüzündeki maske kayıp düştü. İnfazı izleyen şahitler gördükleri manzara karşısında fenalaştı. İki defa daha elektrik verilmesinin ardından infaz tamamlandı. Saat 19.30’da Stinney’in öldüğü ilan edildi. İnfazın başlamasından 4 dakika sonra ve cinayetlerin üzerinden 83 gün geçmesinin ardından 14 yaşındaki George Stinney Jr. ölmüştü.

70 yıl sonra birinci derece cinayet mahkumiyetinin temyizi.

George Stinney Jr.’ın birinci derece cinayet mahkumiyeti 2014 yılında temyiz edildi. Kardeşleri, itirafın zorla alındığını ve cinayet saatinde Stinney’in kız kardeşi Aime ile birlikte olduğunu iddia ettiler. Ayrıca George’un, Sumter İlçe hapishanesinde hücre arkadaşı olan Wilford “Johnny” Hunter’ın, Stinney’in cinayetleri asla kabul etmediğini söylediğini öne sürdüler.

1 yıllık değerlendirmenin ardından, 17 Aralık 2014’te yargıç Carmen T. Mullen, Stinney’in birinci derece cinayet mahkumiyetini bozdu.

Yargıç Mullen kararında “bu hükmün zalimce ve sıra dışı” olduğunu vurgulayarak: “Sanığın haklarının ihlal edildiğini ve sürecin kusurlu olduğunu” belirtti. Sadece bu kadar da değildi, iki küçük kızın öldürüldüğü çekiç 19 kilogramdan daha ağırdı, Stinney’in onu kaldırabilmesi imkansızdı. Kaldırmış olsa bile 14 yaşındaki çocuğun, iki kızı öldürebilecek kadar sert vuracak gücü de yoktu. George Stinney Jr. masumdu, biri onu sadece siyah olduğu için suçlamak için her şeyi bir araya getirmiş ve çok hızlı davranmıştı. George Stinney’in kardeşleri 70 yıl sonra kardeşlerinin temize çıkmış olduğunu öğrenmekten dolayı çok mutlu oldular.

Stephen King, 1996 yılında “Yeşil Yol” adlı kitabı yazarken bu hikayeden ilham aldı.

Daha sonra filmi de çekilen bu hikaye aslında 14 yaşında idam edilen George Stinney Jr.’ın hikayesidir.

Yeşil Yol (Stephen King) Kitabının Özeti, Konusu, Tahlili için tıklayınız...

Yeşil Yol (Stephen King) Kitabının Özeti, Konusu, Tahlili

Kitabın Adı : Yeşil Yol

Kitabın Yazarı : Stephen King

Kitap Hakkında Bilgi :

Acımasız katillerin bulunduğu Could Mountain hapishanesinin E bloğuna hoş geldiniz. Buradaki mahkumlar Yaşlı Spark diye bilinen elektirikli sandalye için sıralarını beklerlerdi. Hapishane gardiyanlarından Paul Edgecombe için bütün katiller aynıydı. Ta ki John Coffey adındaki mahkumla tanışıncaya dek. Dev cüsseli, çocuk kalpli bu adam Edgecombe'un hayatını değiştirecekti.

Kitabın Özeti :

Kitabımız Yeşil Yol romanında hikaye 1932 yılında Amerika’da geçmektedir. Could Mountain hapishanesi katillerin tutulduğu E Bloğu ile ünlü bir yerdir. İdamlık mahkumların elektrikli sandalyeye giden son durakları bu hapishanedir.

Could Mountain hapishanesinde elektrikli sandalyeye giden yoldaki koridorun yerleri yeşildir. Bu yüzden mahkumlar ve gardiyanlar arasında burası yeşil yol olarak bilinir.

Baş gardiyan olan Paul Edgecombe diğer gardiyanlar ile birlikte işini çok ciddiye alır. Sürekli yapmalarına rağmen yine de her gün idam prosedürünü tekrar eden provalar yaparlar. Hapishanede tutulanlar acımasız katiller de olsa son yolculuklarına hiçbir sorun yaşanmadan gitmeleri gerektiğini düşünmektedirler.

Gardiyanların hayatları günlük olarak monoton geçerken hem onların hem de tüm hapishanenin kaderi John Coffey adında bir mahkumun gelmesi ile tamamen değişir. Dev cüssesi ile dikkat çeken bu adam iki küçük kız çocuğuna tecavüz ederek öldürmekten mahkum olmuştur. Bu yüzden herkes için ilk başta onun da diğer acımasız katillerden bir farkı yok gibidir. Fakat zamanla gardiyanların ve diğer mahkumların bu düşüncesi değişmeye başlar.

Gardiyanlar John’u tanıdıkça onun aslında bir çocuk kalbine sahip olduğunu anlamaya başlar. Yine de hakkında verilen hüküm kesindir. Tüm gardiyanlar arasında iki kız çocuğunu öldürenin o olmadığı ve masum olduğu düşüncesi oluşmaya başlar.

John’un şaşırtan bir tarafı ve şaşırtıcı güçleri vardır. Baş gardiyan Paul dindar bir adamdır. John ile tanışınca o da bir iç karmaşaya doğru sürüklenmeye başlar. Bunlardan en önemlisi ise John’un her türlü hastalığı iyileştirebilme özelliğidir. Paul'un geçmeyen ve çok sıkıntı veren idrar yolları iltihabı vardır. İmdadına John yetişir ve onu her zamankinden daha iyi olacak şekilde iyileştirir.

Percy Wetmore adında valinin karısının bir akrabası olan torpilli bir gardiyan daha vardır. Percy Wetmore sadist ruhlu ve insanların acı çekmesinden zevk alan ve öbür gardiyanlarla olan farkı hemen göze çarpan bir kişidir. Mahkumlardan Delacroix, John Coffey karşısında ki yatan mahkumdur ve evcil bir faresi vardır. Bu fare ile John Coffey de dost olmuştu. Kötü kalpli gardiyan Percy, Delacroix'in faresinin üzerine basıp onu öldür. Percy, John Coffey ve farenin sahibinin acı çekmesinden zevk alır.

John Coffey gözyaşları içinde ölü fareyi avuçlarının içine alarak, öbür gardiyanların hayret dolu bakışları arasında, fare dostuna imkansızı başararak, yeniden hayat verir. Herkes ölen farenin tekrar canlandığını görerek çok şaşırır.

Bu olay gardiyan Paul’un tüm bakış açısını değiştirmeye zorlar. Paul, Tanrı’nın ona gönderdiği bu mucizevi insanı öldürmek zorunda olduğunu kabullenemez. Bu yüzden kendi içinde bir çatışma yaşamaya başlar.

John’un yeteneğini gören gardiyanlar çok sevdikleri hapishane müdürünün karısının ölümcül hastalığını da iyileştirebileceğini düşünmeye başlarlar. Bunun üzerine onu hapishaneden gizlice çıkararak hapishane müdürünün evine götürürler. John kadının hastalığını içine çekerek onu tamamen iyileştirir. Paul ve arkadaşları bir gerçeği daha öğrenmiş olurlar. John aslında hastalığı iyileştirmiyor, onu birinden alıp kendi içinde tutuyordur. Bu yüzden John’un sağlığı kötüleşir. Gardiyanlar bu dev gibi adamı zor da olsa hapishaneye geri getirirler.

John tam hapishane odasına gireceği zaman kadından aldığı hastalığı nefret edilen gardiyan Percy'e verir ve onun tamamen kendini kaybetmesine neden olur. Bir anlamda kendi içinde adaleti sağlamış olur.

Günler ilerler ve artık John’un da idam günü gelir. Paul böyle birini öldüremeyeceğini düşünmektedir. Fakat görevini yapmak zorundadır. John ona son olarak bir şeyler gösterir. Gerçekte yaşananları yine kendine ait güç ile ona gösterir. İki kızı aslında kendisi öldürmemiştir, bu kötülüğü bir başkası yapmıştır. O kişi de o anda aynı hapishanededir.

Paul daha fazla dayanamaz ve John’a ne istediğini sorar. İsterse onu hapishaneden kaçıracağını da belirtir. Sadece istemesi yeterlidir. Fakat John bunu kabul etmez. Bu güçleri ile daha fazla yaşamak istemediğini belirterek şunları söyler:

"Gördüğüm ve hissettiğim acılardan yoruldum artık, patron. Yağmur altında bir ispinoz gibi yalnız, hep yollarda olmaktan yoruldum. Hiçbir zaman bana yardım edecek, bana nereden geldiğimizi, nereye gittiğimizi ve nedenini söyleyecek bir yoldaşım olmadan. İnsanların birbirlerine karşı bu kadar kötü olmalarından yoruldum. Yardım etmeye çalışıp da edemediğim bütün o zamanlardan. Karanlıkta olmaktan yoruldum. Asıl da acıdan. Çok fazla. Eğer sona erdirebilseydim, yapardım. Ama yapamıyorum."

Bunun üzerine gardiyanlar ve Paul son kez yeşil yolda ölüme doğru yürürler.

Filmi hemen herkes tarafından defalarca izlenen Yeşil Yol kitabı bir kerede okunacak kitaplardan bir tanesi. Stephen King, Yeşil Yol ile adeta bir başyapıta imza atmıştır.

Kitabın Kahramanları, Kişiler :

Paul Edgecomb: Roman onun ağzından anlatılır. İdamlıklar koğuşu olan E-Bloğunun gardiyanıdır. Kıdem olarak diğerlerinin üstünde olmasına rağmen bunu mesai arkadaşlarına pek hissettirmez. İnsancıl ve adil oluşu, sakin ve çocuksu kişiliğiyle romanın pozitif karakterlerinden biridir. Hiç geçmeyen süregen idrar yolu enfeksiyonu, mahkûm Coffey tarafından esrarengiz bir şekilde iyileştirilince inançlarında farklılıklar gelişir. Coffey'in sırlarını ilk öğrenen odur.

Brutus Howell : Bu iri yarı gardiyanın lakabı 'Brutal' gaddar anlamına gelir ama kendisi hiç de öyle değildir. Bu lakabı üniversiteden atılmadan önce oynadığı üniversite futbol takımındayken almıştır. Son derece yumuşak başlı, uyumlu, iyi kalpli ve insancıl bir adamdır. Paul Edgecomb'un yakın arkadaşıdır.

Percy Wetmore: Romanın en kötücül karakteri, aşağılık duygusuyla dolu ufak tefek bir gardiyandır. Rütbece en düşükleridir ama torpilli olduğu için oldukça rahat hareketleri vardır. Kendisi valinin eşinin bir akrabası olur. Zalim, acımasız, anlayışsız ve biraz da aptaldır. Aynı zamanda da bir korkaktır. Aşağılık duygusunun bir yansıması olarak mahkumlara işkence eder. Tüm koğuşun maskotu olan minik bir fareyi bile öldürürken büyük zevk alır. Hiç idam gerçekleştirmemiştir ve Edgecomb'a bir dahaki idamı kendisinin yönetmesi için baskı yapar, amacı mahkumu acı çektirerek yavaş yavaş öldürmektir.

John Coffey : 'Yeşil Yol'a en son getirilen mahkumdur. Romanın ikinci önemli karakteri olan bu uzun boylu, çok iri, ve kaslı siyahi adam neredeyse küçük bir dev görünümündedir. Çocuksu ve saf bir kişiliğe sahip olan bu talihsiz adam çalıştığı çiftliğin sahibinin iki küçük kızını öldürmekten yargılanıp idama mahkûm olmuştur. Ancak etrafa saçtığı sevgi ve olumlu hava gardiyanlarda onun suçsuz olabileceği kuşkusunu oluşturur. Bir de garip ve olağanüstü yeteneklere sahiptir. Ölü bir fareyi diriltir, ölümcül hastaları iyileştirir.

Delacroix : Diğer bir idam mahkumu. Bitkin bir görünümü ve tedirgin davranışarı var. Beyaz farenin sahibi.

Jan Edgecomb : Gardiyan Paul Edgecomb'un karısı

Hal Moores : Hapishanenin müdürü. İyi niyetli ve insancıl bir memurdur.
Karısı ölümcül bir hastalığa yakalandığı için yataktan kalkamamaktadır. Bu durum müdür Hal Moores'ı oldukça sarsmış ve nedereyse hayata küsmesine neden olmuştur. Coffey'in büyülü yetenekleriyle karısını tamamen sağlığına kavuşturması,Hal Moores'un inancını tekrar gözden geçirmesine neden olur.

Klaus-Detterick : Pamuk çiftliğinin sahibi. Öldürülen iki kızın babası.

Yeşil Yol (Stephen King) Kitabının Gerçek Hikayesi için tıklayınız...

Çok kişi az iş mi yapar? Sosyal Kaytarma Ringelmann Etkisi Nedir?

Ringelmann etkisi, basitçe bir gruptaki eleman sayısı arttıkça her elemanın katkısının azalmasını ifade eder. Bu duruma Sosyal Kaytarma da denir.

Ringelmann etkisi, birtakım bireylerin ‘’başkaları nasıl olsa yapıyor, benim yapmama ne gerek var?’’ gibi düşünceleri benimsemesine neden olur. Bu duruma Sosyal Kaytarma denilmektedir.

Örneğin ip çekme müsabakasında her yeni eleman kendisinin etkisinin azaldığını düşünerek daha az dikkat ve emek sarf eder. Diğer bir ifadeyle, gruba üye olan bireyler, ipi tek başına çekmesine göre daha az emek harcar.

Ringelmann etkisini "Sinerji"nin tersi olarak ifade edebiliriz. Sinerjide iki veya daha fazla kişi bir arada yardımlaşarak iş yaptığında tek tek yaptıklarından daha fazla iş yaparlar.

1883’de gerçekleştirilen ip çekme deneyi ilginç bir sonuç vermiştir. İpi çekenler ne kadar çoğalırsa, her bir çekenin sarfettiği kuvvet de azalmakta ve 8 kişide yüzde 50’ye düşmektedir.

Bu tez çok uzun bir süre öncesinden biliniyorduysa da, tez, bilimsel olarak ilk kez Fransız Agronom Max Ringelmann tarafından kanıtlanmıştır.

İnsan tembeldir; özellikle de fark edilmediğini sandığı zaman.

Ringelmann’ın deneyi, 20 öğrenciye tek başlarına ve gruplar halinde beş metre uzunlukta bir ipi çekmelerini isterken ipin diğer ucuna bir dinamometre (kuvvetölçer) yerleştirmesine dayanır.

Dinamometre deneklerin harcadıkları kuvveti gösteriyordu. İpin ucundan iki kişi çektiğinde iki deneğin harcadıkları ortalama kuvvet, tek başlarına harcadıklarının % 93’üne eşitti. Üç kişide bu oran % 85’e, dört kişide % 77’ye düşüyordu. Tembellik halkası bu şekilde, sekiz kişilik grupta herkes kendi kapasitesinin sadece yarısı (%50) kadar kuvvet harcayana dek devam ediyordu. Bir kişi halat çekerken ortalama 63 kg basınç uygularken, üç kişilik grup 160 kg, sekiz kişilik grup ise 248 kg basınç uygulamıştır. Normalde ise sırasıyla 189 ve 504 kg basınç uygulanması beklenirdi. Psikologlar bu etkiyi bugün Ringelmann etkisi olarak adlandırırlar.

Başka bir örnek verecek olursak; bir grup arkadaş bir arkadaşınızın yeni taşındığı eve eşya taşıyacaksınız. Eve taşınacak masalar, sandalyeler ve birtakım eşyalar var. Yardıma gelmiş her arkadaş aynı şekilde yardım etmez. Herkes aynı yükte ve sayıda eşya taşımaz. Bazı arkadaşlar ağır ve daha büyük olan eşyaların nasıl olsa başka birileri tarafından taşınacağını düşünüp daha hafif olan eşyayı taşımayı seçecektir. Bazı arkadaşlar molaları uzun tutmayı tercih ederken bazıları hiç mola vermeyecektir. Eve taşınma işi mutlaka bitecek fakat kimin ne yaptığı, ne kadar yardım ettiği pek de belli olmayacaktır. Birileri çok çalışırken birileri kaytaracaktır.

Sosyal kaytarma konusunda yapılan diğer araştırmalar, sosyal kaytarmanın bireyselci toplumlarda oldukça yaygın bir durum olduğunu göstermekte iken, toplumcu bir yapıda olan diğer kültürlerde ise bu durumun tam tersini göstermektedir. Batı toplumunda bu sonuçlar çıkarken aynı deneyler Japon toplumunda sosyal kaytarma durumunu gözlememektedir.

1985 yılında Gabrenya ve arkadaşları, Tayvanlı ve Amerikalı öğrencilerin tek başlarına ve grup halinde çalışırken performanslarını ölçmüşlerdir. Grup halinde çalışırken Amerikalı öğrencilerin sosyal kaytarmada bulundukları görülürken, Tayvanlı öğrencilerin ise grup halinde iken daha yüksek bir performans sergiledikleri gözlemlenmiştir.

Sosyal kaytarma yani Ringelmann etkisi toplumsal bir hastalık olarak da görülebilir. Bireylere, sosyal kurumlara ve topluma negatif sonuçları olan sosyal kaytarma, beşeri etkinlikte düşüşle sonuçlanmakta ve herkese düşük kar ile fayda getirmektedir.

İş Görüşmesine Gitmeden Önce Evi Terk Etmeye Karar Veren Gencin Yaşadıkları

Evi terk etmeye karar vermişti.

“Diş fırçalarken suyu açık bırakma”

“Salondan en son kim çıktı? Işıklar neden açık”

“Makası neden yerine bırakmıyorsun?”

Bunlar gibi babasının ikaz ve söylemlerine dayanamıyordu.

Sabah bir iş görüşmesine gidecekti ve eğer kabul edilirse aile evini bırakıp, kedisine bir ev kiralayacaktı. Artık kendi hayatını yaşamak istiyordu.

Sabah, babası onu kapıda uğurladı.

– Dikkatli ol ve bütün soruları cevaplamaya çalış, oğlum dedi.

Görüşme adresine gelince, kapıda bekçi yoktu. Bahçe kapısı açıktı ama sürgülü kilidinin demiri dışarıdaydı, giren çıkan herkes bu demire değiyordu. Hemen kilit sürgüsünü geri çekti ve içeriye girdi.

Bahçede bir hortum suyunu boşa akıtıyordu. Onu aldı ve sulasın diye bir ağacın dibine bıraktı.

Bir avluya girdi, duvar dibinde boşa çalışan bir vantilatör gördü. Gayrı ihtiyarı bir hareketle, vantilatörü kapattığını fark etti.

Artık huyu nefsine galip geliyordu. Kendisini tuhaf hissetti.

Oradan küçük bir odaya girdi. Üzerindeki okla görüşme salonuna gider, yazan bir kağıt ters bir şeklide asılı duruyordu. Kağıdı düzeltip, görüşme salonuna girdiğinde diğer adaylar oturmuş sıralarını bekliyorlardı.

Salonun ışıkları açıktı ve günün ışığı yeterince her yeri aydınlatıyordu. Aldırmak istemedi fakat babasının sesini duyar gibi oldu sanki “kapatın bu ışıkları” diyordu. Bu ses dikkatini dağıtıyordu. Duramadı hemen gidip ışıkları kapattı ve sırasını beklemek için bir kenara oturdu.

Sırası gelince görüşme odasına çağrıldı.

Masanın öbür tarafında oturan kişi evraklarını istedi. Diplomalarını inceledikten sonra, işe ne zaman başlayabileceğini sordu. Bunu bir tuzak saydı ve imtihanın bir parçası olmalı. Dedi kendi kendine. Ne cevap vereceğini bilemedi.
Tedirginliği yüzüne yansımaya başladı.

Karşısındaki adam; Neyi düşünüyorsunuz? Diye sordu

Biz burada kimseye soru sormadık. Adayları cevaplarıyla değil davranışlarıyla değerlendirmek istedik. Adaylardan hiç birisi senin gibi davranmadı. Bahçe girişinden itibaren herkesi izledik. Açık sürgü kilidi, boşa akan su, vantilatör, ışıkları ve ters kağıt hepsi imtihanın birer aşamasıydı. Bu sınavı başarılı bir şeklide tek sen geçtin. Yeni işin hayırlı olsun.

Babasının disiplini ve sürekli ikazlarına, kızması geldi aklına ondan pişmanlık duydu ve bu işi sadece disiplinle kazandığını anladı.

Eve çok mutlu döndü.

Hayatta başarılı olmanın yolu, disiplin ve çevremize gösterdiğimiz sorumluluktan geçiyor.

Dört Kardeştiler (Gülten Dayıoğlu) Kitap Sınavı Yazılı Test Soruları ve Cevap Anahtarı

 

1. Feten ve ailesi keyifli olduklarında Habibe'ye ne derdi?

A) Habbe
B) Halime
C) Habiş
D) Habire

2. Köylüler arasındaki inanışa göre son doğan kız çocuğuna hangi isim verilirse sonraki doğan çocuk erkek olurmuş?

A) Döndü
B) Habibe
C) Feten
D) Songül

3. Körebe oyununda yaşı tutmayan çocuklar da oynuyormuş gibi şakacıktan oyuna dâhil ediliyordu. Böyle çocuklara ne deniyordu?

A) Etkisiz eleman
B) Ara gezeni
C) Ebe yardımcısı
D) Oyunbozan

4. Arif, düdük yapmaya çalışırken çocukların söylediği tekerleme hangisidir?

A) Han kapısından girdim içeri,
     Adamlar oturmuş dört köşeli,
     Endo mendo güzeli,
     Güzellerin içinde en güzeli...
B) Çak çaka çak çak,
     Ebeme de bak bak!
     Bak hele bak bak!..
C) Gav gav gavladı,
     Bizim söğüt ağladı,
     Söğüdüm gavlayıver,
     Söğüdüm ağlayıver...
D) Akşam oluyooor!..
     Güneş batıyor!..
     Evli evineee!..
     Köylü köyüneee!..

5. Feten‟in taktığı küpeler kime aitti?

A) Babaannesine
B) Nevzer Yenge’ye
C) Arkadaşı Havva’ya
D) Annesine

6. Feten, kulağına küpeleri takınca evde aynaya baktı. Her şey güzeldi. Fakat canını sıkan bir şey vardı. Feten'in canını sıkan şey neydi?

A) Burnunun üstünden yanaklarına doğru yayılan çiller
B) Saçlarının uzunluğu ve bakımsızlığı
C) Burnunun biraz büyüklüğü
D) Dişlerinden birkaçının çürüklüğü

7. Bulgur yaygılarını beklerken Arif'in diğer çocuklardan daha iyi yaptığı şey neydi?

A) Tuzak kurup kuş yakalamak
B) Bulgur yiyen kuşları kovalamak
C) Düdük çalmak
D) Küçük çocukları eğlendirmek

8. Feten çobanlık yaparken bir koyun hastalandı ve yere yığıldı. Yardıma gelen çoban koyuna ne yaptı da koyun iyileşti?

A) Ağzını açıp ilaç içirdi.
B) Elleriyle kalbine masaj yaptı.
C) Ayaklarından kaldırıp üç defa salladı.
D) Kulağını uzunlamasına yarıya kadar kesti.

9. Feten, havalar iyi gittiği sürece çobanlığa devam ettiğinden okula gidemiyordu. Bu eksikliği nasıl gideriyordu?

A) Arkadaşı Havva’ya gidip neler öğrendiklerini anlattırıyordu.
B) Akşamları öğretmenin evine gidip o günkü dersleri öğreniyordu.
C) Arif’in defterlerini alıp işledikleri konulara çalışıyordu.
D) Öğretmeni her gün Feten’e çalışma kâğıtları gönderiyordu.

10. Neşe Öğretmenin Feten ile ilgili amacı neydi?

A) Fen lisesi sınavlarını kazandırmak
B) Tayini çıkınca yanında götürmek
C) İlkokulu bitirince öğretmen okuluna göndermek
D) Bir iş bulup çalıştırmak

11. Dedenin ölmeden önce koynundan çıkarıp Feten'e gösterdiği zarfta ne vardı?

A) Ömür boyunca biriktirdiği parası
B) Habibe ve Döndü’nün resimleri
C) Habibe ve Döndü’nün adresi
D) Ev ve tarlalarının tapusu

12. Yaşar, nüfus cüzdanını niçin arıyordu?

A) Ahmet Ağa’ya verip kendine pasaport çıkartması için
B) Muhtara verip kendini ablasının yanına göndermesi için
C) Öğretmene verip kendini okula alması için
D) Jandarmaya verip ablalarını bulmaları için

13. Feten, Azmi Beylerde kaldığı üç yılda üç defa sokağa çıktı. Aşağıdakilerden hangisi çıktıkları yer ve sokağa çıkma amaçlarından biri değildir?

A) Dişini çektirmek için dişçiye
B) Vücudunda çıkan yaraları göstermek için doktora
C) Badana artıklarını temizlemek için Güler Hanım’ın annesinin evine
D) Yeni gelen hayvanları görmek için hayvanat bahçesine

14. Dört kardeşin babalarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Halk arasında ‘’Pek Salih‘’ diye anılırdı.
B) Köyün muhtarıydı.
C) Çocuklarıyla ilgilenmeyen bir babaydı.
D) Köyün ileri gelen zenginlerinden biriydi.

15. Komşu köylerin fırsat kollayıp keçi sürülerini zaman zaman Fetenlerin köy korusuna salıvermelerinin sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Komşu köylerde keçilerin otlayacak yerlerinin olmaması
B) Komşu köylerde keçilerle ilgilenecek çobanların olmaması
C) Fetenlerin köy koruluğunun çok geniş olması
D) Komşu köylerin Fetenlerin köy koruluğunu kıskanması

16. Feten'in annesinin içini kemiren dert neydi?

A) Çocuklarını okula gönderememek
B) Doğurduğu bütün bebeklerin kız olması
C) Kocasının ilgisiz ve sorumsuz olması
D) Köy içinde hiçbir yakınının olmaması

17. ‘’Şey, bizim at doğuruyor da ....Feten gelip görsün diyecektim. Öteki arkadaşlar da geldiler.‟
Yukarıdaki cümleleri söyleyen Feten'in hangi arkadaşıdır?

A) Havva
B) Ahmet
C) Arif
D) Sibel

18. Aşağıdakilerden hangisi Apan köyünün sünnet düğünü geleneklerine uygun değildir?

A) Sünnet çocuklarının parmakları kınalanırdı. Kalan kına, düğün sahibinin akrabalarının kızlarına yakılırdı.
B) Kına gecesi kadınlar köy meydanında yakılan ateşin çevresinde çalıp oynarlardı.
C) Sünnetten bir gün önce yaylı at arabaları süslenir. Mahallenin çocukları çala söyleye köyün içinde dolaştırılırdı.
D) Varlıklı ailelerin çocuklarının yanında yoksul çocuklar da sünnet edilirdi.

19. Feten için “Dilerim Allah'tan, kulağından altın küpeler eksik olmasın.‟ diye dua eden kimdir?

A) Nevzer Kadın
B) Koca Dede
C) Feten’in babası
D) Marzı Nine

20. Köyde delinecek kulak memelerini uyuşturmak için ne yapılırdı?

A) Lavanta kolonyası sürülürdü.
B) Alkolle temizlenirdi.
C) Meşe kömürünün külüyle ovulurdu.
D) Ekmek içi bastırılırdı.

21. Köydeki her sünnet düğününde sünnet yatağı olarak kimin yatağı kullanılırdı?

A) Köy öğretmeninin
B) Jandarma komutanının
C) Köy imamının
D) Köy muhtarının

22. Feten ve kardeşleri, babalarının getirdiği yavru köpeğe hangi ismi vermiştir?

A) Korkmaz
B) Karakulak
C) Korkusuz
D) Kahraman

23. Aşağıdakilerden hangisi Azmi Bey'in karısı Güler Hanım'ın özelliklerinden biri değildir?

A) Kara kuru bir kadındır.
B) Her zaman doğruyu söyleyen bir kadındır.
C) Sinirli bir kadındır.
D) Asık suratlı bir kadındır.

24. Azmi Bey'in evinde Feten'in bedeninde birden çıban oluvermişti. Bunun sebebi neydi?

A) Yaşadığı sıkıntılar
B) Kardeşlerine duyduğu özlem
C) Yağlı yemekler
D) Kullandığı deterjanlar

25. Feten'in yediği dayakların, işittiği azarların en yakın tanığı Güler Hanım'a ait hangi eşyadır?

A) Sedef çerçeveli el aynası
B) Bordo kahve fincanı
C) Kristal su bardağı
D) Çiçekli sabahlık

26. Ahmet Emmi'nin Feten'in erkek kardeşi için bulduğu iş neydi?

A) Kaz çobanlığı yapmak
B) Arif ile koyunları gütmek
C) Bahçe çapalamak
D) Ekinleri yolmak

Cevap Anahtarı :

1-C     2-A     3-B     4-C     5-D
6-A     7-A     8-D     9-B     10-C
11-B   12-C   13-D   14-A   15-D
16-B   17-A   18-B   19-D   20-C
21-D   22-A   23-B   24-C   25-D
26-A

Yeryüzünün Kalbi (Özgür Balpınar) Kitap Sınavı Yazılı Test Soruları ve Cevap Anahtarı

1. Kabile lideri, Bamba kabilesinden ayrılırken söylediği “Başkalarıyla paylaşmadıktan sonra, öğrendiklerin ne işe yarar ki?” sözüyle neyin önemini vurgulamak istemiştir?

A) Bilgileri paylaşmanın
B) Yiyecekleri paylaşmanın
C) Yardımlaşmanın
D) Çalışmanın

2. Bamba'nın kabiledeki öğretmeni bir dersinde tuhaf bir soru sormuştu: “Bu yeryüzünde gerçekten yaşadığınızı en çok ne zaman hissedersiniz?” Aşağıdakilerden hangisi öğretmenin bu soruya verdiği cevaplardan değildir?

A) Öğrenirken
B) Yardım ederken
C) Paylaşırken
D) Eğlenirken

3. Bamba'nın kelime anlamı neymiş?

A) Kutu
B) Tembel
C) Teneke
D) Mutlu

4. Bamba, Yağız'la oynadığı oyunda çok farklı yeniliyor olmasından dolayı çok sıkılmıştı ve çıkıp gitmek istiyordu. Fakat niçin gidemedi?

A) Ertesi gün çocukların okulda dalga geçmesinden çekindiği için
B) Bir işi yarıda bırakıp gitmek, kendi kültürüne göre büyük bir saygısızlık olduğu için
C) Bu oyunu daha iyi oynamayı öğrenmek için
D) İkinci oyunda Yağız’ı yeneceğini düşündüğü için

5. Bamba'nın kabilesinde niçin hiç çöp olmuyormuş?

A) Çöp çıkaracak kadar fazla yiyecekleri olmadığından
B) Her şeyi faydalı bir iş için kullandıklarından
C) Çöp atanlar kabileden dışlandıklarından
D) Çevre temizliğine çok dikkat ettiklerinden

6. Çocuklar, Bamba'nın hangi özelliğiyle dalga geçmek için ona “gündüz feneri” demişlerdir?

A) Afrikalı olması
B) Türkçeyi iyi bilememesi
C) Çok bilgili olması
D) Uzun boylu olması

7. “Bamba, babasından öğrendiği hikâyenin sırrını kavramışken ve onunla ilgili daha çok şey öğrenmek istiyorken Yıldız sırra kadem basmıştı.” cümlesinde geçen altı çizili deyimin cümleye kattığı anlam nedir?

A) Sırrını başkasıyla paylaşmak
B) Birini suçüstü yakalamak
C) Başkasının isteklerini karşılayamamak
D) Birdenbire ortalıktan yok olmak

8. Futbol elemelerinde Bamba, ikinci yarı başlamadan kuruldan ne istedi?

A) Takım değiştirmek
B) Oyundan çıkmak
C) Ayakkabısız oynamak
D) Kabile liderinin hediye ettiği kolyeyi takmak

9. Futbol kurulu, Bamba'yı tebrik etti ve onun okul takımına katılmasını istedi. Bamba, bu teklifi neden kabul etmedi?

A) Futbolu çok sevmediğinden
B) Yağız’ın takıma katılmasını
istediğinden
C) Yapacak daha önemli işleri olduğundan
D) Oynarken sakatlanmaktan korktuğundan

10. Yağız ve arkadaşları Bamba'yı döverken Bamba, onlara karşı koyabilirdi fakat karşı koymadı. Bunun nedeni neydi?

A) Öğretmenlerinden korkması
B) Türkiye’den gönderilebilecek olması
C) Sonra daha kalabalık gelecek olmaları
D) Şiddetin kötü bir şey olduğuna inanması

11. Bamba; Yıldız'ın anlattıklarının gerçekleşmesinin zor olduğunu, dünyayı değiştirmenin mümkün olmadığını düşündüğünde Yıldız işe nereden başlamak gerektiğini söyledi?

A) Kendi küçük dünyamızdan
B) Sınıf arkadaşlarımızdan
C) Ailelerimizden
D) Mahallemizden

12. “Türkiye'de her şey parayla alınabiliyor; insanlar, evde kendi ürününü üretmek yerine her şeyin hazırını alıyordu. Bu bir kolaylık mıydı, yoksa tembellik miydi? Bamba, bu sorunun cevabını uzun süre düşündükten sonra cevabın „........................‟ olduğuna karar verdi.”
Bamba‟ya göre yukarıdaki sorunun cevabı nedir?

A) Tembellik
B) Vurdumduymazlık
C) Yoksulluk
D) Zorluk

13. Yıldız ve Bamba, ayrılırken birbirlerine neler hediye ettiler?

A) Yıldız, Çocukların Cennet Bahçeleri kitabını; Bamba, hasır eteğini hediye etti.
B) Yıldız, sakız ağacı tohumu; Bamba, yıldız heykelciği hediye etti.
C) Yıldız, mavi bilekliğini; Bamba, kabile liderinin verdiği kolyeyi hediye etti.
D) Yıldız, sınıfça çekildikleri fotoğrafı; Bamba, babasının anlattığı hikâyenin sırrını hediye etti.

14. Aşağıda verilen bölümlerden hangisi okuduğunuz kitaba ait değildir?

A) Dünyanın En Güzel Manzarası
B) Kara Dağdaki Çile
C) Yolculuk
D) Beton ve Çiçek

15. Hangisi Bamba'nın Türkiye yolculuğuna çıkmaya istekli olmama sebebidir?

A) Uçak korkusu
B) Tren korkusu
C) Farklı kültürlerin ilgisini çekmemesi
D) Evinden, arkadaşlarından, ormanından ayrılmak istememesi

16. Basalito'nun sihirli hikâyesindeki yaşlı adamın yerine getirmek zorunda olduğu tek görevi aşağıdakilerden hangisidir? 

A) Sönmüş yıldızları gökyüzünden toplamak
B) Canı sıkkın yıldızları eğlendirmek
C) Sönük görünen yıldızları mutlu edip, tekrar parlamalarını sağlamak
D) Yolunu kaybetmiş yıldızları tekrar yörüngeye sokmak

17. Aşağıdakilerden hangisi Bamba'nın geleneksel kıyafetlerini göstermek bahanesiyle yanında götürmek istediği kıyafetidir? 

A) Hasır yeleği
B) Deri eteği
C) Hasır eteği
D) Deri yeleği

18. Hangisi Bamba'nın bir an önce evine dönebilmek için kendince bulduğu dahiyane fikirdir?

A) Etrafındakilerle hiç konuşmamak
B) Aksi tavırlarla mutsuzluğunu sürekli belli etmek
C) Evdeki eşyalara zarar vererek, aileyi kızdırmak
D) Sokakta bulduğu hayvanları izinsiz olarak eve getirmek

19. Bamba'yı eve dönüş oyunundan vazgeçiren düşünce hangisi olmuştur?

A) Yanında kaldığı aileyi üzdüğü düşüncesi
B) Şımarık davranışlarıyla ailesini onurlandıramadığı düşüncesi
C) Davranışları sebebiyle ailesini kızdırabileceği düşüncesi
D) Ülkede yaşayan insanlara yardım etmek için gönderildiği düşüncesi

20. Arkadaşının dansını yetersiz bulan öğretmenlere Bamba'nın tepkisi nasıl olmuştur?

A) İzlemedikleri bir dansı nasıl yetersiz bulduklarını sormuştur.
B) Sinirlenerek, bağırmaya başlamıştır.
C) Arkadaşının dansının övülmesi gerektiğini söylemiştir.
D) Öğretmenlerin haklı olduğunu düşünmüştür.

21. Aslı, Bamba'nın ağaç kabuklarından yaptığı hediyeleri eve sığdıramayınca nasıl bir çözüm buldu?

A) Bir kısmını çöpe attı.
B) Daha fazla hediye yapmamasını söyledi.
C) Arkadaşlarına hediye etti.
D) Komşularına dağıttı.

22. Kongo'da tüccarların kullandığı fakat ülkemizde çocukların biniyor olmasını Bamba'nın garipsediği ulaşım aracı hangisidir?

A) Scooter
B) Bisiklet
C) Hoverboard
D) Kaykay

23. Bamba futbol seçmeleri öncesi Yağız ve arkadaşlarını neden öfkelendirmek istemiştir?

A) Yağız ve arkadaşlarına çok kızgın olduğundan
B) Yağız ve arkadaşlarını kızdırarak eğlenmek istediğinden.
C) “Öfkelenip, kontrolünü yitirenler, kaybetmeye mahkûmdur.’’ diye düşündüğünden
D) Bunun oyun kuralı olduğunu düşündüğünden

24. Aşağıdakilerden hangisi Yıldız'a göre "Çocuklar bu dünyada neden var?" sorusunun cevabıdır?

A) Dünyayı güzel leştirmek için
B) Oyun oynamak için
C) Nüfusu artırmak için
D) Ailelerini mutlu etmek için

25. Kamp alanına vardıklarında Bamba, öğretmenini hangi konuda uyarmıştır?

A) Tuvalete gitmesi gerektiği konusunda
B) Yırtıcı bir hayvanın bölgesinde oldukları konusunda
C) Bu alanda hiç sakız ağacı bulamayacakları konusunda
D) Fırtına başlayacağı konusunda

26. Kamp alanında Yağız'a saldıran hayvan hangisidir?

A) Puma
B) Dinozor
C) Vaşak
D) Yılan

27. Hakuna Matata ne anlama gelmektedir?

A) Üzülmeyin
B) Korkmayın
C) Ağlamayın
D) Kaygılanmayın

Cevap Anahtarı :

1-A     2-D     3-C     4-B     5-B
6-A     7-D     8-C     9-C     10-D
11-A   12-A   13-B   14-B   15-D
16-C   17-C   18-B   19-D   20-A
21-C   22-B   23-C   24-A   25-B
26-D   27-D