Milli Akıllı Sayaç Sistemi (MASS) Resmi Gazete'de Yayınlanarak Yürürlüğe Girdi

Milli Akıllı Sayaç Sistemi (MASS) Resmi Gazete'de Yayınlanarak Yürürlüğe Girdi

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) "Elektrik Piyasası Ölçüm Sistemleri Yönetmeliği", Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Milli Akıllı Sayaç Sistemi (MASS), yazılım, donanım ve iletişim altyapısıyla elektrik dağıtım sistemindeki verilerin doğrulanması, saklanması, işlenmesi ve son kullanıcı dahil ilgili taraflara sunulmasına imkan sağlayacak.

Yönetmelik kapsamında, elektrik piyasasında lisanslı ve lisanssız üretim faaliyetleri ile tüketim amaçlı kullanılan ölçüm sistemleri kapsamında yer alan sayaçlar dahil olmak üzere tüm ölçüm sistemlerinin belirlenmesi, kurulumu ve işletilmesine ilişkin hususlar belirlendi.

Buna göre, elektrik piyasası faaliyetlerinde, Uluslararası Tip Onay belgesi ve reaktif enerji ölçme özelliği için ilave olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Tip ve Sistem Onay belgesine sahip olan ve gerekli şartlara uygun üretilen ölçüm sistemi bileşenleri kullanılacak.

Ölçüm sistemi bileşenlerine ilişkin asgari ve isteğe bağlı özellikler Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) veya Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ) tarafından hazırlanan teknik şartnamelerle belirlenecek.
Kullanıcı mobil uygulaması ve internet sitesi kurulacak

MASS ile elektrik dağıtım sisteminde kullanılan sayaç veya uç birim ile merkezi haberleşme yazılımı arasında haberleşme protokolü çerçevesinde uzaktan iki yönlü veri haberleşmesini mümkün kılacak.

Sistem, yazılım, donanım ve iletişim altyapısı ile de verilerin doğrulanması, saklanması, işlenmesi ve son kullanıcı dahil ilgili taraflara sunulmasına imkan sağlayacak.

MASS ana bileşenleri ise akıllı sayaçlar, modem, merkezi haberleşme yazılımı, veri yoğunlaştırıcı ve kullanıcı mobil uygulaması donanım ve yazılımlarından oluşacak.

Ana bileşenlere ilişkin asgari teknik özellikler, ölçüm doğruluğu sınıfları, MASS'a dahil edilecek sayaçlar, uzaktan haberleşme donanımı ile merkezi haberleşme yazılımı arasında uzaktan iki yönlü veri alışverişinin gerçekleştirilebilmesi için altyapının sahip olması gereken asgari teknik özellikler ile diğer kriterler, TEDAŞ tarafından hazırlanan ilgili teknik şartnameler ile belirlenecek.

MASS kapsamındaki farklı marka sayaç, modem, merkezi haberleşme yazılımı ve veri yoğunlaştırıcı birimleri TEDAŞ tarafından onaylanan birlikte çalışabilirlik test prosedürlerine göre TEDAŞ ya da Türk Akreditasyon Kurumu tarafından yetkilendirilmiş test kurumlarınca yapılan birlikte çalışabilirlik testleriyle onaylanacak.

Dağıtım sistemine bağlı sayaçların MASS kapsamına dahil edilmesi, iletişim kurulması için gerekli teçhizatın, altyapının ve akıllı sayaçların kurulumu, işletilmesi ve bakımı ve mevcut sayaçların akıllı sayaçlar ile değiştirilmesi dağıtım şirketlerinin sorumluluğunda olacak.

Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) tarafından, kullanıcıların bazı bilgilerini takip edebilmeleri, geçmişe dönük verileri üzerinden belirli analizleri görebilmeleri ve geri bildirimde bulunmalarını sağlamak amacıyla Kullanıcı Mobil Uygulaması ve internet sitesi kurulacak. Mobil uygulamanın kullanıcıların kullanımına sunulması, işletilmesi ve veri güvenliğinin sağlanması EPİAŞ'ın sorumluluğunda olacak.

Lisanssız elektrik üretim tesislerinde kullanılan sayaçlara ilişkin hususların da belirlendiği yönetmelik, 1 Ocak 2024 itibarıyla yürürlüğe girecek.

Apartman ve Site Ortak Alanlarına Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurmak

Apartman ve Site Ortak Alanlarına Elektrikli Araba Şarj İstasyonu Kurmak

Ülkemizde elektrikli araç sayısı her geçen gün artmaktadır. Türkiye'de elektrikli araç kullanımı son iki yılda ciddi şekilde yaygınlaşmıştır. Normal bir arabaya bütçesi yetmeyen pek çok kişi düşük fiyatlı küçük elektrikli araçlar da satın almaktadır. Artan araç sayısıyla beraber araçların şarj sorunu ortaya çıkmaktadır. Elektrikli araç sahiplerinin ilk aklına seçeneklerin başında oturdukları apartmanın girişine veya sitenin otoparkına kendilerine ait bir şarj ünitesi kurmak gelmektedir.

Pek çok apartman ve sitede araçlarını kendi imkanları ile şarj etmek isteyen araç sahipleri apartman sakinleri ve site yönetimleri ile karşı karşıya gelmektedir. 

Apartman ve sitelerin ortak kullanım alanlarına şarj istasyonu kurulumu elektrikli araç kullanıcılarına daha fazla şarj hizmeti sunmak için büyük önem arz etmektedir.

Araç sahiplerinin kendilerine ait şarj ünitesi montajını onay almadan yaptıramamaları gerekmektdir. Ayrıca kontrolsüzce yapılan şarj ünitelerinden dolayı elektrik güvenliği riskleri de ortaya çıkmaktadır. 

Elektrikli araç şarj ihtiyacının izinsiz şekilde, bireysel kullanılan ünitelerle sağlamak, apartman ve sitelerin elektrik altyapılarına çok fazla yük getirmekte ve çok ciddi güvenlik riskleri meydana getirmektedir. 

Bireysel şarj istasyonu kurmak yerine, EPDK'nin Şarj Hizmet Yönetmeliği uyarınca şarj istasyonlarının, apartman ve sitelerin ortak alanlarında şarj ağı işletmecilerince ödenebilir şekilde kurulumlarının sağlanması gerekmektedir. Ortak alanlara yapılacak kurulumlar, mutlaka Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği'ne uygun bir mühendislik çalışmasıyla kurulmalıdır. 

Bireysel şarj istasyonu kurmak isteyen kişiler apartman ve sitelerin ortak kullanım alanlarına kat maliklerinden izin almadan şarj istasyonu kurduklarında komşuları tarafından şikayet edilme durumlarıyla karşı karşıya kalmaktadırlar.

Hiçbir kat maliki, kendi aracını şarj edebilmek için şarj ünitesi montajı yaptıramaz. Kat Mülkiyeti Kanunu göre kendi otopark alanına elektrikli araç şarj istasyonu kurmak isteyen kişiler kat maliklerinin 5'te 4'ünün yazılı iznini alması gerekmektedir. Bu izinlerin alınması sonucunda kendi otopark alanınıza bir elektrikli araç şarj istasyonu kurulabilir. Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre izinsiz şarj istasyonu kurulduğunda, kat maliklerinden biri tarafından dava edilerek hakim müdahalesi sonunda şarj istasyonunu sökmek durumuyla karşılaşılır.

Sitelerde herkesin kullanımına açık bir şarj istasyonu kurulacaksa, Kat Mülkiyeti Kanunu göre kat maliklerinin sayı ve arsa payı çoğunluğunun aranması gerekmektedir. Elektrik araç şarj istasyonu kurulumu için site yönetim planında karar varsa, genel kurul yapılması gerekmeden gerekli kurulum işlemleri yapılabilir. Yoksa genel kuruldan yetki alınması gerekmektedir. Kiracıların kanundan doğan hakkı bulunmamaktadır. Sadece kat malikleri elektrikli şarj istasyonu kurma konusunda karar alabilmektedir.

Kanun gereği, yapılacak yenilik ve ilave, tüm malikleri ilgilendiriyor ve onların tümünün yararına ise yapım ve giderine herkes katılır. Herkesi ilgilendirmiyorsa, mesela 4 bloklu bir sitede 2 blokun yararlanacağı bir yenilik ve ilave yapılırsa bundan faydalanan o 2 bloktaki malikler ödeme yapar. 

Kanuna göre, yapılacak yenilik çok masraflı veya lüks nitelik taşıyorsa veya tüm kat maliklerini ilgilendirmiyorsa, bunlardan faydalanmak istemeyen malikler giderlere katılmak zorunda değillerdir. 

Bir sitede 250 araç varsa ve sadece yüzde 10'u elektrikli ise sadece 25 araç sahibinin yaralanacağı şarj istasyonunun kurulum giderini de bu 25 aracın sahibinin karşılaşması gerekir. Sadece bir kişinin elektrikli aracı varsa o bir kişi bu maliyetin tümünü kendisi üstlenmek zorundadır.

Pek çok elektrikli araç sahibi, kendi saatinden elektrik çekerek, izinsiz şekilde aracını şarj etmektedir. Bu durum binanın elektrik gücünün yetmediği durumda yangına sebebiyet verebiliyor. Böyle örnekler yaşandı. Elektrikli araçlar için izinsiz şeklide şarj ünitesi kurulamaz. Böyle bir durumda diğer kat malikleri, şarj mekanizmasının sökülmesi için dava açma hakkına sahiptir. Binanın kurulu elektrik gücüne göre hareket edilmelidir. Ortak alan elektriğinin izinsiz kullanılması halinde ise komşular ve yönetim birlikte görsellerin de yer aldığı tutanak tutarak, savcılığa suç duyurusunda bulunma hakkına sahiptir.

Çin'in İzin Verdiği Toryum Nükleer Reaktörü ve Prof. Dr. Engin Arık

Çin, toryum ile çalışan nükleer reaktölere onay verdi

Çin, enerjide daha bağımsız hale gelebilmek için toryum kaynaklarına başvuracak. 

Çin'de bol miktarda toryum rezervi bulunduğu bilinmektedir. Sahip olduğu toryum madeni ile Çin, enerji güvenliği için kritik bir adım atmaya hazırlanıyor.

Çin'de Ulusal Nükleer Güvenlik İdaresi (NNSA), ülkenin ilk toryum reaktörü için Şanghay Uygulamalı Fizik Enstitüsüne işletim izni verdi.

Ulusal Nükleer Güvenlik İdaresi tarafından 7 Haziran'da verilen izin, Şanghay Enstitüsü'nün reaktörü 10 yıl süreyle işletmesine imkan tanıyor. İşletme, test faaliyetleriyle hayata geçirilecek.

Toryum Uranyumdan daha bol bulunuyor

Hong Kong merkezli South China Morning Post'un haberine göre, toryum ayrıca uranyum ile karşılaştırıldığında daha bol bulunan bir kaynak ve Çin'in önemli toryum rezervleri var.

Toryum Çin'e 20.000 yıl elektrik enerjisi verebilir

Haberi aktaran gazete, toryumun Çin'e 20.000 yıl elektrik verebilecek bir yakıt olduğunu vurguladı.

Toryumun, güvenlik, azaltılmış atık, daha iyi yakıt verimliliği dahil olmak üzere uranyum reaktörlerine göre birçok avantajı bulunmaktadır. 

Söz konusu reaktör, Gansu eyaletindeki Gobi Çölü'nde yer almaktadır.

Türkiye'nin enerji ihtiyacını karşılar

Türkiye'de de bu yönde atılması muhtemel bir adımın, ülkemizin enerji ihtiyacının tamamını karşılayacağına dikkat çekiliyor.

Öyle ki, Çin'deki gelişme, akıllara 30 Kasım 2007'de Isparta'daki şüpheli uçak kazasında hayatını kaybeden Profesör Engin Arık'ın verdiği mesajları getirdi.

Engin Arık: Türkiye'nin toryum yatakları, dünyanın en zengini

CERN'deki çalışmalarda yer alan ve Türk Ulusal Hızlandırıcı Projesi'nin öncülüğünü yapan Arık, görüntülü bir röportajında, "Türkiye'nin toryum yatakları, hemen hemen dünyanın en zengin yatakları." demişti.

"Enerji ihtiyacını senede 50 ton toryumla karşılayabiliriz"

Türkiye'nin, enerji ihtiyacını senede 50 ton toryumla karşılayabileceğini belirten Arık, "Buna mukabil, yani 1 ton toryumu enerjiye dönüştürdüğünüzde elde ettiğiniz enerjiyle 1 milyon ton petrolün enerjisi eş değer." ayrıntısına işaret etmişti.

Prof. Dr. Engin Arık, "İnşallah kuracağımız Türk Hızlandırıcı Merkezi'nde de bir proton hızlandırıcısı düşünülüyor." diyerek eklemişti:

Bu da ileride belki bir prototip toryum nükleer santrali yapmamız için ön çalışmalara olanak sağlar.

Bildiğim kadarıyla, toryum'un 21. yüzyılın en stratejik maddesi olması büyük bir olasılık. Eğer 2005 yılına kadar yapılması planlanan yeni tip nükleer enerji santralleri gerçekleşirse, toryum bir numaralı element olacak. Çünkü yeni tip reaktörlerde yakıt olarak kullanılacak. Eğer biz toryum ile elektrik enerjisi üretebilmek olanağına kavuşursak, bu trilyonlarca varil petrole eş değerde bir enerji kaynağı olacak. Prof. Dr. Engin Arık

Prof. Dr. Engin Arık ve ekibi 30 Kasım 2007 tarihinde düşen Isparta uçağında hayatını kaybetmiştir. Cenazesi Edernekapı Şehitliği'ne defnedilmiştir.

Çin'in toryum reaktörleri satma planı

Çin'in, Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında diğer ülkelere küçük toryum reaktörleri satmayı planladığı konuşuluyor.

Böylece daha küçük enerji talepleri veya sınırlı altyapısı olan ülkelere veya bölgelere "nükleer giriş noktası" sağlanması hedefleniyor.

Deprem Öncesi Havada Oluşan Mavi Işık Neden Görülür? Piezoelektrik Etki

Deprem Öncesi Havada Oluşan Mavi Işık Neden Görülür?

Pek çoğumuz deprem öncesi çekilen videolarda ve resimlerde havada mavi bir ışık kümesi oluştuğunu görmüştür. Bu olayı deprem öncesi havaya bakan pek çok kişi de bizzat kendisi gözlemlemiştir. Bu ışıklar deprem ışığı olarak tanımlanmaktadır.

Günümüzde bu mavi ışık çeşitli spekülasyonlara ve komplo teorilerine malzeme olmaktadır. Pek çok kişinin aklına "Acaba deprem oluşturmak amacıyla bir silah mı kullanılıyor? HAARP teknolojisi ile deprem mi yapılıyor?" soruları geliyor.

Biz olayı bilimle ve mevcut elektrik bilgilerimizle basitçe açıklmaya çalışalım. Önce piezoelektrik nedir bir hatırlayalım.

Piezoelektrik Nedir : Başlığa tıklayarak detaylı bilgi alabilirsiniz. Biz kısaca açıklayacak olursak; piezoelektrik, kuartz (quartz), roşel (rochelle) tuzu, baryum, turmalin gibi kristal yapılı maddelerin üzerlerine düşen basınçla orantılı olarak fiziki yapılarında meydana gelen değişimden dolayı elektrik akımı üretmesidir.

Piezoelektriğin tanımından da anlaşılacağı üzere doğadaki bazı kristal yapılı maddeler basınç altında sıkıştığında elektrik akımı oluşmaktadır. Deprem öncesi oluşan basınç ile toprakta bulunan bu maddeler sıkışma sonucu elektrik akımı üretmektedir. Oluşan bu elektrik akımının büyüklüğü havada mavi bir ışık görülmesine neden olmaktadır. 

Deprem öncesi mavi ışık oluşumu yeni bir şey değildir. Eskiden beri deprem öncesi gözlemlenen bir olaydır.

Piezoelektrik etkiden faydalanılarak deprem önleme cihazları üretilmeye çalışılmaktadır. Prof. Dr. Ahmet Ercan, üretilen aletin aletin çalışmasını ise şöyle anlatmaktadır: “Burada ana olay, piezoelektrik olay kaydediliyor. Deprem sırasında özellikle kırık kuşağı boyunca silisli kayaların birbirine sürtünmesi sonucunda piezoelektrikte iyonlaşma olayı oluşuyor. Bu iyonlaşma sonucunda oluşmuş olan elektrikli alan, büyük bir bölgede kaydediliyor. Prototip olarak üretilen bu alet şu anda İstanbul’da 4 yerde çalışıyor. Depreme yakınlığına göre piezoelektrik alan büyüyor ya da küçülüyor. Yerdeki deprem öncesi oluşan çatlamalar ve kırılmalarla birlikte alet üzerinde salınımlar halinde depremin gelmekte olduğunu görüyorsunuz.”

Elektrik elektronik endüstrisinde ise piezoelektrik kullanılarak çeşitli devre elamaları üretilmektedir. Basınç ölmede, ağırlık ölçmede, titreşim ölçmede, kristal mikrofonlarda ve pek çok yerde piezoelektrik devre elemanları kullanılmaktadır.

Ülkelerin Elektrik Tüketim Miktarlarına Göre Dünya Sıralaması ve Nüfus Sayısı

En çok elektrik tüketen ülke sıralaması aşağıdaki gibidir.  

Elektrik tüketimi GW-S = Giga Watt Saat biriminde verilmiştir.

Aşağıda elektrik tüketimi sıralamasının yanında ülkelerin nüfus sayıları da verilmiştir.

                                   Elektrik Tüketimi (GW-S)                      Nüfus

1. ÇİN                                  8.312.800                               1.412.600.000

2. ABD                                 3.989.566                                  328.200.000

3. HİNDİSTAN                   1.547.000                               1.384.660.000

4. RUSYA                               965.156                                  146.700.000

5. JAPONYA                           902.842                                 126.860.000

6. BREZİLYA                         597.234                                 210.000.000

7. KANADA                            549.263                                   37.534.000

8. GÜNEY KORE                  527.035                                   51.710.000

9. ALMANYA                         524.268                                   83.200.000

10. FRANSA                           449.422                                   66.980.000

   .

   .

   .

   .

22. TÜRKİYE                         251.376                                   83.429.620

Yukarıda verilen elektrik tüketimi sıralamasına göre ülkemiz 22. sırada gözükmektedir.

Türkiye'nin Lisanssız Elektrik Enerjisi Üretimi Nedir? Miktarı Ne Kadardır?

Türkiye'nin Lisanssız Elektrik Enerjisi Üretimi Nedir? Miktarı Ne Kadardır?

Lisanssız elektrik enerjisi üretimi; lisans alma ile şirket kurma yükümlülüğü olmaksızın elektrik enerjisi üretebilecek gerçek veya tüzel kişilere 1.000 kilovatsaate kadar kendi ihtiyaçlarını karşılayıp ihtiyaç fazlasını dağıtım şebekesine satmak şeklinde gerçekleştirilen bir çalışmadır.

Tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarının tüketim noktasına en yakın üretim tesislerinden karşılanması, arz güvenliğinin sağlanmasında küçük ölçekli üretim tesislerinin ülke ekonomisine kazandırılması ve etkin kullanımının sağlanması, elektrik şebekesinde meydana gelen kayıp miktarlarının düşürülmesi amacıyla lisanssız enerji üretimi yapılmaktadır.

Lisanssız elektrik üretimi, doğal kaynaklardan üretilir ve yenilenebilir enerji kaynakları olan hidroelektrik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dahil), dalga, akıntı enerjisi ve gelgit gibi fosil olmayan enerji kaynaklarını içerir.

EPDK'nın (Enerji Piyasaları Düzenleme Kurumu’nun) açıkladığı 2022 Haziran ayı raporuna göre lisanssız elektrik üretiminde rekor geldi

Türkiye’nin lisanssız elektrik kurulu gücü Haziran ayında bir önceki yıla göre 784 MW artarak 7 bin 951 MW’a ulaştı. 

Lisanssız elektrik enerjisi üretiminde kurulu güçte en büyük pay yaklaşık yüzde 92 ile güneş enerjisinden elde edilen elektrik enerjisi oluşturmaktadır.

Haziran ayında ihtiyaç fazlası satın alınan lisanssız elektrik miktarı 1 milyar 287 bin 641 MWh oldu. İhtiyaç fazlası lisanssız elektriğe Haziran’da 2 milyar 924 milyon 562 bin lira ödeme yapıldı.