PTC'li Transistörlü Isı Kontrollü Fan Çalıştırma Devresi Elektronik Şeması

Devrenin Çalışması

Isıya bağlı olarak çalışan bir devre yardımıyla fan çalıştırılarak soğutma işlemi yapılabilir.

PTC soğuk iken direnci küçüktür, ısındıkça direnç değeri artar.

PTC ‘nin soğuk olduğu ortamda PTC ‘nin iç direnci küçük olacağı için transistör iletime geçiremez transistör kesimdedir. Bu durumda fan çalışmaz.

PTC ‘nin sıcak olduğu ortamda PTC ‘nin iç direnci büyük olacağı için transistör iletime geçer. Bu durumda fan çalışır.

PTC'li Transistörlü Isı Kontrollü Alarm Devresi (Sıcakta Çalışan) Elektronik Şeması

Devrenin Çalışması

PTC soğuk iken direnci küçüktür, ısındıkça direnç değeri artar.

PTC ‘nin soğuk olduğu ortamda PTC ‘nin iç direnci küçük olacağı için R2 direnci üzerinden geçen akım Q1 transistörünü iletime geçiremez Q1 transistörü kesimdedir. Bu durumda lamba yanmaz.

PTC ‘nin sıcak olduğu ortamda PTC ‘nin iç direnci büyük olacağı için R2 direnci üzerinden geçen akım Q1 transistörünün beyz ucuna giderek Q1 transistörünü iletime geçirir ve lamba yanar.

Lamba yerine ses çıkartan bir bazır konularak da sesli ısı alarm devresi yapılabilir veya bir röle çalıştırılabilir.

NTC'li ısı alarm devresi için tıklayınız...

LDR'li Transistörlü Karanlıkta Çalışan Işık Alarm Devresi Elektronik Şeması

Malzeme Listesi

1- 2 adet BC237 / BC238 transistör
2- 1 adet 12V Lamba
3- 1 adet 330Ω direnç
4- 2 adet 680Ω direnç
5- 1 adet 2.2kΩ direnç
6- 1 adet LDR

LDR karanlıkta iken direnci büyüktür, aydınlıkta direnç değeri azalır.

LDR aydınlıkta iken LDR ‘nin iç direnci küçük olacağı için beyz ucuna gelen akım Q1 transistörünü iletime geçirir. Bu durumda Q2 transistörüiletime geçemez, kesimdedir  ve lamba yanmaz.

LDR karanlıkta iken LDR ‘nin iç direnci büyük olacağı için beyz ucuna gelen akım Q1 transistörünü iletime geçiremez Q1 transistörü kesimdedir. Bu durumda Q2 transistörünün beyz ucuna gelen akım Q2 transistörünü iletime geçirir ve lamba yanar.

Lamba yerine ses çıkartan bir bazır konularak da sesli ısı alarm devresi yapılabilir veya bir röle çalıştırılabilir.

NTC'li Transistörlü Isı Kontrollü Alarm Devresi (Sıcakta Çalışan) Elektronik Şeması

Malzeme Listesi
1- 2 adet BC238 transistör
2- 1 adet 12V lamba
3- 1 adet NTC (10k)
4- 1 adet 330Ωdirenç
5- 2 adet 680Ω direnç
6- 1 adet 68kΩ direnç

Devrenin Çalışması

NTC soğuk iken direnci büyüktür, ısındıkça direnç değeri azalır.

NTC ‘nin soğuk olduğu ortamda NTC ‘nin iç direnci yüksek olacağı için R1 ve R2 dirençleri üzerinden geçen akım TR1 transistörünün beyz ucuna giderek TR1 transistörünü iletime geçirir. Bu durumda TR2 transistörü kesimdedir ve lamba yanmaz.

NTC ‘nin sıcak olduğu ortamda NTC ‘nin iç direnci küçük olacağı için R1 ve R2 dirençleri üzerinden geçen akım TR1 transistörünü iletime geçiremez TR1 transistörü kesimdedir. Bu durumda TR2 transistörünün beyz ucuna R3 ve R4 dirençleri üzerinden geçen akım TR2 transistörünü iletime geçirir ve lamba yanar.

Lamba yerine ses çıkartan bir bazır konularak da sesli ısı alarm devresi yapılabilir veya bir röle çalıştırılabilir.

PTC'li ısı alarm devresi için tıklayınız...

LDR'li Işık Kontrollü Kuadrak veya Triyak İle 220v Karanlıkta Çalışan Lamba Devresi

LDR'ye ışık geldiğinde direnç değeri düşük olur. Kondansatör uçlarında diyak’ı iletime götürecek 30 voltluk gerilim oluşmadığı için diyak triyak’ı tetikleyemez ve lamba yanmaz.

LDR üzerine düşen ışığı engellediğimizde veya karanlıkta LDR’nin direnci yükselir. Kondansatörünün uçlarındaki gerilim, diyak’ı iletime geçirmeye yeter. Diyak triyak’ı tetikler ve lamba yanar.

Devredeki potansiyometre ayarlanarak triyak’ın tetikleme açısı değiştirilerek lambanın parlaklığı değiştirilebilir.

Triyaklı Dimmer Lamba Karatma Elektronik Devresi Şeması

Triyak ile yapılan lâmba karartma (Dimmer) devresi lambanın parlaklığını kontrol eder.

Alternatif akımın pozitif ve negatif palslerinin etkin değerinin değiştirilmesiyle kontrol işlemi yapılır.

Potansiyometre ayarlanarak lambanın parlaklığı azaltılır veya çoğaltılır. 

Potansiyometrenin en küçük direnç değerinde lamba parlak yanar, en büyük direnç değerinde lamba söner.

Potansiyometrenin değeri minimum iken kondansatör şarj olur. Kondansatör uçlarındaki gerilim, diyak ateşleme gerilimi değerine ulaştığı zaman diyak iletken olur ve kondansatör diyak üzerinden deşarj olur. Dolayısıyla triyak tetiklenerek lambanın en parlak şekilde yanması sağlanır. Potansiyometrenin değeri maksimum iken kondansatörün şarj olma süresi uzar. Dolayısıyla triyak tetiklenmediğinden lamba sönüktür.

Devrede yük olarak lambadan başka, motor vb. devre elemanları kullanılabilir. 

Triyak üzerinden geçen akım, tetikleme gerilimine bağlıdır.

Dijital ve Analog Avometre ile Kondansatörün Sağlamlık Kontrolü Nasıl Yapılır?

Kondansatörün sağlamlık kontrolüne başlamadan önce kondansatörün uçları birbirine değdirilerek veya bir kablo ile kısa devre edilerek deşarj edilir.

Analog avometre ile kondansatör sağlamlık kontrolü yapılırken önce avometre ohm kademesine alınır. Avometre uçları kondansatör uçlarına değdirilir. Analog avometrede kondansatör önce doğru polarma sonra da uçlar ters çevrilerek kondansatör ters polarmada ölçülür. Analog avometre ibresi doğru polarmada iken önce sıfıra doğru sapıp sonra yavaş yavaş geri dönmelidir. Analog avometre ibresi  ters polarma iken hiçbir sapma yapmamalıdır. Bu durumda kondansatör sağlamdır.

Dijital avometre ile kondansatör sağlamlık kontrolü yapılırken önce avometre ohm kademesine alınır. Avometre uçları kondansatör uçlarına değdirilir. Dijital avometrede kondansatör önce doğru polarma sonra da uçlar ters çevrilerek kondansatör ters polarmada ölçülür. Dijital avometrenin göstergesi doğru polarmada sıfırdan (0) başlayarak giderek artan bir değer göstererek sonsuz veya yüksek bir değer göstermelidir. Dijital avometrenin göstergesi ters polarmada bir değer göstermemelidir. Bu durumda kondansatör sağlamdır.

Kondansatörün kapasite değerini avometre ile tespit etmek mümkün değildir. Avometre ile ancak sağlamlık kontrolü yapılabilir. Kondansatörün kapasite değerini ölçmek için kapasite metre kullanılır.