Bir Fazlı Elektrik Devrelerinde Ampermetre Voltmetre Wattmetre Yardımıyla Güç Kat Sayısı Ölçme Devresi

Güç Katsayısı Ölçme
İşletmelerde aktif enerji haricinde çekilen reaktif enerji reaktif sayaçlar aracılığı ile ölçülüp eğer miktarı belirlenen sınırları geçmişse ücreti elektrik dağıtımı ve satışı yapan firma tarafından alınmaktadır. Reaktif güç faydalanılmayan güç olup bu gücün azaltılması çeşitli yöntemler ile mümkündür. Güç kaybının önlenmesi için güç faktörünün düzeltilmesi gerekir.

Güç katsayısı iki yöntemle ölçülür: 

1- Direkt ( kosinüsfimetre ile) veya 

2- Endirekt Ampermetre, voltmetre ve wattmetre bağlı devre ile ölçülebilir.

Direkt ölçen aletlere kosinüsfimetre veya güç faktörü metre adı verilir.

Ampermetre Voltmetre Wattmetre Yardımıyla Güç Kat Sayısı Ölçme Devresi

Yukarıdaki bağlantı yapıldığında devrenin I=akımı ampermetre ile, U=gerilimi voltmetre ile ve P=gücü ölçü wattmetre ile ölçülür. 

Daha sonra Cosφ=P/U.I formülü ile Cosφ değeri hesaplanır. Böylece Cosφ değeri bulunmuş olur.

Cosφ Güç Katsayısı Tanımı, Formülü Nedir?

GÜÇ KAT SAYISI 

Alternatif akım devrelerinde, devreye uygulanan şebeke gerilimi ile devre akımı arasındaki φ açısı, devrede bulunan omik, endüktif ve kapasitif dirençlere bağlı olarak değişmektedir. 

Sistemin küçük olan güç kat sayısının daha büyük bir değere (yani 1'e) yükseltilmesi için yapılan işlemlerin tümüne, güç kat sayısının düzeltilmesi veya kompanzasyon denir. 

Güç Katsayısı Tanımı : Bir alternatif akım devresindeki aktif ( P ) gücün, görünür ( S ) güce oranına devrenin güç katkayısı denir. 

P = U x I x Cosφ 

S = U x I 

Cosφ = P / S

Cosφ : Alternatif akım devreleri güç ölçmelerinde, devre endüktif veya kapasitif ise böyle devrelerde akım ile gerilim arasında faz farkı vardır. Bu fark açı ile gösterilip bu açının kosinüsüne güç kat sayısı veya güç faktörü denir.

Kompanzasyon amacıyla yapılan güç katsayısı düzeltme işlemlerinde Cosφ değerinin Cosφ=1 değerine yaklaşması sağlanmaya çalışılır.

Kanuniyle Bir Gün (Mustafa Orakçı) Kitap Sınavı Yazılı Test Soruları ve Cevap Anahtarı

1. Çocuk geçmişe nasıl gidiyor? 

A) Onu güvercin götürüyor
B) Rüyasında gidiyor
C) Anahtarı eline alıp ,gözlerini kapatıp hayal ederek gidiyor
D) Okuduğu kitaplar onu götürüyor

2. Çocuk anahtarı ilk defa niçin kullandı? 

A) Merak ettiği için
B) Arkadaşlarına göstermek için
C) Oyun oynamak için
D) Ödevini yapabilmek için

3. Çocuğun ödevinin konusu neydi? 

A) Ünvanı muhteşem olan bir ünlünün hayatını öğrenmek
B) Muhteşem kelimesinin anlamını öğrenmek
C) Konusu muhteşem olan bir şiir yazmak
D) Muhteşem bir öykü yazmak

4. Çocuk anahtarı ilk kullandığında nereye gitti? 

A) Zonguldak
B) Zanzibar
C) Zambiya
D) Zigetvar

5. Kanuni'nin kelime anlamı nedir? 

A) Kanun çalan
B) Kanun koyan
C) Kanun seven
D) Kanun değiştiren

6. Avrupalılar Kanuni Sultan Süleyman'a ne derdi? 

A) Münakaşa
B) Muhteşem
C) Müthiş
D) Mükemmel

7. Kanuni Sultan Süleyman nerede doğmuştur? 

A) Tokat
B) Tekirdağ
C) Trabzon
D) Tahran

8. Kanuni Sultan Süleyman'ın babası kimdir? 

A) Yavuz Sultan Selim Han
B) 3.Selim
C) Fatih Sultan Mehmet
D) 2.Selim

9. Matrakçı Nasuh kimdir? 

A) Bir film artisti
B) Şakacı biri
C) Ünlü bir müzisyen
D) Osmanlıda bir minyatür ustası

10. Matrakçı Nasuh'a niçin “Matrakçı” deniliyordu? 

A) Matrak denen oyunu iyi oynadığı için
B) Çok şakacı olduğu için
C) Matrak denen yemeği iyi yaptığı için
D) Matara sattığı için

11. Matrakçı Nasuh aşağıdaki alanlardan hangisi ile ilgilenmemiştir? 

A) Spor
B) Minyatür
C) Tarih
D) Matematik

12. “Şövalye Adası” nerededir?

A) Akdeniz’de
B) Karadeniz’de
C) Ege Denizi’nde
D) Marmara Denizi’nde

13. Şövalye Adası‟na niçin bu ad konmuştur? 

A) Şövalyeler koruduğu için
B) Şövalyeler kurduğu için
C) Şövalyeler sevdiği için
D) Şövalyeler istediği için

14. Zigetvar Seferi'nin Kanuni Sultan Süleyman için önemi nedir?

A) İlk seferidir
B) Son seferidir
C) Ona Kanuni adının verildiği seferdir
D) Üçüncü seferidir

15. Sultan Süleyman'a halkı ne derdi? 

A) Muhteşem
B) Müthiş
C) Kanuni
D) Büyük Türk

Cevap Anahtarı :

1-C      2-D      3-A      4-D      5-B
6-B      7-C      8-A      9-D      10-A
11-A   12-C    13-A    14-B     15-C

Küçük Kara Balık (Samed Behrengi) Kitap Sınavı Yazılı Test Soruları ve Cevap Anahtarı

1. Küçük Kara Balık, annesiyle birlikte nerede yaşarmış? 

A) Ormanda
B) Derede
C) Denizde
D) Gölde

2. Küçük Kara Balığın tek isteği nedir? 

A) Annesiyle birlikte mutlu yaşamak
B) Başka bir kardeşinin olması
C) Derenin ucunun nereye çıktığını görmek
D) Ahtapot olmak

3. Küçük Kara Balığın gitmesine kimler karşı çıkmıştır? 

A) Annesi ve diğer balıklar
B) Babası
C) Salyangoz
D) Pelikan

4. Annesi, Küçük Kara Balığın aklını kimin çeldiğini düşünürmüş? 

A) Salyangozun
B) Babasının
C) Balık ninenin
D) Küçük balıkların

5. Küçük Kara Balığa ırmakta pelikanlar olduğunu kim söylemiş? 

A) Kurbağa
B) Yengeç
C) Testere balığı
D) Kertenkele

6. Kertenkele Küçük Kara Balığa pelikanların torbasına düşme ihtimaline karşı ne veriyor? 

A) Keser
B) Çekiç
C) Sopa
D) Kama

7. Küçük Kara Balık, balıkçılın karnında kiminle karşılaşmış? 

A) Annesiyle
B) Küçük bir balıkla
C) Ahtapotla
D) Kılıç balığıyla

8. Küçük Kara Balık ile Aydede konuşurken Aydede'nin ışığını ne kapatmış?

A) Güneş
B) Kocaman bir bulut
C) Yıldızlar
D) Pelikan

9. Kertenkele kamaları hangi malzemeleri kullanarak yapmıştır? 

A) Camdan
B) Çalıların dikenlerinden
C) Topraktan
D) Kılçıktan

10. Aşağıdakilerden hangisi Küçük Kara Balık masalının kahramanlarından değildir? 

A) Salyangoz
B) Kertenkele
C) Saka kuşu
D) Ay dede

11. Küçük Kara Balık balıkçılı nasıl kandırmaya çalışmış? 

A) Zehirli olduğunu söyleyerek
B) Annesinin onu beklediğini söyleyerek
C) Kirli hasta olduğunu söyleyerek
D) Çirkin olduğunu söyleyerek

12. Küçük Kara Balık kitabında balıklara masal anlatan kimdir? 

A) Yengeç
B) Mavi Balık
C) Balık Baba
D) Balık Nine

13. Aydede ışığını nerden ödünç alırmış? 

A) İnsanlardan
B) Güneşten
C) Buluttan
D) Yıldızlardan

14. Küçük Kara Balık için aşağıdakilerden hangisini söyleyebiliriz? 

A) Korkak bir balıktır
B) Annesinin sözünden çıkmayan bir balıktır
C) Keşfetmeye meraklı ve cesaretli bir balıktır
D) Bencil bir balıktır

15. Yaşlı Balık Nine'nin masalını dinledikten sonra uyumayıp denizi düşünen minik balığın rengi aşağıdakilerden hangisidir? 

A) Mavi
B) Sarı
C) Kırmızı
D) Siyah

Cevap Anahtarı :

1-B      2-C      3-A     4-A     5-D
6-D      7-B     8-B     9-B     10-C
11-A   12-D   13-B   14-C   15-C

Astronomik Zaman Rölesi Nedir? Bağlantısı Nasıl Yapılır?

Astronomik Zaman Rölesi Nedir? Bağlantısı Nasıl Yapılır?

Gün doğumu ve gün batımı saatlerini, bulundukları şehrin adı veya enlem/boylam bilgilerini kullanarak güncel tarih ve saate göre otomatik hesaplayan özel zaman rölelerine astronomik zaman rölesi adı verilir. Astronomik zaman röleleri, hiçbir sensöre ihtiyaç duymadan gün doğumu, gün batımı zamanlarında veya istenilen zaman dilimlerinde cihazların ve sistemlerin otomatik kontrol edilmesini sağlar. 32 adete kadar programlama imkanı sunan astronomik zaman röleleri haftanın her günü için ayrı ayrı programlanabilir.

DTR serisi astronomik zaman röleleri üzerinde bulunan LCD ekran, butonlar ve sahip olduğu kullanıcı dostu menü ile istenilen zamanlarda sistemlerin çalışması için kolaylıkla programlanır. Bununla birlikte DTR-PROG ayar yazılımı ile DTR cihazları üzerinden yapılan tüm ayarlar bilgisayar ortamında da yapılabilir. Bu ayarlar, DTR-IR-PROG cihazına yüklenerek uyumlu DTR’lerin, IR (Kızıl Ötesi Işın) ile temassız kolay ve hızlı programlanması sağlanır. DTR PROG modülü ile DTR cihazı üzerinde yapılan ayarlar aynı model diğer cihazlara aktarılarak programlama işlemi yerine getirilir. Modbus RS-485 haberleşmesine sahip DTR cihazları, Entbus yazılımı ile uyumlu çalışarak cihazları uzaktan izleme ve kontrol imkanı sunar.

DTR serisi astronomik zaman rölelerinde ek rezervler bulunur. Bu rezervler elektrik kesintisi durumunda ayarlanan tarih, zaman ve program bilgilerinin silinmesini engelleyerek kontrol edilen cihazların çalışmasına devam etmesini sağlar.

Kaynak: Entes

Yük Çeşitleri Nelerdir? Omik, Endüktif, Kapasitif Yük Çeken Devre Elemanları Nelerdir?

Elektrik devrelerinde alternatif akımda 3 değişik elektrik yükü bulunmaktadır. Bunlar Omik Yük, Kapasitif Yük ve Endüktif Yüktür.

Doğru akımda sadece Omik Yük bulunur.

1- Omik Yük :

İçinde bobin veya kodansatör bulunmayan daha çok ısı ve ışık veren devre elemanları ve cihazlar omik yük oluştururlar

Akkor telli ampuller, elektrikli ısıtıcılar, ütü, tost makinesi, elektrikli fırın örnek olarak verilebilir.

Omik Direnç R harfi ile gösterilir. Birimi ohm dur.

Omik yükte elektrik akımı ve gerilim birbiriyle aynı fazdadır.

Omik yüklerin gücü Aktif güç (P) olarak ifade edilir. Birimi Watt (W) olarak adlandırılır. 

2- Kapasitif Yük :

İçerisinde kondansatör bulunan devre elemanları ve cihazlar kapasitif yük oluştururlar.

Bir fazlıl elektrik motor devrelerinde, radyo devreleri, güç kaynakları ve diğer birçok devrede kondansatörler kullanılır.

Kapasitif Direnç Xc ile gösterilir. Birimi ohm dur.

Kapasitif yükte faz farkı oluşur. Akım gerilimden 90 derece ileridedir.

Kapasitif yükler reaktif güç meydana getirir. Kapasitif reaktif güç (Qc) olarak ifade edilir. Birimi Volt Amper Reaktif (VAR) olarak adlandırılır. Bu güç kullanılması istenmeyen güçtür.

3- Endüktif Yük :

İçerisinde bobin bulunan devre elemanları ve cihazlar endüktif yük oluştururlar.

Elektrik motorları, transformatör, röle, kontaktör, elektrik süpürgesi, vantilatör, aspiratör gibi cihazlar ve devre elemanları örnek olarak verilebilir.

Endüktif direnç XL  ile gösterilir. Birimi ohm dur.

Endüktif yükte faz farkı oluşur. Akım gerilimden 90 derece geridedir.

Endüktif yükler reaktif güç meydana getirir. Endüktif reaktif güç (QL) olarak ifade edilir. Birimi Volt Amper Reaktif (VAR) olarak adlandırılır. Bu güç kullanılması istenmeyen güçtür.

Alternatif Akımda Güç Çeşitleri, Aktif, Reaktif, Görünür Güç Tanımları ve Formülleri Nelerdir?

Alternatif akımda yüklerin durumuna göre 3 değişik güç tüketilmektedir. Bu güçler arasında vektörel bir ilişki vardır. Vektörel olarak aktif ve reaktif gücün toplamı görünür gücü verir.

1- Görünür (Zahiri) Güç: 

Alıcının şebekeden çektiği toplam güçtür.

S harfi ile gösterilir.

Eğer bir devrede hem direnç hem de reaktanslar (bobin) varsa bu devrede hem aktif hem de reaktif güç birlikte çekilir. Böyle devrelerde güç, akım ile gerilimin çarpımına eşittir.

Formülü: S = U.I

Birimi : (VA) Volt-Amperdir.

Alıcının çektiği aktif ve reaktif güçlerin vektöriyel toplamına eşittir.

Alternatif akım devresine bağlayacağımız ampermetre alıcının akımını, voltmetre gerilimini ölçer ve gösterir. Bu ölçü aletlerinden alacağımız değerler ile o alıcının görünür gücü bulunabilir.
Örnek: Devrede ampermetreden okunan değer 1,5 amperi, voltmetreden okunan değer ise 220 Volt’u göstermektedir. Buna göre alıcının görünür gücünü bulunuz.

U = 220 Volt
I = 1,5 Amper
S = ?

S = U.I = 220. 1,5 = 330 VA bulunur.

2- Aktif (Faydalı) Güç: 

Gücün her an değişik değer aldığı durumlarda iş gören, faydalı olan gücün ortalama değerine alternatif akımda aktif güç denir.

Alternatif akımda güç denildiğinde kastedilen aktif güçtür.

Birimi Watt’tır,

P harfi ile gösterilir.

P = U . I . Cosφ formülü ile bulunur.

Tüketicinin çektiği akımın meydana getirdiği aktif güç, tüketici tarafından faydalı hâle getirilir. Örneğin, ısı harcayan cihazlarda aktif güç termik güce, motorlarda mekanik güce, lambalarda ise aydınlatma gücüne dönüşür.

Örnek: 

Devrede ampermetreden okunan değer 4 amperi, voltmetreden okunan değer ise 220 voltu ve kosinüsfimetreden okunan değer 0,6’yı göstermektedir. Buna göre alıcının aktif gücünü bulunuz. 

U = 220 Volt 

I = 4 Amper 

Cosφ = 0,6 

P = ? 

P = U.I.Cosφ = 220 . 4 . 0,6 = 528 Watt bulunur.

3- Reaktif (Kör) Güç: 

İşe yaramayan ancak kaynaktan çekilen kör güçtür. Diğer bir ifadeyle, endüktif yüklü devrelerde, manyetik devrenin uyartımı için gereken güçtür. 

“Q” harfi ile gösterilir. 

Bu güç endüktif yük üzerinde harcanmaz, sadece depo edilir ve tekrar kaynağa gönderilir. Dolayısıyla kaynakla endüktif yük arasında sürekli olarak reaktif güç alışverişi yapılır. Bu durum ise sistemdeki iletkenlerden geçen akımın artmasına sebep olur. 

Formülü: Q = U.I.Sinφ formülü ile bulunur. 

Birimi : (volt-amper-reaktif) VAR’tir. 

Reaktif güç tüketen yükler: Kondansatör veya bobin bulunan tüm elektrik devreleri reaktif güce ihtiyaç duyar. Kondansatörlü devreler ileri reaktif güç çekerlerken bobinli devreler geri reaktif güç çeker. 

Transformatör, elektrik motorları, fluoresant lamba balastı gibi bobinli cihazlar reaktif güç meydana getirirler.