Üç Fazlı Asenkron Motorun Yıldız - Üçgen Yolverilen Motorun Dinamik Frenleme Devresi

Devrenin Çalışması:

Kumanda devresinde start butonuna basıldığında motor önce yıldız bağlantı çalışır.

Motor zaman rölesinin ayarlandığı kısa bir süre sonrasında üçgen bağlantılı çalışmaya devam eder.

Stop butonuna basıldığında dinamik frenleme devreye girer ve motor frenlenir.

Direnç Bağlantılarında Üçgen Yıldız Dönüşüm Formülleri, Eşdeğer (Toplam) Direnç, Örnek Problem Çözümü

Yukarıda verilen devrede olduğu gibi bazı direnç bağlantıları seri, paralel veya karışık bağlantı olmayabilir. Bu devrede üçgen bağlantı görülmektedir. Bu devreyi çözebilmek için önce üçgen bağlantının yıldız bağlantıya dönüştürülmesi gerekmektedir.

Şekilde görüldüğü gibi üçgen bağlantılı dirençlerin yerine yıldız bağlantılı dirençler çizilir ve aşağıda verilen formüller kullanılarak yıldız bağlantıdaki direnç değerleri hesaplanır.

Yukarıda verilen devreyi çözmeye başlayalım. Formülleri uygulayacak olursak...

R1= RB . RC / ( RA + RB +RC)
R1= 20 . 20 / ( 20 + 10 +20)
R1= 400 / 50
R1= 8 ohm

R2= RA . RC / ( RA + RB +RC)
R2= 10 . 20 / ( 20 + 10 +20)
R2= 200 / 50
R2= 4 ohm

R3= RA . RB / ( RA + RB +RC)
R3= 20 . 10 / ( 20 + 10 +20)
R3= 200 / 50
R3= 4 ohm

Üçgen yıldız dönüşümünü yaptığımızda devre aşağıdaki gibi olur. Elde edilen yeni devre seri, paralel bağlantılar bulunan karışık devredir.

Her iki kolda bulunan 4ohm ve 8ohm dirençleri birbirine seri bağlıdır.
4+8=12ohm olarak iki kol birbirine paralel bağlıdır. Devrenin yeni hali aşağıdaki gibi olur.

12ohm'luk paralel dirençler çözüldüğünde 6ohm elde edilir. Bundan sonra devredeki bütün dirençler birbirine seri bağlı olur. Devrenin yeni hali aşağıdaki gibi olur.

Devrenin eşdeğer (toplam) direncini bulmak için bütün dirençler toplanır.

Reş=5 + 6 + 4 = 15 ohm

Devrenin akımını bulmak istersek;

I=V/Reş
I=30/15
I=2 amper

Üç Fazlı Asenkron Motorlarda Üçgen Bağlantı Nasıl Yapılır? Klemens Bağlantısı ve Bobin Bağlantısı

Asenkron motorun stator sargı uçları ;

U ile Z, 

V ile X, 

W ile Y kısa devre edilip 

U-V-W uçlarından da R-S-T fazları uygulanarak üçgen bağlantı gerçekleştirilir. 

∆ ile sembolize edilir. 

Bu bağlantı şeklinde hat gerilimi, faz gerilimine eşittir. 

Yani asenkron motora 380volt uygulandığında bobinlerine de 380volt uygulanmış olur. 

Ancak hat akımı, faz akımının 1,73 katına eşittir veya faz akımı, hat akımının % 58‟i kadardır. 

√3=1,73

Üçgen bağlantıda gerilim Uhat=Ufaz, akım ise Ihat =√3×Ifaz yani Ihat =1.73×Ifaz‟dır. 

Üçgen çalıştırılacak motor, yıldız çalıştırılacak olursa üçgen bağlantıda çektiği akımın 1/3‟ü kadar akım çeker.

NOT: Motor etiketinde bulunan güç ve gerilim değerlerine bakılarak sargıların yıldız mı yoksa üçgen mi bağlanacağı şöyle anlaşılır: 

* Motor gücü 4 kW‟tan (5 HP) küçükse motor, yıldız bağlanarak çalıştırılır. 

* Etiketinde Δ/ λ 220/380 volt değeri bulunan motor üçgen bağlı olarak çalıştırılmak istenirse fazlar arası 220 volt gerilim bulmak gerekir. Türkiye'de fazlar arası gerilim 380 V olduğundan motor, yıldız bağlanarak çalıştırılır. 

* Etiketinde Δ/ λ 380/380 volt değeri bulunan motor hem üçgen bağlı olarak hem de yıldız bağlı olarak çalıştırılabilir.

Yıldız Üçgen Çalışma Güç ve Kumanda Devresi için tıklayınız

3 Fazlı Asenkron Motorun Yıldız Üçgen Çalışması Kumanda ve Güç Devresi, Devrenin Çalışması

Devrenin Çalışması:

Asenkron motorlar ilk çalışma anında 4-7 kat daha fazla akım çekerler. Büyük güçlü motorlarda bu nedenle ilk çalışma anında çekilen fazla akımı sınırlandıracak bir yol verme yöntemi uygulanmalıdır.

Bunun en pratik ve ucuz yöntemi yıldız üçgen yol vermedir. Motor yıldız çalışmada üçgen bağlantıya göre 3 kat daha az akım çeker. Bu nedenle motor önce yıldız bağlantı çalıştırılır, motor devrini alınca üçgen bağlantılı olarak çalışmaya devam eder.

Kumanda devresinde start butonuna basıldığında M kontaktörü, yıldız kontaktörü ve zaman rölesi çalışmaya başlar. 

M kontaktörünün açık kontağı kapanarak start butonunun mühürlemesini yapar. 

Güç devresindeki açık M kontakları ve yıldız kontakları kapanır. 

Motor yıldız bağlantı olarak çalışmaya başlar. 

Zaman rölesi ayarlanan süre sonunda açık kontaklarını kapatır, kapalı kontaklarını açar. 

Kumanda devresindeki yıldız kontaktörünün enerjisi kesilir, üçgen kontaktörü enerjilenir. 

Güç devresindeki yıldız kontakları açılır, üçgen kontakları kapanır ve motor üçgen bağlantı olarak çalışmaya başlar. 

Kumanda devresindeki üçgen bağlantının kapalı kontağı açılarak zaman rölesi ve yıldız kontaktörünün enerjisini keser. 

Zaman rölesinin enerjisi kesildiğinde üçgen kontaktörünün enerjisi kesilmesin diye zaman rölesinin açık kontağına paralel üçgen kontaktörünün açık kontağı bağlanmıştır. 

Motorun durdurulması için stop butonuna basılır.